استقلال مالی مؤسسات با تدوین اساسنامه مراکز قرآنی

محمدجعفر خرمدل، عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی استان تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با پی‌گیری بحث استقلال مالی در مؤسسات قرآنی، گفت: مؤسسات قرآنی تا زمانی که دولتی نیستند، به صورت خصوصی فعالیت می‌کنند و توسط عامه مردم تشکیل می‌شوند، اساسنامه و برنامه‌های آموزشی آنها توسط فرد یا گروهی تنظیم می‌شود که این مؤسسه را راه‌اندازی کرده‌اند.

وی اظهار کرد: وقتی مؤسسه را فرد یا گروهی به‌عنوان هیئت‌مدیره اداره می‌کنند، این مؤسسه باید خودگردان وغیر وابسته به دولت باشد در این صورت این مؤسسه ماندگار است، اما اگر مؤسسه وابسته به بخش‌ها و نهادهای دولتی باشد، ماندگاری مؤسسه زیر سؤال می‌رود.

مدیرعامل مؤسسه قرآنی نورالهدی زینب کبری(س) درمورد این که استقلال مالی تا چه میزان مؤسسات قرآنی را به سوی اهداف پیش‌بینی شده خود سوق می‌دهد، عنوان کرد: در سال‌های اخیر نیز کمک‌های مردمی به مؤسسات قرآنی بسیار اندک بوده است و مؤسساتی که چشم به حمایت‌های دولتی دوخته‌اند، طبیعتاً تحت فشار قرار گرفته‌اند، اما مؤسساتی که این حالت را نداشته‌اند، ماندگار بوده‌اند.

ماندگاری بیشتر مؤسسات در صورت متکی بودن به فعالیت‌های خود

وی در ادامه افزود: چه بسا مؤسساتی که متکی به فعالیت‌های خود بوده‌اند، ماندگاری بیشتری خواهند داشت، زیرا تلاش بیشتری خواهند کرد تا برنامه‌های جدید ارائه دهند و درآمد بیشتری کسب کنند.

این مؤلف کتاب «حفظ برای خردسالان» با بیان این که استقلال مالی در واقع به نفع مؤسسات قرآنی است، گفت: اما مسئولان مؤسسات یا سازمان‌ دارالقرآن و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تمام تلاش خود را بکنند تا هزینه اضافی به مراکز قرآنی وارد نشود، دولت نیز باید تمام امکانات را برای مؤسسات قرآنی فراهم کند.

وی درباره این که استقلال مالی مؤسسات قرآنی نیازمند فراهم شدن چه زیرساخت‌هایی است، اظهار کرد: در حال حاضر مؤسسات قرآنی از استقلال مالی برخوردارند و به سازمان و تشکیلاتی وابسته نیستند و با کلاس‌هایی که برگزار می‌کنند، سعی دارند تا هزینه‌های خود را تأمین کنند.

عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی استان تهران بیان کرد: آموزش قرآن در حد تجویدالصلوة باید رایگان باشد و دولت باید هزینه آن را تأمین کند و باید خود را موظف به آموزش عمومی قرآن کنیم، اما در حال حاضر هر شخص که ثبت نام کند و شهریه خود را پرداخت کند، می‌تواند در کلاس‌های آموزشی حاضر شود در حالی که باید به دنبال ایجاد انگیزه در افراد باشیم تا در کلاس‌های علوم قرآنی شرکت کنند.

وی با ذکر مثالی عنوان کرد: در مؤسسه نورالهدی تاکنون بیش ازچند هزار نفر آموزش تجویدالصلوة دیده‌اند، اما این چند هزار نفر کفایت نمی‌کند و این مؤسسه در صورت حمایت باید حدود 200 هزار نفر را آموزش داده باشد که البته آموزش این تعداد هزینه در بر دارد و مؤسسه نمی‌تواند این هزینه‌ها را تأمین کند در نتیجه این آموزش‌ها در اختیار عموم قرار نمی‌گیرد.

همکاری سایر نهادها و سازمان‌ها با مؤسسات قرآنی سطح کشور

خرمدل در رابطه با همکاری دیگر مراکز در استقلال مالی مؤسسات قرآنی، بیان کرد: در حال حاضر اکثر مدارس در یک نوبت کلاس برگزار می‌کنند به این ترتیب مؤسسات می‌توانند از فضای مدرسه استفاده کنند، همچنین شهرداری می‌تواند در زمینه تأمین فضای آموزشی با مؤسسات قرآنی همکاری کند.

وی با بیان این که راه‌های مختلف اقتصادی برای مؤسسات قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است که چگونه می‌توانند تأمین منابع مالی داشته باشند، افزود: اما در حال حاضر مشکلی وجود دارد و با توجه به اینکه مؤسسات، غیرانتفاعی هستند و هدف اصلی مراکز، آموزش قرآن است، خیلی از کارهایی که می‌خواهند انجام دهند، مغایر با اساسنامه‌شان می‌شود و نمی‌توانند این فعالیت‌ها را انجام دهند.

مدیرعامل مؤسسه قرآنی نورالهدی زینب کبری(س) درمورد چگونگی تأمین منابع مالی مؤسسات قرآنی غیر از برگزاری دوره‌های آموزشی، اظهار کرد: مؤسسات از راه‌های مختلف مانند داشتن نشریات و ارائه کتب قرآنی می‌توانند هزینه‌های خود را تأمین کنند، اما در حال حاضر خیلی از امور را مؤسسات قرآنی به تنهایی توانایی انجام آنها را ندارند و برخی نیز اساسنامه به آنها اجازه فعالیت نمی‌دهد.

نظارت دقیق بر مؤسسات قرآنی برای استفاده از بودجه اختصاص‌یافته

وی درباره این که تقویت سیستم نظارت چه نقشی در تخصیص بودجه به مراکز قرآنی دارد، تصریح کرد: در رابطه با نظارت بر فعالیت مؤسسات قرآنی، به‌عنوان مثال بودجه‌ای که در سال 90 به فعالیت‌های قرآنی اختصاص یافت، اگر یک نظارت دقیق وجود داشت، مؤسسات بهتر می‌توانستند از آن بودجه استفاده کنند؛ وقتی نظارت راهبردی وجود نداشته باشد، مؤسسات از کمترین امکانات نیز برخوردار نخواهند شد.

خرمدل در پایان خاطرنشان کرد: همه نهادها توانایی همکاری و حمایت مؤسسات قرآنی را دارند، به‌عنوان مثال سازمان اوقاف و امور خیریه مکان‌های بسیاری دارد که می‌تواند به صورت موقت در اختیار مؤسسات قرآنی قرار دهد و این حمایت‌ها در صورتی کارساز خواهد بود که سازمان‌ دیگری درون خود ایجاد نکنند و به دنبال تقویت مؤسسات قرآنی باشند.