بررسی «نحوه استفاده از رسانه‌های نوین در تراز نظام اسلامی» و «میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن»
گروه اندیشه: بررسی «نحوه استفاده از رسانه‌های نوین در تراز نظام اسلامی»، نشست خبری رئیس جدید پژوهشگاه علوم انسانی و همایش «میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن» از رخدادهای مهم این هفته در حوزه اندیشه بودند.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، انتخاب آثار برگزیده کتاب سال حوزه، برگزاری نشست «نحوه استفاده از رسانه های نوین در تراز نظام اسلامی» و همایش «میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن» از مهم‌ترین رخدادهای این هفته در حوزه اندیشه هستند.
انتخاب 8 اثر از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به عنوان آثار برگزیده کتاب سال حوزه
بر اساس این گزارش، در پانزدهمین دوره کتاب سال حوزه، دو اثر «بررسی فقهی حقوقی مسئولیت مدنی از تصمیمات قضایی» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصالح مازندرانی و «پژوهشی فقهی در شناخت موضوع و بازنگری ادله سن یائسگی» نوشته حجت‌الاسلام و المسلمین سیدضیاء مرتضوی از پژوهشکده فقه و 
حقوق این پژوهشگاه به عنوان اثر برگزیده انتخاب شدند.
هم‌چنین کتاب «بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)» اثر حجت الاسلام و المسلمین یدالله مقدسی و «پیامد سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران بر مشارکت سیاسی، تحزب و ثبات سیاسی» اثر حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمدتقی آل غفور شایسته تقدیر شناخته شدند. در این دوره، آثار «واقعه حره» اثر سیدعلیرضا واسعی، «مسائل فقهی و حقوق قتل از روی ترحم (آتانازی)» اسماعیل آقابابایی بنی، «بررسی فقهی مدیریت در روابط زن و شوهر» اثر حجت‌الاسلام و المسلمین امیر رحمانی و «أساس الأحکام» از مرکز احیاء آثار اسلامی نیز به عنوان آثار تحسین شده انتخاب شدند.
بررسی «نحوه استفاده از رسانه های نوین در تراز نظام اسلامی»
به گزارش ایکنا، ابراهیم فیاض، استادیار گروه انسان شناسی دانشگاه تهران، یکشنبه، 20 بهمن‌ماه در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به سخنرانی‌ای با موضوع «نحوه استفاده از رسانه‌های نوین در تراز نظام اسلامی» پرداخت.
وی در این سخنرانی درباره ارتباطات به عنوان دانش آینده سخن گفت و تبیین کرد که ترسیم آینده و تسلط بر آن نسبت مستقیمی با تأملات ارتباط شناختی دارد. اینکه رسانه‌های نوین چه اقتضائاتی را برای آینده ایران و جهان تدارک دیده‌اند، به نحو مستوفایی در آینده پژوهی ارتباطات معنی‌دار است. هیچ دانشی به وسعت ارتباطات یارای دیده بانی آینده و ترسیم آن نیست. آینده نظام اسلامی هم تا حدود زیادی با آینده ارتباط شناختی در ارتباط است. پیوند خوردن گفتمان ارتباطی و گفتمان انقلابی در آینده ایران در چارچوب این مسئله اصلی است.
اولین نشست خبری رئیس جدید پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد
به گزارش ایکنا، اولین نشست خبری رئیس جدید پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صادق آیینه وند، یکشنبه بیستم بهمن‌ماه در محل این پژوهشگاه برگزار شد.
بنا بر این گزارش، آیینه‌وند در ابتدای این نشست با اشاره به جایگاه استراتژیک پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به عنوان بزرگ‌ترین پژوهشگاه علوم
انسانی کشور، بیان کرد: این پژوهشگاه دارای 11 پژوهشکده و 2 مرکز مطالعاتی و پژوهشی در حال فعالیت است و باید در مسیر پژوهش یکی از مسیرهای راهگشا را دنبال کند.
