نگاه تبلیغی عامل مهجوریت پژوهش در حوزه دفاع مقدس است

غلامرضا کافی، مدرس و پژوهشگر ادبیات انقلاب و دفاع مقدس، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به کمیاب بودن آثار پژوهشی در عرصه دفاع مقدس، گفت: در این گونه آثار معمولاً باید یک بازه زمانی خوب و شایسته‌ از یک حادثه و واقعه‌ای که می‌خواهیم پیرامون آن پژوهش کنیم بگذرد تا تمام جوانب و زوایای پنهان آن روشن شود.

وی افزود: اکنون باید توجه شود که عشق، علاقه و حمایت سازمان‌ها در این مورد باعث شده که شتابی در این حوزه داشته باشیم؛ ضمن اینکه چون عصر اطلاعات هم هست، فکر می‌کنیم زودتر باید این اتفاق بیفتد؛ در صورتی که در وقایع تاریخی باید زمان بگذرد تا زوایای پنهان آن آشکار شود، البته شاید در چند سال اخیر این اتفاق افتاده باشد. در دو دهه اول انقلاب هیچ گونه اثر پژوهشی در مورد دفاع مقدس نمی‌توانیم پیدا کنیم، ولی الان این اتفاق افتاده و از نظر زمانی می‌توانیم منتظر انتشار آثار پژوهشی در آینده باشیم.

موانع موجود در حوزه پژوهش دفاع مقدس

این مدرس دانشگاه با اشاره به وجود آسیب‌ها و موانعی که بر سر راه پژوهش دفاع مقدس وجود دارد، افزود: متاسفانه عدم دسترسی به اطلاعات و اسناد دستگاه‌های نظامی دخیل در دفاع مقدس، سانسور امنیتی از طرف دستگاه‌های مرتبط و نگرانی‌هایی که از این کشف اطلاعات وجود دارد، جزء آسیب‌های پژوهش در این حوزه هستند.

وی در ادامه افزود: صاحب‌نظران حوزه دفاع مقدس هم، نوعی پرهیز و تواضع دارند که حاضر به افشا کردن اطلاعات و فعالیت‌هایی که داشتند، نیستند، به همین خاطر این اتفاق به کار پژوهش آسیب زده است و معمولاً پژوهشگری که می‌خواهد وارد این عرصه شود باید با قضیه مرتبط باشد تا بتواند آن را دنبال کند. باید یک نوع عشق و علاقه در حوزه دفاع مقدس وجود داشته باشد، شاید به همین خاطر است که به این آثار کم‌توجهی شده.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز گفت: از دیگر آسیب‌های این حوزه آن است که چون ما خودمان را برتر و  موفق می‌دیدیم، چندان خلع و نیازی برای کار پژوهشی و اثبات حقانیت خودمان احساس نکردیم که این مسئله هم به ضعف کار کمک کرد. به همین خاطر خیلی توجه نکردیم که این کار را از نظر تحقیق و پژوهش به ثبت برسانیم.

نگاه تبلیغی به جای نگاه فرهنگی

کافی در ‌پاسخ به اینکه چرا پژوهش و در رأس آن پژوهش در مورد دفاع مقدس مهجور مانده است، اظهار کرد: به طور کلی امر پژوهش در کشور ما مقداری مهجور است و در حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس نیز این امر تشدید می‌شود. مشاهده می‌کنید که تعداد افراد کمتری در این حوزه مشغول به فعالیت هستند و بعد حمایت‌ها هم در این حوزه کمتر است.

وی گفت: متاسفانه ما در کشور، به جای نگاه فرهنگی، نگاه تبلیغی داریم؛ یعنی‌ به جای اینکه یک کار پژوهشی عمیق در حوزه دفاع مقدس کنیم، همین که مناسبت‌ها را گرامی بداریم، برایمان کفایت می‌کند.

کافی بیان کرد: متاسفانه به کارهای صوری، شکلی و تبلیغاتی که زمان کمتری می‌گیرد بیشتر توجه کردیم و همین باعث شد که از پژوهش که فعالیتی زمان‌بر است غافل شویم. کنگره‌ها و یادواره‌های مختلفی در حوزه ادبیات و دفاع مقدس برگزار می‌شود که از این دست برنامه‌ها فراوان است، اما هیچ‌وقت کنگره پژوهشی شکل نمی‌گیرد.

این نویسنده و پژوهشگر حوزه دفاع مقدس تصریح کرد: متاسفانه حتی به رمان‌های دفاع مقدس هم به اندازه مجموعه خاطرات واقعی توجهی نشده است. اصولاً جنبه مردمی در ادبیات داستانی و نفس انقلاب اسلامی بیشتر مورد توجه بوده و در بحث الگوسازی در ادبیات دفاع مقدس هم این ضعف وجود دارد.