حجتالاسلام مهدی امیدیان، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، در رابطه با رهنمود قرآن در حوزه نقد سازنده و اصلاح فضای فرهنگی و قرآنی در روابط اجتماعی، گفت: وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ (آیه 125 سوره انحل) آنچه که در جامعه قرآنی ما رخ میدهد، نقد سازنده نیست، حرف خود را به کرسی نشاندن است و توجه به سلیقه افراد این را در فضای جامعه بروز میدهد.
نقد سازنده زمانی میسر میشود که فضای قرآنی جامعه خود را بدهکار آیات قرآن بداند
وی در ادامه افزود: فضای قرآنی جامعه زمانی میتواند از نقد سازنده استفاده کند که خود را بدهکار آیات قرآن بداند و هر فعال قرآنی که پیشوند یا پسوند خود را با نام قرآن در جامعه نقشینه کرده، باید این تفکر بیشتر در وجود او نفوذ کرده باشد و در عمل او بههمراه اصلاح باشد و در روابط اجتماعی خود حتما نیاز به تذکر و پیشنهاد دارد.
امیدیان تصریح کرد: إِن نَّفَعَتِ الذِّکْرَى (آیه 9 سوره الأعلی) برای انسانهاست که گاها با یک تلنگر از خواب غفلت بیدار شده و توجه به آیه تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ (آیه 20 سوره مزمل) به اندازه توان او، جهت بهرهگیری از آن در جامعه است.
بهرهمندی از فضای نقد در جامعه قرآنی در سایه توجه به سهم قرآنیان از این فضا
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی استان لرستان در رابطه با موانع تحقق بهرهمندی از فضای نقد در جامعه قرآنی گفت: از آنجا که انسان برای رسیدن به سجده و عبودیت آفریده شده تا به کمال برسد، پس باید توجه خود را به یک جامعه آرمانی که قرآنی است، معطوف کند، در این حوزه هر کس به قدر امکانات و عقل و درک و توان خود از آن برداشت میکند، لذا تا دستور قرآن مبنی بر تفکر در جامعه و اینکه قرآنیان سهم عظیمی در این فضا دارند، نهادینه نشود، نقد جامعه قرآنی تحقق پذیر نیست.
ضربه به فضای نقد حاصل عدم توجه به جایگاه و ظرفیت فعالان قرآنی است
وی در ادامه افزود: بهرهمندی قرآنیان از فضای نقد در جامعه قرآنی زمانی مناسب است که فرد فارغ از هر ذهنیت غلط و نگرش ناصحیح نسبت به اطرافیان باشد و آنچه به این فضا ضربه میزند، عدم توجه به جایگاه و ظرفیت خود فعالان قرآنی است که با عنوان قهرمانان جامعه آرمانی انجام وظیفه میکنند.
امیدیان اظهار کرد: اگر قرار است، مشکلی برطرف شود، اول باید احساس مشکل کرد، بعد با بررسی آسیبها، پرتگاهها و خطرات احتمالی راهکار و برنامه ترمیمی و اصلاحی آن داده شود و تا زمانی آسیبها مطرح نشود، موانع قابل شناسایی نیست.
وی تصریح کرد: راهکارهای ارائه شده نیز تا اجراء نشود، ضریب خطای آن پوشیده خواهد ماند و نه تنها آن ضعف ترمیم نمیشود، بلکه بهعنوان یک غده ممکن است، رشد کاریکاتوری داشته باشد و به ظرفیتهای دیگر ضربه بزند و آنچه که آسیب نبوده را نیز تحتالشعاع قرار دهد و به روند کار نیز صدمه بزند.
امیدیان اظهار کرد: در بحث نقد به دو مهم باید توجه شود، اول نقد شونده و دوم نقد کننده و اگر قرار است نقدی سازنده باشد، باید نگرش مگسی نباشد، به این معنی که بر روی زخمها بنشیند و این نوع نگرش نه تنها به ترمیم زخم کمک نمیکند، بلکه میتواند به عمیقتر کردن جراحت کمک کند، اما آنچه که باید اتفاق بیافتد نگرشی از روی تدبیر و سازنده با دید قرآن وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ، موعظه حسنه و آن هم با استفاده از شهد شیرین، نه فضای سمی که این امر آن هم یک عملکرد و روش نیاز دارد.
وی بیان کرد: دیدن همه آنچه که باید دیده شود، نه کمتر و نه بیشتر، آنچه که در جامعه ما بهعنوان یک آسیب مطرح است، افراطها و تفریطهاست که سبب رشد کاریکاتوری و سرطانی در جامعه میشود که نه تنها امیدوار کننده نیست، بلکه مضحک هم هست، لذا اگر قرار است کسی نقد شود، باید همه ظرفیتهای او را دید لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا (آیه 7 سوره طلاق) توان، امکانات و فضایی که در اختیار فرد نقد شونده بوده به چه اندازه و چه مقدار بوده است، با این دید اگر نقد ایجاد شود، حتما سازنده، قابل پذیرش و اصلاح است.
مدیرمسئول مؤسسه صاحبالزمان(عج) ازنا در رابطه با نقش رسانه در این رابطه، افزود: أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ(آیه 20 سوره حدید)، بازیگر این دنیا افرادی هستند که براساس رسالتشان، باید خوب ایفای نقش کرده و در راستای انجام وظیفه تلاش کنند، وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى (آیه 39 سوره نجم)، چه بسا تلاشی منجر بهعمل نگردد، اما سازنده است.
وی اظهار کرد: رسالت هزار ساله نوح با ایمان 8 یا 80 نفر این را ثابت میکند، که انسان نباید از هیچ وظیفهای فروگذار کند، ولو اینکه جامعه با او نباشد، ممکن است این رسالت در فضای خفقان جاهلیت مکه اتفاق بیافتد و ممکن است در جامعه آرمانی و یا یک جامعه انقلابی، تلاش همه برای رسیدن به جامعه آرمانی مهم است، اما آنچه که این اهمیت را میتواند مخابره کند، وظیفه رسانه است و اگر چنانچه رسانه و دستاندکاران آن نتوانند رسالت خود را کامل کنند، ممکن است حادثه عظیمی چون عاشورا در صحرای کربلا بماند و یک تکیه گاه نتواند برای جامعه جهت حرکت رو به رشد ایجاد کند.
امیدیان تصریح کرد: لذا آنچه که رسانه باید در قبال مسائل و مشکلات قرآنی داشته باشد، توازن در برنامههاست و توجه به همه آسیبها و مشکلات اینگونه نباشد که در توجه به یک مسأله، مسائل دیگر به فراموشی سپرده شود، اگر قرار است حرکتی صورت پذیرد، همه اعضاء باید در یک جهت فرمان بگیرند تا حرکت ثمر بخش شود، لذا این رسالت رسانه را سنگین میکند و نقش آن اطلاعرسانی و شناسایی آسیبها و مشکلات و پیگیری جهت رسیدن به یک راه حل مطلوب است، اخبار در این حوزه عظیم است و با توجه به لایه لایه بودن این حوزه درک جامعه نسبت به آن رو به رشد است و این رسالت عظیم را رسانه میتواند به خوبی ایفا کند.