وی «اتصال به ریشه و انطباق با نیازها» را به عنوان شعار خود و دو محور اساسی فعالیتی پژوهشگاه در مسیر پیش رو مطرح کرد و گفت: در واقع ما خواهیم کوشید که به فرهنگ و معارف اسلامی و تمدن اسلامی وصل شویم و با جوهر آن فرهنگ ارتباط داشته باشیم و این جوهر تحول آفرین را به روز و منطبق با نیازها کنیم.
نشست علمی «هرمنوتیک متن ملاصدرا به مثابه مدل مواجهه امروزین با قرآن»
محمد روستوم، استاد دانشگاه کارلتون کانادا، یکشنبه 20 بهمن‌ماه، در نشست علمی «هرمنوتیک متن ملاصدرا به مثابه مدل مواجهه امروزین با قرآن» که مرکز پژوهشی مطالعات اسلام معاصر وابسته به مجتمع تهران جامعه المصطفی برگزار کرده بود، به سخنرانی پرداخت.
روستوم؛ برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: یکی از افرادی که پایه‌های علاقه‌ای شدیدی بر قرآن در وجود خویش به عنوان یک امر ذاتی و
نه به عنوان مسئله‌ای ریاکارانه داشته است، ابن سینا بود که نه تنها بر برخی از آیات قرآن، مانند آیه‌ای از سوره نور، بلکه بر سوره‌هایی از قرآن مانند سوره اخلاص و فلق نیز تفسیر نوشته است.
وی با اشاره به اینکه ابن سینا خود مبنای تفسیری دوران بعدی فیلسوفان قرار گرفته است، اظهار کرد: افرادی مانند ملاصدرا در کشف‌های عقلی خود فهمیدند که گرچه قرآن دارای بیان سمبلیک است، ولی خود این مسائل سمبلیک نیز در جهت رفع ابهام بین عقل و شرع کاربرد دارد.
برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: ملاصدرا نقطه کلیدی ارتباط قرآن با دنیای امروزی است. وی کلام شیعی و سنی، فقه، فلسفه و عرفان را با هم در‌آمیخته است و به واسطه آن توانسته تفسیری انضمامی و ملموس از قرآن به دست دهد. این روش خاص ملاصدرا یک روش عقلی بالغ و کاملی را به وجود آورده که آثار زندگی معنوی امروز به آن مدیون است. ملاصدرا می‌کوشد تا منظر فلسفی و وحیانی را دو روی یک سکه بداند و معرفی کند و تفسیر خود را به این نحو سامان داده است. ملاصدرا می کوشد، منظر فلسفی خود را با متن منصوص قرآن نزدیک کند و به وسیله آن به انسان امروزی نزدیک شود. وقتی که او با منظر فلسفی به قرآن نزدیک می شود، خود نگاه فلسفی اش را تلطیف می کند و این برای مواجهه امروزی ما مهم است که صرفا با نگاه فلسفی به سراغ متون نرویم.
همایش «میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن» برگزار شد
این گزارش می‌افزاید، نشست انقلاب اسلامی و امکان ظهور علم دینی در قالب همایش میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن با سخنرانی حسن رحیم‌پور ازغدی، حمید پارسانیا و ابراهیم فیاض دوشنبه ۲۱ بهمن ماه در تالار مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
رحیم‌پور ازغدی با اشاره به عنوان انقلاب اسلامی و امکان ظهور علم دینی که برای این نشست در نظر گرفته شده بود، خود عنوان نشست را قابل بحث دانست و 
گفت: ممکن است این عنوان در ذهن افراد این پرسش را تداعی کند که چه نسبتی بین انقلاب و علم دینی وجود دارد؟
وی با بیان اینکه اگر علم دینی معنادار نباشد یا معنادار باشد و ممکن نباشد، یک انقلاب به زور نمی‌تواند آن را معنادار و ممکن کند، اظهار کرد: عنوان این نشست ممکن است این شائبه را ایجاد کند که گویا ما می‌خواهیم به جبر انقلاب چیزی را که امکان ندارد یا معنادار نیست، ممکن و معنادار کنیم. اگر علم دین ممکن نبود، خود انقلاب اسلامی که محصول ترکیب مفاهیم علوم اجتماعی با مفاهیم دینی پدید نمی‌آمد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر دقیقاً با نگاه کلیشه‌های ایدئولوژی راجع به دین و انقلاب دینی بحث می شود، عنوان کرد: اگر کسی اصل مفهوم انقلاب اسلامی را بپذیرد، مسئله برای او حل می‌شود. انقلاب اسلامی اساسا به این معنا است که این دین وارد براندازی یک نظام و ایجاد یک سیستم جدید شده است و سیستم سازی و تمدن سازی هم بدون علوم اجتماعی و علوم انسانی امکان ندارد. وقتی که دین ادعا کرده است که می خواهم نظام سازی و جامعه سازی کنم، معنی آن این است که با تعریف این دین، علم دینی نه تنها ممکن است، بلکه واقعی است و واقعیت برانداز و واقعیت ساز است.
