سیدمجتبی حسینی، مدیرعامل مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره دیجیتالسازی آثار مکتوب کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: بخش مستندنگاری مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در تداوم عملیاتی که از چهار سال پیش آغاز کرده است، امسال تا اواسط دیماه، سه هزار و 872 مجلد از نسخههای خطی، چاپ سنگی، نشریه، کتاب چاپی فارسی و لاتین و سند را اسکن کرده و به صورت دیجیتال درآورده است.
وی با بیان اینکه این مجموعه، یک میلیون و 495 هزار و 743 صفحه را در برمیگیرد، افزود: اگر بخواهیم به گونه تفکیکی، آمار یاد شده را ارائه دهیم، به این صورت است که دو هزار و 943 نسخه خطی در یک میلیون و 121 هزار و 230 برگ، 335 نسخه چاپ سنگی در 105 هزار و 476 برگ، 474 مجلد نشریه در 232 هزار و 524 برگ و 120 مجلد کتاب چاپی فارسی و لاتین و سند در 36 هزار و 513 برگ را شامل میشود.
حسینی با بیان اینکه این دادههای دیجیتال، پس از آمادهسازی، برای بهرهبرداری پژوهشگران در کتابخانه دیجیتال ملک عرضه خواهند شد، درباره فهرستنویسی آثار موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک اظهار کرد: در بخش فهرستنویسی و ورود اطلاعات کتابها تا دیماه، چهار هزار و 561 جلد کتاب در سه هزار و 202 عنوان فهرستنویسی شدهاند.
فهرستنویسی 23 هزار و 800 برگ سند در سالجاری
وی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر، یک هزار و 300 کتاب در جریان فهرستنویسی است و از میان این کتابها میتوان به تشیع و ولای اهل بیت(ع) در ادب فارسی، بررسیهای تاریخی در حوزه اسلام و تشیع و نیز قالیچههای شیری فارس اشاره کرد.
مدیرعامل مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک همچنین گفت: در بخش مطبوعات، 61 عنوان دربرگیرنده 5 هزار و 480 نسخه مجله، روزنامه و سالنامه فهرستنویسی شده است. «پیام نو»، «اندیشه اسلامی»، «فرهنگ خراسان»، «گلستان قرآن» و «کیهان کاریکاتور» از جمله این نشریات به شمار میآیند. همچنین در حوزه اسناد، تا پایان آذر امسال، 23 هزار و 800 برگ سند فهرستنویسی و 28 هزار و 7 برگ اطلاعات وارد شده است.
وی در ادامه در رابطه با جایگاه تاریخ شفاهی در کتابخانه و موزه ملک بیان کرد: مکاتبات محمدکاظم ملکالتجار تبریزی با فرزند خود، حاج حسین آقاملک، بنیانگذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک و نیز با افراد دیگر، بخش عمدهای از اسناد دوره قاجار این مجموعه را تشکیل میدهد. در این مکاتبات، افزون بر مسایل خصوصی میان پدر و پسر، به برخی از تحلیلها درباره اوضاع سیاسی و حکومتی برهه میانه عصر قاجار به ویژه دوره ناصرالدین شاه اشاره شده است.
کتابخانهای نفیس در حوزه نسخ خطی؛ مهمترین اقدام وقفی
حسینی افزود: عقدنامهها و وقفنامهها نیز از دیگر اسناد مهم کتابخانه و موزه ملی ملک به شمار میآیند. قدیمیترین عقدنامهها، سند ازدواج میرزاتقی خان امیرکبیر با ملکزاده خانم خواهر ناصرالدین شاه به تاریخ 1265 قمری است. وقفنامه خاندان ملک به ویژه وقفنامه حاج حسین آقاملک درباره مزرعه وکیلآباد مشهد از جمله وقفنامههای مهم بخش اسناد هستند.
وی ادامه داد: در حوزه تاریخ شفاهی طی دو سال گذشته، اقدامات مهمی انجام شده است. تاریخ شفاهی یکی از شیوههای پژوهش در تاریخ است که به شرح و شناسایی وقایع، رویدادها و حوادث تاریخی براساس دیدگاهها، شنیدهها و عملکرد شاهدان، ناظران و فعالان آن ماجراها میپردازد. تاریخ شفاهی امروزه یکی از روشهای مطرح و مؤثر برای تاریخنگاری است.
حسینی با بیان اینکه «حاج حسین آقاملک» به عنوان یکی از بزرگترین واقفان در تاریخ ایران به ویژه در حوزه فرهنگ و ادب، شخصیت ویژهای به شمار میآید، گفت: سیاههای از اقدامات فرهنگی و موقوفات این مرد بزرگ میتواند بیانگر جذابیت و گیرایی شخصیت وی برای پژوهشگران و تاریخنویسان باشد.
وی تصریح کرد: به یادگار گذاشتن کتابخانهای نفیس و منحصر به فرد به ویژه در حوزه نسخههای خطی و یک موزه با ویژگیهای ممتاز در میان همترازان خود، تنها بخشی از اقدامات وقفی و فرهنگی حسین آقاملک است.