هدایت مسائل قرآنی بدون تنش‌زایی/ در پرداختن به مسائل اعتقادی، امکانات ملاک نیست
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: مسائل قرآنی را باید به گونه‌ای هدایت کنیم که تنش‌زایی نشود، این که مؤسسات با ضعف‌هایی مواجه هستند، دلایل بسیار دارد که یکی از آنها ضعف مادی است، اما به مسائل اعتقادی نباید فقط در صورت وجود امکانات پرداخته شود.
حجت‌الاسلام سیدحسین کوششی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با گزارشی با موضوع نقد نمایشگاه دستاوردهای مؤسسات قرآنی در خبرگزاری ایکنا منتشر شد، در ابتدا از حضور جامعه قرآنی تشکر کرد و گفت: اگر تمام اخباری که در طول برپایی نمایشگاه مخابره شده است، تجمیع شود، به تفصیل این گزارش منتقدانه نبوده است.
وی اظهار کرد: فضای قرآنی کشور، فضایی متفاوت از فضای سیاسی است، لذا با صحبت‌های منتقدانه همراه با پاسخ که التهاب ایجاد می‌کند، مخالف هستم و هر حرکتی که موجب شود حتی کوچکترین بهانه‌ای به دست افرادی دهد که می‌خواهند فضای قرآنی کشور را ملتهب کنند از آن حرف پرهیز می‌کنم.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور تصریح کرد: من واقعاً از تمام کسانی که به برنامه‌های مرتبط با قرآن انتقاد دارند، تشکر می‌کنم و پاسخی مبنی بر جواب دادن ندارم، البته نه اینکه حرفی برای گفتن نداشته باشم، اما جوابی که بخواهد افرادی را آزرده کند و بهانه‌ای دست افرادی دهد که بخواهد این را مستمسک کنند به هیچ عنوان انجام نمی‌دهم.
وی بیان کرد: از تمام رسانه‌ها مخصوصاً خبرگزاری ایکنا تشکر می‌کنم، از زمانی که گزارش منتقدانه ارائه شد، تماس‌های مختلف با اینجانب گرفته می‌شد مبنی بر این که نظرتان چیست و پاسخی جز تشکر نداشتم.
لازمه تقدیر از فعالیت‌های قرآنی در هر سطحی
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور افزود: ولی نکته‌ای را باید بگویم که هر حرکت کوچکی در هر جای کشور و هر جای دنیا برای قرآن صورت بگیرد، جای تقدیر دارد، چه ضعیف و چه قوی، حال اینکه چرا فلان مؤسسه ضعیف است، شاید دلایل بسیاری داشته باشد که سه مورد آن ممکن است مربوط به مؤسسه باشد و 7 مورد دیگر مربوط به پیرامونش است.
وی با بیان این که در زمینه این کار قرآنی و دینی آنچه اهمیت داشت، این بود که مؤسسات با نداشتن حداقل امکانات مالی و دولتی، آمدند که از هم الگوگیری کنند، گفت: این نمایشگاه، کاملاً صنفی بوده که اشخاص و شخصیت‌های قرآنی باید بیشتر استفاده می‌کردند و با توجه به کمبود امکانات، این که موسسات حضور پیدا کردند و فعالیت‌های خود را عرضه کردند، کار بزرگی است در مقابل هزینه‌های کلانی که در بخش‌های مختلف صورت می‌پذیرد و این بازدهی را ندارد.
حجت‌الاسلام کوششی عنوان کرد: بدون این که از مؤسسات خواسته شده باشد، از شهرستان‌ها بازدیدکنندگان بسیاری را می‌آورند که غرفه‌هایشان را ببینند و این بیانگر این است که این افراد علاقه‌مند به کار قرآنی هستند و با توجه به این که هزینه‌ای را دریافت نمی‌کنند با علاقه کامل حضور پیدا کردهاند.