در ادامه پارسانیا به سخنرانی پرداخت و با اشاره به تأثیرگذاری عوامل مختلف در مواجهه و برخورد با تعین اجتماعی یک معرفت، عنوان کرد: وقتی که ما 
می‌خواهیم تحولات یک معرفت را در تاریخ و در فرهنگ ببینیم باید توجه داشته باشیم که فقط مناسبات و روابط منطقی آن معرفت با لوازمش عمل نمی‌کند بلکه برخوردهای گزینشی و بعد تحریف‌هایی که به وجود می‌آید نیز عمل می‌کند.
وی با اشاره به رخ نمودن چنین پدیده‌ای در طول تاریخ و فرهنگ اسلام به طور همواره، بیان کرد: اصلا شما در فرهنگ و در تاریخی که قرآن نوعی مرجعیت پیدا کرده است نمی‌توانید جریانی بیابید که به نوعی گزینشی از آن نداشته باشد مگر در مقطعی که قرآن از مرجعیت بیفتد (و اگر جریان بعد از مشروطه پیش می‌رفت، آن موقع ما دیگر احتیاج به شاهد گرفتن از قرآن نداشتیم بلکه قرآن را ابژه معرفت خود می‌کردیم و استشهادی هم به آن نمی‌جستیم.) اما در گذشته، به رغم تنوعات زیادی که بود، قبل از همه و تحریف‌کننده‌ترین این جریان‌ها یعنی بنی‌امیه بیش از همه خود را در قرآن سهیم کردند یا خود را به رسول خدا (ص) نسبت دادند.
ابراهیم فیاض از دیگر سخنرانان این نشست بود که گفت: نظریه ولایت فقیه از درون فلسفه اعتباری شیخ انصاری بیرون آمده است و امام(ره) در همان سن جوانی
از فلسفه ملاصدرا عدول کرده بود و بر اساس تفکر شیخ انصاری و اصول عملیه به فلسفه اعتباری شیعه رسید که متأسفانه ما از آن هم غافل شده ایم. این فلسفه اعتباری است که مبنای انقلاب اسلامی است.
وی در مورد نامه امام(ره) به گورباچف نیز گفت: فلسفه اسلامی از باب جدل می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل است که علامه سعی کرده است مخصوصاً در اصول فلسفه و روش رئالیسم از این چارچوب فاصله بگیرد و بحث‌های جدیدی را ایجاد کند؛ مخصوصاً در باب فلسفه اعتباری.
ابراهیم فیاض با تأکید مجدد بر این مطلب که اگر فلسفه ملاصدرا بازگردد انحطاط یقینی است، گفت: ما باید به فلسفه شیخ انصاری برگردیم؛ همان گونه که امام از آخوند خراسانی گذشت و به شیخ انصاری رسید و در مباحث خود مبنا را بر آن گذاشت و علامه طباطبایی نیز. ما هم این گونه می‌توانیم آینده را داشته باشیم و گرنه با فلسفه ملاصدرا انحطاط و بازگشت در انقلاب اسلامی رخ می‌دهد.
