امروزه شاهد ورود بیش از پیش تجمل به حوزه قرآن شدهایم و قرآنهایی را در نمایشگاههای کتاب و قرآن و سایر نمایشگاهها میبینیم که با هدیههای چند صد میلیونی عرضه میشوند. قرآنهایی که به آنها واژه «نفیس» اطلاق میشود. عادل بیات، مدیر فروش انتشارات مبلّغان، در بخش دوم گفتوگوی خود با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه مشروح آن را میخوانید:
ابتدائاً در رابطه با پیشینه قرآنهای نفیس توضیح دهید.
به نظر میرسد این موضوع حدوداً مربوط به قرن پنجم است. نفیس بودن یک قرآن به خاطر ویژگیهای مختلفی از قبیل خط و تذهیب و نوع کاغذ و جلد آن است. اما در این میان نوع خط آن، ویژگی ممتاز است.
نظرتان درباره قرآنهایی با اندازههای نامتعارف نظیر بزرگترین و کوچکترین قرآن چیست؟
به عنوان مثال کوچکترین قرآن، هم دارای معایب و هم مزایایی است؛ چرا که در صورت خواندن آن، چشم به زحمت میافتد و به آن آسیب میزند اما از سویی هم حمل آن راحت است و به راحتی میتواند آن را در هر شرایطی بخواند.
یعنی چنین افرادی هستند که بخواهند، مثلاً کوچکترین قرآن را بخوانند؟
بله، برخی افراد از خواندن چنین قرآنهایی لذت میبرند ولی برای سلامتی چشم مضر است. البته بیشتر این کارها نظیر بزرگترین و کوچکترین قرآن نفیس نیست؛ چرا که کار نفیس به صورتی چاپ میشود که ارزشمند بوده و به راحتی بتوان آن را مورد استفاده قرار داد.
به نظر شما قرآنهایی نفیسی که مردم خریداری میکنند، برای زینت خانههایشان است یا خواندن؟
عمدتاً کسانی که کار نفیس میخرند، برای زینت خانههایشان است، البته ممکن است خودش هم این نوع قرآن را بخواند، اما فکر نمیکنم کسی بخواهد این قرآن را خیلی مورد استفاده قرار دهد. چون فرد برای کار نفیس هزینه زیادی میکند؛ از این رو چندان نمیخواهد این کار را به دلیل شکستن و تا خوردن صفحه و یا لکه شدن استفاده کند و معمولاً علاقهمندان به کار کلکسیونی آن را خریداری میکنند و یا برای مدیران رده بالا به عنوان هدیه تهیه میشود و یا کسانی که تازه ازدواج میکنند، آن را تهیه میکنند.
آیا بهتر نیست این هزینهها را برای چاپ قرآنهای دیگر هزینه کرد؟ در حال حاضر قرآنهایی با قیمت پایین و کیفیت بسیار نازل در کشور تولید میشود که بیش از یک سال عمر مفید ندارند و از سویی هم افرادی نیازمند آن هستند؟
قرآن خاتم که توسط انتشارات مبلغان در قطع وزیری چاپ شده، هم به لحاظ ارزش هنری و خط، قیمت مناسبی دارد و هدیه آن در حال حاضر 40 هزار تومان است و اگر دولت حمایت کند و یارانههایی را برای ناشرانی که قرآنهایی با خطهای ویژه تولید میکنند، اختصاص دهد، همه میتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
همچنین این قرآن، به صورت رسمالاملاء بوده و افراد بهراحتی میتوانند آن را بخوانند، البته همه مبحث، مادی نیست و ناشر عشق و علاقه به این کار دارد و این قرآنها را چاپ میکند و قیمتی که برای قرآن خاتم با جلد گالینگور و قطع وزیری تعیین شده، مناسب است.
مردم که اطلاعی از کیفیت چاپ قرآنها ندارند و نمیتوانند این موضوع را تشخیص دهند.
مردم به دلیل اینکه اطلاعی از قرآنهای با کاغذ بیکیفیت ندارند و تنها قیمت برایشان اهمیت دارد، با اینکه بعضی چاپها بیکیفیت بوده ولی به دلیل قیمت پایین، آن را خریداری میکنند. مثلا قرآن خاتم در قطع رحلی و جلد چرمی با قیمت 650 هزار تومان و در قطع وزیری به قیمت 40 هزار تومان عرضه میشود که مردم باز هم نمیخرند و تصورشان این است که یک قرآن نفیس میخرند و هزینه زیادی میکنند؛ از این رو دولت باید حمایت کرده و از سویی هم نظارت کند تا قرآن به راحتی به دست مردم برسد و ما هدفمان این نیست که قرآنها را چاپ کنیم تا در انبار بماند. به همین دلیل حمایت باید دو طرفه باشد و دولت در این زمینه جدیتر ورود کند.
در نمایشگاه کتاب امسال هم با وجود اینکه مراجعهکننده زیاد بود، اما عملاً قدرت خرید مردم پایین بود و گرانی کاغذ در این راستا مشکلات زیادی را به وجود آورده است.