وی بیان کرد: با برپایی این نمایشگاه نیز خواسته‌ایم که همین موضوع را نشان دهیم که فعالان قرآنی کشور این طور نیست که با اعتبارات آنچنانی و از سوی دستگاه‌ها اداره شوند و نمونه آن نیز این است که در شرایط سخت با نداشتن امکانات از حداقل‌های خود استفاده می‌کنند.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور با اشاره به فعالیت غرفه‌ها تصریح کرد: در این نمایشگاه غرفهای وجود داشت که روح نمایشگاه در آن بود و این غرفه با استفاده از ضایعات و کاغذهای باطله آراسته شده و مفاهیم قرآن در آن پیاده شده بود و این خلاقیت واقعاً قابل تقدیر است که شاید هزینه آن به 500 هزارریال نرسیده باشد و این مفهوم قرآن است.
وی در ادامه افزود: برخی غرفه‌ها کارهای مهمی انجام داده‌اند که چندین بار به آنها مراجعه کردم و از آنها خواستم در مورد آثارشان توضیح دهند، جذابیت آنها به این دلیل بود که روح حاکم در تعالیم قرآن را عملیاتی کرده بودند و این یک ارزش است.
حجت‌الاسلام کوششی تصریح کرد: با مراجعه به غرفه مؤسسه‌ای که چند ماه از تأسیس آن نگذاشته است، مشاهده می‌شد که چقدر زیبا مفاهیم قرآن را درک کرده و پیام رهبری را گرفته است و با کمترین هزینه با تکیه بر توان شخصی، فکری و یدی نیروهای خود، تعالیم قرآن را به نمایش گذاشته‌اند و این ازرش بسیار بزرگی است و جا داشت که از طریق رسانه‌های گروهی به کارهای برخی از این غرفه‌ها به صورت ویژه پرداخته می‌شد.
وی با بیان این که طبیعی است که وقتی مؤسسات با دست خالی در این نمایشگاه حضور دارند، ممکن است نقص‌هایی داشته باشند، بیان کرد: اگر این نمایشگاه را در مقایسه با نمایشگاههای دیگر قرار دهیم که از امکانات، اعتبارات، نیروها و شرایط و دیگر موارد مساوی باشند، جای مقایسه دارد، ولی وقتی این نمایشگاه با تکیه بر توان شخصی مؤسسات بدون حمایت دولتی برپا می‌شود و اتحادیه نیز هماهنگ کننده است، بسیار کار بزرگی بوده و قابل مقایسه نیست.
غیر قابل مقایسه بودن نمایشگاه قرآن از نظر ماهیت و هویت با نمایشگاههای دیگر
حجت‌الاسلام کوششی با اشاره به این که این نمایشگاه به قدری خوبی داشت که قابل مقایسه با دیگر نمایشگاه‌ها نیست، افزود: چون بنای برگزاری، شکل، ماهیت و هویت برپایی این نمایشگاه با برخی نمایشگاههای دیگر تفاوت‌های بسیاری دارد، این کار بی نظیر بود و انتظار نمی‌رفت مؤسسات قرآنی با توجه به این شرایطی که دارند بتوانند به این خوبی بدرخشند.
وی گفت: اگر بودجه‌های میلیونی در اختیار هر فردی باشد، می‌تواند هزینه کند، بدون بودجه، حمایت مالی، پشتیبانی و تشویق، حضور در نمایشگاه وانجام این فعالیت‌ها توسط مؤسسات جای تقدیر دارد.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور ضمن بیان هزینه‌هایی که برای این نمایشگاه شده است، اظهار کرد: کل هزینه برای نمایشگاه که تاکنون دریافت شده، هزینه مکان نمایشگاه و بستن غرفه‌ها بوده است که در کل 500 میلیون ریال بوده است، 300 میلیون ریال هزینه مکان نمایشگاه است که با مجتمع 13 آبان قرارداد بسته شده است و دقیقاً 200 میلیون ریال نیز هزینه غرفه‌بندی، اجاره غرفه‌بندی، شامل میز، صندلی و غیره است، مابقی هزینه‌های نمایشگاه هزینه‌هایی است که هنوز پرداخت نشده است.
