حجتالاسلام و المسلمین محمد عابدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، از در دست انتشار بودن کتابش با عنوان «امر به معروف و نهی از منکر در آینه قرآن کریم» توسط پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر خبر داد.
عابدی در معرفی این اثر با بیان این که این کتاب در هشت فصل تنظیم و تدوین شده است، عنوان کرد: در این کتاب پس از کلیات مفاهیم، به اهمیت و ارزش امر به معروف و نهی از منکر هم از منظر قرآن و هم با اشارهای به روایات، پرداختهایم و سپس پیشینه امر به معروف و نهی از منکر از منظر قرآن را بررسی کردهایم. در واقع میشود گفت که کار جدیدی صورت گرفته، چرا که علاوه بر اینکه پیشینه امر به معروف و نهی از منکر در ادیان و در مذاهب و سنتهای دیگر خیلی مورد توجه قرار نگرفته است، خود بررسی پیشینه امر به معروف و نهی از منکر در قرآن نیز کار جدیدی است که ما در این کتاب انجام دادهایم.
وی مبانی امر به معروف و نهی از منکر از منظر قرآن و آثار و کارکردهای آن را از دیگر مباحث این کتاب خواند و بیان کرد: در بخش مبانی هم به مبانی عقلی توجه شده و هم به مبانی نقلی و در بخش آثار و کارکردها هم هم آثار دنیوی مد نظر بوده و هم آثار اخروی. ما حدود 20 اثر دنیایی را برای امر به معروف و نهی از منکر در این کتاب معرفی میکنیم که از آن جمله میتوان به مواردی اشاره کرد همچون این که موجبات همبستگی و مانع تفرقه میشود، باعث اصلاح جوامع میشود، گسترش ایمان را در پی دارد، اقامه فرایض را در پی دارد و باعث حفظ امنیت و جلوگیری از منازعات داخلی و خارجی میشود.
این محقق و پژوهشگر موضوعات فصلهای چهارم و پنجم کتابش را بحث در باب اقسام و شرایط امر به معروف و نهی از منکر و مراتب امر به معروف و نهی از منکر عنوان کرد و افزود: فصل ششم به مجریان امر به معروف و نهی از منکر اختصاص یافته است که بحث نویی است و میتوان ادعا کرد که این کار تا به حال صورت نگرفته است. در واقع ما برای اولین بار از نگاه قرآن کسانی را که آمر به معروف و ناهی از منکر هستند، مورد توجه قرار دادهایم.
عابدی با بیان اینکه در این پژوهش، خداوند، قرآن و انبیای الهی به عنوان آمران به معروف و ناهیان از منکر مد نظر قرار گرفتهاند، بیان کرد: ما سعی کردهایم که بر اساس قرآن یک کارنامه جامع در عین اختصار، از پیامبرانی که امر به معروف و نهی از منکر کردهاند، با نمونههایی از امر به معروفها و نهی از منکرهای آنان ارائه بدهیم و پیامبر اکرم(ص) را به طور خاص مورد توجه قرار دادهایم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: گروههای مرجع و برتر اجتماعی نیز در این کتاب به عنوان آمران به معروف و ناهیان از منکر بررسی شدهاند.
عابدی با اشاره به مباحث بعدی کتاب عنوان کرد: یک فصل از کتاب را نیز به شیوههای امر به معروف و نهی از منکر از منظر قرآن و این که چه شیوههایی در خود قرآن برای امر به معروف و نهی از منکر مطرح شده است، اختصاص دادهایم و از شیوههایی مانند شیوه مقایسهای تا شیوه پرسش و پاسخ، عبرتانگیزی، جایگزینسازی، الگودهی، مصورسازی و ... سخن گفتهایم.
وی با اشاره به بخش دیگری از این کتاب که در آن به مخاطبان و گستره امر به معروف و نهی از منکر توجه شده است، بیان کرد: گاهی در قرآن افرادی مشخص و معین مانند فرعون یا هامان یا قارون مخاطب امر و نهی هستند. گاهی یک صنف و قشر خاص مانند فروشندگان مورد توجه هستند، گاهی عموم اهل شرک و گاهی توده مردم مورد امر و نهی قرار میگیرند و این هم یکی از مواردی است که به آن پرداختهایم. همچنین سعی کردهایم که گستره امر به معروف و نهی از منکر را در موضوعات نظامی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، قضایی، اخلاقی، خانوادگی و اعتقادی مورد بررسی قرار دهیم.
عابدی در پایان با بیان این که این اثر هماکنون در مرحله صفحهآرایی قرار دارد، اظهار کرد: پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر این کتاب را در دست چاپ و انتشار دارد و امیدواریم این کتاب حدوداً 500 صفحهای تا پایان امسال چاپ و در اختیار علاقهمندان قرار گیرد.