ابراهیم حسنبیگی، نویسنده کشورمان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، به بررسی موضوع نیازسنجی در حوزه آثار دینی ـ قرآنی پرداخت و اظهار کرد: نویسنده منتظر نمیماند تا کسی به وی تأکید کند که پرداختن به این مقولهها تکلیف است و خود نسبت به خلق اثر در این حوزه میپردازد.
آثار موجود، بازخورد اندیشه نویسندگان است
وی با بیان اینکه نمیتوان به نویسنده گفت که امروز مفاهیمی مثل نماز، دروغ و ... نیازهای روز جامعه است، افزود: من ندیدم که هیچ نهاد یا ارگانی چنین تکلیفی برعهده نویسندهها بگذارد. شاید به عنوان تکلیف ادارای، تشکیلاتی وجود داشته باشد که این موضوعات را به صورت وظیفه انجام دهد؛ مثل کاری که ستاد ترویج نماز انجام میدهد، اما آنچه که بازخوردش در جامعه مشاهده میشود، اندیشه و تفکر خود نویسنده است و به یک معنا دغدغه نویسنده به شمار میآید.
اگر نویسنده دغدغه داشته باشد، به غیر از آن نمیپردازد
حسنبیگی گفت: اگر نویسنده خود به این نیازسنجی برسد و این موضوعات که نیازهای روز جامعه هم هستند را برای خود تبدیل به دغدغه کند، دیگر چیزی غیر از آنها را نمیتواند بنویسد، مثل خیلی از نویسندههایی که با دفاع مقدس عجین شدهاند و چیزی غیر از آن را نمیتوانند بنویسند؛ چراکه این دغدغهها جزء زندگی نویسنده شده است و همان داستان «از کوزه همان برون تراود که در اوست» اتفاق میافتد.
وجود نویسندگان با دغدغه دین، نتیجهای غیر از توجه به مطالبات مردم در حوزه دینی ـ قرآنی ندارد
نویسنده رمان «محمد(ص)» ادامه داد: اگر ما جامعه نویسندگان اهل قلم فرهیختهای داشته باشیم که دغدغه دین داشته باشند، طبیعتاً بازخورد ادبیات همان نیازهای جامعه در این حوزه خواهد بود، اما اگر مجموعه اکثریتی از نویسندهها را داشته باشیم که بیشتر دغدغه دنیاطلبی دارند، به طور قطع دنیاطلبی و منفعتدوستی بیشتر در آثار آنها نمود خواهد داشت.
بیشتر نویسندگان پیش از انقلاب از طبقه فقیر جامعه بودند
وی در تشریح سخنان خود به قاطبه نویسندگان پیش از انقلاب اشاره کرد و گفت: نویسندههای آن دوران چون خودشان بیشتر از طبقه پائین و افرادی بودند که طعم فقر و ظلم موجود در جامعه را با پوست و استخوان خود چشیده بودند، بیشتر در این حوزه مینوشتند. مفاهیم در حوزه فقر خیلی در این دوران اوج گرفت. مثل آثار «احمد محمود» که البته با نگرشهای سیاسی همراه میشد یا «غلامحسین ساعدی» که برخی از این افراد به واسطه فشارها از برخی بیماریهای روانی نیز رنج میبردند و یا «صادق چوبک» که لایههای فقر و مفاهیمی پر از نکبت را به خوبی در آثار خود نمایان میکرد.
خالق «جشن گندم» در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: این موارد نشان میدهد که تنها تجربیات نویسندهها است که در آثار آنها منعکس میشود و توجه به نیازهای روز جامعه به ویژه در حوزه دین، بستگی به این دارد که ببینیم نویسندگان ما در چه محیطی رشد کردهاند.
تنوع فکری و طبقه اجتماعی میان نویسندگان امروز جامعه بسیار جالب توجه است
حسنبیگی درباره اینکه نویسندگان امروز جامعه ما از کدام طبقه اجتماعی و حامل کدام بخش از سخنان جامعه خود هستند نیز پاسخ داد: نکته جالب درباره جامعه ما و نویسندگان آن این است که نویسندگان از هر طبقهای و با باورها و تفکرهای مختلف هستند.
وی ادامه داد: البته این تنوع و گوناگونی در مجموع مطلوب است، اما برای اینکه بدانیم کدام یک از جریانات فکری در مجموع به دغدغههای واقعی و روز جامعه پرداخته است نیازمند آن است که به انتظار قضاوت آیندگان بنشینیم تا از غربال تاریخ بگذرد و ببینیم کدام یک از این آثار ماندگار میشود، اما در یک جمله باید گفت که تنوع فراوان است و همه نویسندگان را نمیتوان از یک طیف قلمداد کرد.