وی با بیان این که برای غرفهای در نمایشگاه بین المللی قرآن 30 تا 40 میلیون هزینه می‌کنند، افزود: با توجه به این که تعداد بسیاری مؤسسه در این نمایشگاه حضور دارند و با کمبود امکانات و هزینه پایین به ارائه آثار فعالیت خود می‌پردازند، واقعاً نباید با موارد دیگر که اصلاً شباهتی با یکدیگر ندارند مقایسه شوند.
حضور پررنگ مؤسسات در هر شرایطی در عرصه فعالیت‌های قرآنی
حجت‌الاسلام کوششی عنوان کرد: مؤسسات قرآنی در سال گذشته در نمایشگاه قرآن، خوب عمل کردند و در سال‌جاری نیز عملکرد بهتری داشتند و آنچه از این نمایشگاه حاصل شد این بود که مؤسسات قرآنی بسیار با انگیزه‌اند و تحت هر شرایطی حاضرند در این عرصه تلاش کنند.
وی بیان کرد: مقرر شده بود که محیط نمایشگاه با توجه به سرمای هوا، گرم‌تر باشد، ولی متأسفانه افرادی که مسئول گرمایش این محیط بودند با کمبود وسایل مواجه شدند، البته آزردگی‌هایی از جنس دیگر وجود دارد که اگر اینجانب غرفه داشتم، انتظار داشتم حتی اگر ضعیف بود، رسانه‌ها مراجعه می‌کردند و ارتباط برقرار می‌شد، زیرا حتی اگر این اخبار منعکس هم نشود، موجب تقویت اعتماد به نفس این مراکز قرآنی می‌شود.
حجت‌الاسلام کوششی گفت: در این که باید امکانات لازم فراهم باشد، شکی نیست، اما از سوی دیگر، قضیه این است که بحث قرآن، بحث اعتقادی است و به مسائل اعتقادی نباید فقط در صورت وجود امکانات پرداخته شود، به‌عنوان مثال تکلیف داریم که نماز بخوانیم، نمی‌توانیم بگوییم که چون برف آمده، سرما می‌خورم و نماز نخوانیم.
وی با بیان این که کار قرآنی، یک کار تکلیفی، اعتقادی و یک باور قلبی است، اظهار کرد: این که بخواهیم در شرایط وفور نعمت و آسایش فعالیتی را انجام دهیم خوب است، اما معنی آن این نیست که اگر نتوانستیم آسایش مناسبی را در انجام خدمات قرآنی داشته باشیم، پس کار قرآنی نکنیم و توان خود را نشان ندهیم، لذا افرادی که در مؤسسات کار می‌کنند، خارج از مباحث اداری و تشکیلاتی و براساس یک باور فعالیت می‌کنند.
حضور مؤسسات در نمایشگاه قرآن؛ نشان‌دهنده مقاومت این مراکز در شرایط سخت
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور افزود: جدای از بحث سرما که بخشی از آن طبیعی و به هر حال طبیعت فصل است، اگر در مورد گزینه‌های دیگر از غرفه‌‌داران سؤال شود، قطعاً سخنان پرمغزی می‌شنوید و با برپایی این نمایشگاه باور شد که مؤسسات در شرایط سخت نیز مقاوم هستند و می‌توانند در ارتباط با هدفی که دارند کارشان را دنبال کنند.
وی افزود: انتظار این است که مسئولانی که از نمایشگاه بازدید کردند و مشاهده کردند که مؤسسات و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی به این صورت مقاومت می‌کنند، از مؤسسات حمایت کنند، به هر حال این حضور جامعه قرآنی، مسئولیت را برای مدیران سنگین‌تر می‌کند و به آنها تکلیف می‌کند که از مراکز قرآنی حمایت کنند تا در شرایط بهتری نمونه این کارها را انجام دهند.
