اولویت‌های کمیته فقهی سازمان بورس در سال جاری
گروه اقتصاد: پیره به بیان مهم‌ترین اولویت‌های کاری کمیته فقهی سازمان بورس در سال جاری پرداخت و اظهار کرد: در سال 93 در حوزه پژوهشی، ثبات بازارهای سرمایه، مشتقات و صکوک را با جدیت بیشتری دنبال خواهیم کرد.
مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بیان نکاتی درباره مهم‌ترین اولویت‌های کمیته فقهی سازمان بورس در سال 93 و وضعیت فعالیت‌های پژوهشی این کمیته در حوزه مالی اسلامی پرداخت و اظهار کرد: کمیته فقهی سازمان بورس در سال 92، 14 جلسه را برگزار و موضوعات مختلفی، از جمله امکان‌سنجی فقهی و شرعی اوراق مشارکت، اجاره و مرابحه به قیمت بازار را مورد بحث و بررسی قرار داد که یکی از این دو مورد تصویب قرار گرفت و دو مورد دیگر در سال جاری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
پیگیری وضعیت فقهی اوراق مرابحه و مشارکت در سال 93
وی افزود: برای عرضه اوراق در بازار اولیه یک نرخ، نرخ اسمی است که از ابتدا به سرمایه‌داران اعلام می‌شود و نرخ دیگر، نرخ بازاری است که به وسیله عوامل بازار، یعنی عرضه و تقاضا و شرایط بازار تعیین می‌شود. در سال گذشته این موضوع مطرح شد که آیا می‌توان این سه را در مرحله اولیه به قیمت بازار عرضه کرد یا خیر؟ و کمیته فقهی در آخرین جلسه خود قسمتی از این بحث را مصوب و ابلاغ کرد. در مصوبه کمیته فقهی مربوط به انتهای سال گذشته، این کمیته در مورد اوراق اجاره، نظر خود را اعلام و آن را از نظر شرعی تائید کرد؛ بنابراین عرضه اولیه اوراق اجاره به نرخ بازار بلامانع است اما هنوز مصوبه اوراق مشارکت و مرابحه اعلام نشده و انشاءالله در سال جاری آن را پیگیری خواهیم کرد.
مهم‌ترین اولویت کمیته فقهی در سال جاری
پیره در پاسخ به پرسشی درباره مهم‌ترین اولویت‌های کمیته فقهی سازمان بورس در سال 93 اظهار کرد: مهم‌ترین برنامه سال 93 کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، ابتدا تنظیم و ابلاغ مصوبه کمیته فقهی درباره امکان‌سنجی فقهی و شرعی عرضه اوراق مرابحه به قیمت بازار در بازار اولیه است. موضوع بعدی که در دستور کار کمیته فقهی قرار خواهد گرفت بحث انتشار الگوی جدیدی از اوراق استصناع خواهد بود.
اوراق استصناع جدید
وی در پاسخ به پرسشی درباره ماهیت اوراق استصناع جدید عنوان کرد: اوراق استصناع، یکی از انواع صکوک است که برای تامین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام یا برای تامین مالی پروژه‌هایی که قصد احداث یا ساخت آن‌ها وجود دارد ابزار مالی مناسبی است. در این اوراق، سرمایه‌گذاران، مالک آن طرح خواهند شد و بعد از اتمام، آن را در قالب عقد اجاره به شرط تملیک به بانی واگذار خواهند کرد.
