بررسی آموزش حکمت متعالیه به کودکان و نوجوانان در تحول علوم و سبک زندگی
گروه اندیشه: در سومین شماره فصلنامه آموزشی ـ پژوهشی ـ تحلیلی «فلسفه و کودک» که آخرین ماه سال گذشته به چاپ رسید دو مقاله به بررسی آموزش حکمت متعالیه به کودکان و نوجوانان در تحول علوم و سبک زندگی اختصاص یافته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، سومین شماره فصلنامه آموزشی ـ پژوهشی ـ تحلیلی «فلسفه و کودک» (هفتمین شماره فصلنامه تخصصی فلسفه و کودک) در روزهای پایانی اسفندماه به صاحب‌امتیازی آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای و مدیرمسئولی زهره حسینی و سردبیری مژگان پروینیان توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا به چاپ رسید که در ادامه مروری بر دو مقاله از هفت مقاله آن می‌شود.
بنابر این گزارش، در مقاله «معنی‌شناسی تربیت حکمی متعالی کودکان و نوجوانان در شیوه زیست ایرانی ـ اسلامی» از نواب مقربی تلا‌ش می‌شود که بررسی معناشناختی سه اصطلا‌ح به ظاهر مترادف و به واقع متفاوت «فلسفه»، «حکمت» و «خرد» در دو پارادایم یا شیوه زیست دیگرسان یعنی پارادایم یونانی ـ غربی و ایرانی ـ اسلامی به‌دست داده شود و زوایای پنهان آن تا آنجا که مقدور است بازکاوی و بازسنجی شود. همچنین کوشش می‌شود که کاستی‌های آموزش تفکر به کودکان با اتکا به آموزه‌ها و روش‌های فلسفه برای کودکان بازنموده شود.
به عقیده نویسنده این مقاله تفکر یا به عبارت دیگر آموزش خردورزی در شیوه زیست ایرانی ـ اسلامی با تفکر و آموزش خردورزی در شیوه زیست یونانی غربی تفاوت دارد. از اینرو، ترجمه بی‌محابای آثار غربی در حوزه فلسفه و کودک، هرچند به جای خود لا‌زم است، ولی کافی نیست.
وی در پایان مقاله خود پیشنهاد کرده است که به جای کاربست اصطلا‌ح، «فلسفه و کودک» که امروزه رواج فراوان دارد و ریشه‌ای یونانی دارد، بهتر است و می‌بایست از اصطلا‌ح معنادار «حکمت و کودک» استفاده کرد. ما نیازمند پی‌ریزی و پی‌افکنی طرحی نو در آموزش حکمت، و نه فلسفه که تبار یونانی دارد، به کودکان و نوجوانان هستیم.
«آموزش حکمت متعالیه به کودکان و نوجوانان؛ مجرای اسلامی‌سازی علوم» از مهدی پرویزی نیز به دنبال پیشنهاد راهکاری برای تغییر ماهوی دانش و بسط علوم با ماهیت اسلامی است. از اینرو با توجه به مبانی فلسفی حکمت متعالیه، تعریفی از ماهیت علم اسلامی ارائه و ناسازگاری جریان علمی حاکم بر جهان با این نگرش توصیف شده و لزوم برنامه‌ریزی جهت آموزش حکمت متعالیه از دوران کودکی، به عنوان مقدمه‌ای برای اسلامی‌سازی علوم پیشنهاد می‌شود.
این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای، استدلالی و تحلیلی صورت گرفته، در بخش‌هایی به تبیین ماهیت اسلامی علم، بررسی تأثیر برخی مبانی فلسفی حکمت متعالیه همچون نظریه وجود ربطی و وحدت شخصیه، بر نحوه تشخص موضوع یک علم و ویژگی مسائلش و چگونگی رفع نقاب ماهیت الحادی از علوم و عیان شدن وجه الهی آن می‌پردازد.
مؤلف از این طریق نتیجه می‌گیرد که آغاز آموزش حکمت متعالیه از کودکی با ایجاد درکی شایسته از کلی‌ترین اصول و مبانی هستی‌شناختی، باعث می‌شود در مواجهه با گزاره‌های علمی در علوم مختلف، رفتارهایی فلسفی با رویکرد الهی بروز کرده و به تدریج نوع نگاه به موضوع علوم، اصلاح شود و هر یک از مسائل و پژوهش‌هایی که در علوم طرح می‌شوند و مورد بررسی قرار می‌گیرند، تحقیقی پیرامون ظهور حق و یکی از افعال او نگریسته شوند. به این ترتیب تمام دانش‌های بشری اعم از تجربی، انسانی، مهندسی و...، ماهیتی دینی و اسلامی خواهند یافت.
بنا بر این گزارش، «آموزه‌های منطق غیرصوری در خدمت آموزش فلسفه برای کودکان» از رضا ماحوزی و فاطمه بهارلویی، «فلسفه به‌مثابه محتوا؛ توجه به ایده‌ها و سؤالات فلسفی در فلسفه برای کودکان» از احمد اکبری، زینب اجلا‌لی و ملیحه اکبری، «نقش بازی در درونی شدن ارزش‌های اخلاقی در کودک» از رقیه غفاری، «تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر تفکر خلاق دانش‌آموزان» از ناهید مهرجو و «آیین خردورزی فرزندان از دیدگاه قرآن و روایات معصومین(ع)» از مجتبی فائق دیگر مقالات این شماره از فصلنامه «فلسفه و کودک» است.
یادآور می‌شود، فصلنامه آموزشی ـ پژوهشی ـ تحلیلی «فلسفه و کودک» به صاحب‌امتیازی آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای و مدیرمسئولی زهره حسینی و سردبیری مژگان پروینیان توسط انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا منتشر می‌شود.
این فصلنامه تخصصی به همراه چکیده مقالات با ترجمه انگلیسی روانه بازار نشر شده است و علاقه‌مندان برای تهیه این فصلنامه می‌توانند با بخش انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا تلفن 02188153594 تماس حاصل کنند.