وی ضمن تشکر از تمامی افرادی که در این نمایشگاه حضور یافتند، اظهار کرد: از بازدیدکنندگان، همچنین رسانه‌هایی که اطلاع‌رسانی کردند و مخصوصاً از خبرگزاری ایکنا که در این مکان استقرار یافتند و شرایط آسایش محیط اداره را به شرایط سخت‌تر این مکان ترجیح داده و رسالت قرآنی خود را انجام دادند، تقدیر می‌کنم.
حجت‌الاسلام کوششی با بیان این که هر که انتقاد کند، می‌پذیرم، افزود: اما ما مسائل قرآنی را باید به گونه‌ای هدایت کرده و پیش ببریم که تنش‌زایی نشود، برخی از حرکت‌ها در برخی موضوعات ضرورت دارد و باید اتفاق بیافتد، به‌عنوان مثال در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ایجاد چالش می‌تواند تلنگری باشد، اما فضای قرآنی کشور، باور دینی و قرآنی است و تعالیم قرآن به ما این اجازه را نمی‌دهد که حرفی بزنیم که تنش ایجاد کند.
وی تصریح کرد: تعالیم دینی به ما می‌گوید که انسان باید همه‌جانبه به همه مسائل نگاه کند و ما براساس دستور قرآنی نمی‌توانیم این را با هیچ دلیل و توجیهی عرض کنیم، انسان‌ها باید مثبت‌بین باشند و بدی‌ها را در صورتی که جنبه اجتماعی داشته باشند و به اخلاقیات اجتماعی ضربه بزند باید مورد انتقاد قرار گیرد.
لازمه تحمل و گذشت در کار قرآنی
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور بیان کرد: انسان باید هم خوب ببیند و هم خوب ببخشد، البته سخت است، ولی تمرین آن اثر مثبت دارد و توصیه می‌کنم که همه کسانی که مدعی کار قرآنی هستند، تحمل و گذشت نسبت به یکدیگر داشته باشند.
وی گفت: ما مسئول هستیم، اما جنس مسئولیت ما با جنس دیگر مسئولان متفاوت است و تفاوتش این است که فردی که مسئول می‌شود، یک جایگاه و امکاناتی در اختیارش قرار می‌گیرد و در مقابل آن اعتبارات، مأموریت‌هایی برایش تعریف می‌کنند که باید به خوبی انجام داده و پاسخ دهد.
وی افزود: ما هم مسئول هستیم، اما مسئولیت ما نصبی نیست، ما را مجموعه مؤسسات مردمی انتخاب کردهاند که بین آنها هماهنگی ایجاد کنیم، کسی به ما مأموریتی که بعداً بخواهند بازخواست کند واگذار نکرده است، در این نمایشگاه نیز مجموعه‌های تحت پوشش اتحادیه که علاقه‌مند بودند کارهایشان را در حوزه تبلیغ و ترویج ارائه کنند، حضور یافتند و این‌ها مجبور نسیتند به کسی پاسخ دهند و تنها در مقابل خدا مسئول هستند.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور بیان کرد: هر مؤسسه‌ای متناسب با توانمندی و عملکردی که داشته هر آنچه که در توانش بوده، آورده است، بنا نیست همه مؤسسات و تشکل‌ها یکسان عمل کنند، هر مؤسسه در حد توانش به ارائه آثار خود پرداخته است که برخی قابل تقدیر، برخی در خور توجه است و باید تقویت شوند و بعضی نیز ممکن است، ایراداتی داشته باشند که باید اصلاح شوند.
تشکیل یک تیم ارزیابی برای تعیین ارزش دستاوردهای مؤسسات قرآنی
وی عنوان کرد: همچنین در این نمایشگاه یک تیم ارزیابی برای تعیین ارزش محصولات و دستاوردهای مؤسسات تشکیل شد، تا آنها که نیاز به تقدیر و تشکر دارند، مشخص شوند و دیگر مؤسسات بتوانند الگوبرداری کنند و آنها که نیاز به اصلاح و تذکر دارند نیز مورد توجه قرار گیرند.
