امین مقدسی، استاد دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) اولین حق شهروندان در جامعه را برخورداری از حق حیات دانست و گفت: این حیات مادی به وسیله اکسیژن تأمین میشود ولی امروز هوای آلوده شهرهای بزرگ باعث خستگی و خمودگی در چهره مردم شده است و جایی برای لذت و شادابی باقی نمیگذارد. در واقع حقوق شهروندی در میان چرخدندهها نابود و میان دود و غبار محو میشود.
فرهنگ؛ اکسیژن معنوی برای حیات
وی دومین حق شهروندان را دریافت اکسیژن معنوی برای ادامه حیات برشمرد و گفت: فرهنگ اکسیژنی است که باید در تمام فضاها وجود داشته باشد تا انسانها سیر تکامل خود را به درستی طی کنند.
مقدسی با بیان اینکه فرهنگ ایرانی ـ اسلامی امروز در برخوردهای مختلف افراد با یکدیگر در هنگام رانندگی در هنگام کسب و کار و .. دیده نمیشود، گفت: سیستم حکومتی و نظام اجتماعی باید تابع فرهنگ باشند و اگر این انطباق بین افراد و فرهنگ وجود نداشته باشد سبب میشود هر حرکتی از سوی افراد اجحافی در حق دیگری باشد.
وی با اشاره به اینکه حقوق شهروندی امروزه به دست نظام اجتماعی و نظام حاکم سیاسی تضییع میشود، گفت: وقتی در جامعهای فرهنگ حکم فرما نباشد مردم از اخلاقیات دور میشوند و با زیاده طلبی به حقوق یکدیگر تعدی میکنند.
حقوق شهروندی فراتر از آن است که ما دریافت و مشاهده میکنیم
امینمقدسی با تأکید بر اینکه حقوق شهروندی فراتر از آن است که ما دریافت و مشاهده میکنیم، به طور مثال داشتن شغل را حق یک شهروند برای تأمین زندگی خود دانست و گفت: شهروندان باید بتوانند افکار خود و دیگران را به نقد بگذارد اما ما گاهی در این زمینه خیلی ضعیف عمل میکنیم.
اسلام به انسان اجازه ظلم به خود را نمیدهد چه رسد به دیگران
استاد دانشگاه تهران با تبیین اینکه از منظر دستورات دینی انسان نمیتواند در حق خود نیز ظلم کند و حتی پوست لب خود را بکند گفت: چنین مکتبی برای انسان حقوق والایی در نظر گرفته است و در قالبهای مختلف شهروندی، فرزندی، پدری، مادری، استادی، شاگردی و ... آن را بیان میکند.
این عضو سابق کمیسیون قرآن شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در نظامهای غیر اسلامی به خود فرد توجهی ندارند و فقط به حقوق اجتماعی آن توجه میکنند، فرد میتواند خودکشی کند، شراب بخورد و با چنین حرکاتی به خود ضربه زند اما نظام اسلامی حتی ظلم به خود را نمیپذیرد چه برسد به اینکه افراد بخواهند به اندازه سر سوزنی به حقوق دیگران تجاوز کنند.
امینمقدسی به تبیین میزان بهرهمندی شهروندان ایرانی از حقوق خودشان با توجه به گنجینه غنی که تعالیم دینی در ارتباط با رعایت حقوق انسانها دارد، پرداخت و تصریح کرد: مشکل ما حلقه گشمده بین تئوری و عمل است. منابع در مستندات مذهبی و اسوههای تأثیرگذار به وفور در تعالیم دینی ما به چشم میخوردند و همیشه به آن افتخار میکنیم اما نتوانستهایم این منابع را به عمل نزدیک کنیم.
وی در پایان یادآور شد: در نظام غربی ایدههای بدست آمده به عمل تبدیل میشود اما ما از بهترین منابع برخوردار هستیم اما نمیتوانیم در عمل از آن استفاده کنیم و نیاز به آن داریم که اسلام را که مجموعهای از اندیشه، رفتار و کردار است را بهتر بشناسیم و مجددا ایمان بیاوریم.