یپره ادامه داد: اوراق استصناع، الگوهای مختلفی دارد و برخی از الگوهای آن از نظر شرایط اجرایی با نیازهای روز پیمانکاران در کشور ما انطباق بیشتری دارد و به همین خاطر، اوراق استصناع، تاکنون چند بار در کمیته فقهی سازمان بورس مطرح شده است. از سال 1378 تا سال گذشته چند بار الگوهای مختلف مربوط به اوراق استصناع در کمیته فقهی مطرح و دچار تغییرات شد و ما انشاءالله در سال 93 هم الگوی دیگر آن را از نظر مسائل فقهی و شرعی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
امکان‌سنجی فقهی و شرعی فروش کوتاه‌مدت سهام
کارشناس مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، اولویت دیگر این کمیته در سال جاری را موضوع امکان‌سنجی فقهی و شرعی فروش کوتاه مدت سهام دانست و گفت: بحث فروش کوتاه مدت سهام، یکی از قراردادهایی است که در برخی از بورس‌ها و بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما ملاحظات شرعی آن قابل توجه است. این موضوع تاکنون چند بار مطابق با نظر کمیته فقهی اصلاح شده است ولی هم‌چنان متخصصین مالی در کشور ما به دنبال آن هستند که الگویی را برای این بحث ارائه کنند که در عین اینکه با موازین فقهی و شرعی انطباق دارد از نظر کارکردهای مالی هم با الگوهای روز دنیا خیلی فاصله نداشته باشد و به همین علت است که این الگو اصلاح شده و امیدواریم بتوانیم الگوی جدید آن را در سال 93 به تصویب برسانیم.
وضعیت پژوهش‌‌ها در حوزه مالی اسلامی
پیره در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت پژوهش‌های در حوزه مالی اسلامی در این کمیته اظهار کرد: در حوزه انتشارات در بحث مالی اسلامی، سه نوع نشریه را داریم که یکی به زبان فارسی و دو جلد به زبان انگلیسی برای مخاطبان خارجی است. در حوزه انتشارات به زبان فارسی، مقرر شده که ما هر سه ماه یک‌بار یک بولتن فارسی در رابطه با یکی از موضوعات مرتبط با بازار سرمایه منتشر کنیم که تاکنون سه بولتن مرتبط با انواع صکوک به چاپ رسیده و علاقه‌مندان برای دریافت فایل این بولتن‌ها می‌توانند به سایت مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس مراجعه کنند.
وی افزود: علاوه بر این، ما هر شش ماه یک‌بار، یک بولتن در حوزه مالی اسلامی، به زبان انگلیسی هم به چاپ می‌رسانیم که فایل آن هم از طریق همان سایت قابل دسترسی است. همچنین کتابی را به زبان انگلیسی منتششر می‌کنیم که مجموعه‌ای از مقالات و سخنرانی‌هایی است که اساتید و سخنرانان در دوره‌های بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی ارائه داده‌اند. علاوه براین، تالیفات دیگری در قالب گزارشات پژوهشی در حوزه مطالعات اقتصاد اسلامی و مالی اسلامی هم در این کمیته انجام می‌شود که این گزارشات هم از طریق سایت مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس قابل دسترسی است.
پیگیری ثبات بازارهای سرمایه و صکوک در حوزه پژوهش
پیره ادامه داد: در سال 92 گزارشاتی در حوزه ثبات مالی و غربالگری سهام از منظر شریعت و برخی گزارشات دیگری در حوزه مالی اسلامی تالیف شده و انشاءالله بنا داریم در سال 93 این روند پژوهشی را ادامه و توسعه دهیم؛ مخصوصا بحث ثبات بازارهای سرمایه، مشتقات و صکوک را با جدیت بیشتری دنبال خواهیم کرد و سعی می‌کنیم گزارشات پژوهشی در این حوزه داشته باشیم.
سازوکارهای آشنایی مردم با مقررات بازار سرمایه
وی در پاسخ به پرسشی درباره سازوکارهای موجود برای آگاهی مردم از نحوه معاملات در سازمان بورس اظهار کرد: برای آگاهی از سازوکار معاملات در بازار سهام، توصیه اول، این است که افراد علاقه‌مند با مراجعه به یکی از شرکت‌های کارگزاری و ترجیحا کارگزارانی که دارای رتبه الف هستند، کد سهامداری و مشاوره‌های لازم را از طریق افراد متخصص دریافت کنند و برای مطالعه بیشتر می‌توانند به قوانین و مقررات معامله سهام در بازار سرمایه مراجعه کنند که در سایت مدیریت پژوهش سازمان بورس قابل دسترسی است.