حجت‌الاسلام کوششی اظهار کرد: بر این اساس، 30 غرفه در زمینه‌های مختلف انتخاب شدند که در جلسه اختتامیه اعلام می‌شود و به برخی غرفه‌ها نیز راهکارهایی ارائه شده است تا بحث‌های قرآنی، هدفمندتر دنبال شود.
بار دینی و قرآنی محصولات؛ دستاوردی تأمین‌کننده از سوی مؤسسات در نمایشگاه
وی تصریح کرد: این که کتاب در نمایشگاه به فروش برسد اشکالی ندارد و همچنین این که کتاب‌ها در کدام انتشارات چاپ شده‌اند، مهم نیست و آنچه اهمیت دارد این است که محصولی که در نمایشگاه دستاوردهای مؤسسات قرآنی ارائه می‌شود، آیا دربردارنده مفاهیم قرآن است یا خیر و آیا دستاورد دینی است، بنابراین محصول مؤسسات اگر دستاوردی است که بار قرآنی و دینی داشته باشد، برای ما تأمین کننده است.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور بیان کرد: برخی از اتحادیه مؤسسات قرآنی استان‌ها با توجه شرایط سخت فصلی و کاری و با توجه به این که علاقه داشتند در نمایشگاه قرآن حضور داشته باشند، یکی از مؤسسات تحت پوشش خود را به نمایشگاه اعزام کردند و این مؤسسه ضمن اینکه سفیر آن اتحادیه است، مؤسسه خود را برجسته‌تر کرده است و این هیچ منعی ندارد.
وی گفت: در نمایشگاه بین المللی کتاب، امسال که برپا می‌شود، برنامه‌ریزی برای سال آینده شروع می‌شود، در حالی که برای برپایی این نمایشگاه خیلی سریع تصمیم‌گیری شد، البته ما می‌خواستیم توان مؤسسات را بسنجیم که در زمان کم چطور می‌توانند حاضر شوند.
حجت‌الاسلام کوششی افزود: مؤسسات قرآنی بسیاری وجود دارند که گروه‌های بسیاری از محققان با آنها در ارتباطند، به‌عنوان مثال یک مؤسسه حدود 40 نیرو دارد که در دانشگاه و حوزه علمیه دراستان‌های قم، تهران و مناطق دیگر فعالیت می‌کنند و این افراد با مؤسسه نیز در ارتباطند و کارهای پژوهشی به آنها واگذار می‌شود، البته آثار ارائه شده به نام آنها چاپ می‌شود و اسمی از مؤسسه برده نمی‌شود، اما این آثار دستاورد قرآنی است که به وسیله مؤسسه هدایت شده است.
اختصاص عنوان دستاورد قرآنی به محصول ارائه شده توسط مؤسسات
وی تصریح کرد: محصولی که در نمایشگاه قرآن ارائه می‌شود، حتی اگر اختصاص به مؤسسه نداشته باشد، اما این مؤسسه محصولی را ارائه کرده که بار دینی و قرآنی داشته است، دستاورد مؤسسه محسوب می‌شود و ایراد آنجاست که مؤسسه‌ای اثرغیر قرآنی را ارائه دهد که بخواهد فضای فکری و فرهنگی جامعه را خلاف جهت قرآنی هدایت کند.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور عنوان کرد: در جشنواره‌های قرآنی نیز برخی مؤسسات آثاری را ارائه کردهاند که اسم مؤسسه روی آن ثبت نشده، اما ارائه‌دهنده اثر، فردی است که توسط مؤسسه هدایت شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ما باید ببینیم که آیا محصولاتی که در نمایشگاه ارائه شده، دستاورد دینی و قرآنی هست یا خیر و اگر نباشد، باید حذف شود، اما اگر دینی و قرآنی است، اهمیتی ندارد که این دستاورد از کدام مجرا و با کدام هزینه آمده است، مهم این است که این اثر گرانمایه و ارزشمند است.
