خدا می‌گوید کسانی را که اسماء الله را خوب نشناخته‌اند، رها کنید/ تشریح معنای عرش

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله ضیاءآبادی در جلسه تفسیر اخیر خود به بیان نکاتی در باب جایگاه پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) بر اساس آیات و روایات پرداخت.

وجود سنت و برنامه در امر آفرینش و نظام خلق
آیت‌الله ضیاءآبادی با اشاره به وجود سنت در افعال الهی، گفت: خداوند حکیم قدرت مطلقه دارد و در یک لحظه می‌تواند تمام عالم را ایجاد کند و اعدام کند، اما این کار را نمی‌کند. خداوند در امر آفرینش و در نظام خلق سنت دارد و برنامه خاصی دارد و نظم و نظامی دارد. سنتش تسبیب سبب می‌کند و برای این که نظام را به جریان بیفکند و وقایع و حوادث را به وجود بیاورد آن چه می‌خواهد با اسباب و مقدمات انجام می‌دهد و بی‌مقدمه نیست.
وی ادامه داد: برای مثال خدا آفتاب را وسیله قرار داده است برای این که زمینی‌ها را زنده کند و گیاهان را برویاند و کرات را بچرخاند. خودش می‌تواند با یک اراده این کار را انجام بدهد اما این کار را نمی‌کند، آفتاب خلق می‌کند، باد خلق می‌کند، ابر خلق می‌کند و زمین را زنده می‌کند. می‌تواند انسان‌ها را ایجاد کند بدون اسباب، و می‌تواند آن‌ها را همه بهشتی کند یا همه را جهنمی کند؛ اما سبب قرار می‌دهد و می‌گوید که اعمال مردم را سبب قرار دادم برای بهشت و جهنم؛ اعمال نیک مردم بهشت‌آفرین است و اعمال زشت مردم جهنم‌آفرین. می‌گوید من می‌توانم خودم بهشت بیافرینم و جهنم بیافرینم، اما انسان را می‌آفرینم، برنامه می‌دهم، قانون می‌دهم و حرام و واجب معین می‌کنم؛ اگر اطاعت کردند بهشت می‌شود و اگر اطاعت نکردند جهنم.

وجود مقدس پیغمبر اکرم(ص)؛ مخلوق اکبر و مجرای فیض اقدس
آیت‌الله ضیاءآبادی با بیان این‌که اگر خدا بخواهد که مجموعه عالم را اداره کند، همه یک لحظه می‌شود، اظهار کرد: اما خدا این کار را نکرده و برای تدبیر عالم و مجموعه همه عوالم، فردی کامل از بندگانش را انتخاب کرده است و لوح قلب او را محل انعکاس انوار علم محیط خود و قدرت نافذش قرار داده و او را مدبر عوالم امکان کرده است. خود او یک لحظه ایجاد نکرده است بلکه اول آن فرد را ایجاد کرده و او را مدبر عالم قرار داده که فیض اقدس خود را از مجرای وجود او به عالم برساند و آن مخلوق اکبر بر حسب ادله‌ای که داریم، نقلاً و عقلاً، وجود مقدس پیغمبر اکرم(ص) است.
وی با اشاره به این حدیث پیامبر(ص) که فرمود «اول ما خلق الله نوری»، گفت: پیغمبر گفته است اول مخلوقی که خدا خلق کرده است نور من بوده است. این جسمش نبوده، جنبه بشری‌اش نبوده، بلکه نور او بوده تا از مجرای وجود او فیض خود را به عالم برساند و بعد از او هم 12 امام معصوم(ع) را آفریده است؛ که هر کدام در حد خود مدبر عالم امکان هستند. 
آیت‌الله ضیاءآبادی به شهادتی که در زیارت جامعه مبنی بر محیط بودن پیامبر(ص) و ائمه معصوم(ع) بر عرش داده می‌شود اشاره کرد و گفت: عرش تخت نیست، بلکه استیلاء و فرامانروایی خداست و مدبر بودن خدا و تدبیر عالم است. و خدا آن انوار را محیط بر عرش قرار داده است و این عجیب است. عرش خدا یعنی تدبیر عالم و این‌ها کسانی هستند که عرش را در نظر دارند و احاطه دارند و محطیء به آن عرش هستند و خدا این‌ها را قرار داده است که چشم دوخته‌اند و نگهبان عرش هستند و تدبیر می‌کنند. چون محطیء به عرش هستند عرش خدا تحت اراده آن‌هاست و امر تدبیر خدا به دست این‌ها انجام می‌شود.
وی در عین حال بر مؤثر بودن مطلق خداوند تأکید کرد و گفت: خداست که زمین را زنده می‌کند و گیاه‌ها را می‌رویاند، اما به وسیله آفتاب؛ چون خودش این کار را به طور دفعی نمی‌کند. خود آفتاب کاره‌ای نیست و حد وسط است. فیض را از خدا می‌گیرد و به عالم می‌رساند. آفتاب اشراق و انباط را از مبدأ فیاض می‌گیرد و بعد به عالمیان می‌رساند. امام هم همین طور است. خداست که همه مخلوقات را ایجاد می‌کند اما به وسیله امام. خداست که عالم را اداره می‌کند اما امام در این امر واسطه است و خود او کاره‌ای نیست. امام شریک فی الملک نیست که شریک او باشد امام واسطه در فیض و وسیله است.
اسماء الحسنی چیستند و کیستند؟
آیت‌الله ضیاءآبادی در بخش دیگری از سخنان خود به آیه «وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی أَسْمَآئِهِ؛ و نامهاى نیکو به خدا اختصاص دارد پس او را با آنها بخوانید و کسانى را که در مورد نامهاى او به کژى مى‏گرایند رها کنید»(اعراف/180) اشاره کرد و گفت: ما اشخاص را به اسم می‌شناسیم و اسمی دارند. خدا می‌گوید من اسم دارم و متعدد دارم و بهترین اسم‌ها مال من است و شما وظیفه دارید که دست به دامن اسم‌ها بزنید. خدا خودش فرموده است که اسماء حسنا دارم و آن‌ها را سبب قرار دادم و خدا که سنت سبب‌سازی دارد می‌گوید که من سبب ساخته‌ام و امام سبب خداست.
وی افزود: امام صادق(ع) گفت ما اسماء حسنای خدا هستیم و تا مردم دست به دامن ما نزنند و ما را به امامت نشناسند خدا قبول‌شان نمی‌کند. 
آیت‌الله ضیاء آبادی عنوان کرد: خدا گفته است هم من به وسیله امام افاضه می‌کنم و هم گفته است که شما به وسیله امام از من بخواهید و اگر امام این وسط نباشد نه خدا افاظه می‌کند و نه ما می‌توانیم به افاظه خدا برسیم. البته ما خدا را می‌خوانیم. مسئول ما خداست، مدعو هم خداست، داعی و سائل ما هستیم، اما امام وساطت دارد برای این که افاظه برسد و ما دریافت کنیم.
خدا می‌گوید کسانی را که اسماء الله را خوب نشناخته‌اند رها کنید
وی ادامه داد: خدا می‌گوید دیگران را یعنی کسانی که اسماء الله را خوب نشناخته‌اند، درباره آن ملحدند و راجع به اسماء الله کافرند، آن‌ها را رها کنید؛ به شما گفتم من اسم دارم، اسم من امام است. دست به دامن او بزنید و دیگران را رها کنید.
وجود افراط و تفریط درباره امام
آیت‌الله ضیاء آبادی با اشاره به وجود افراط و تفریط درباره امام، گفت: افراط و تفریط هر دو الحاد است و غلط است و آن‌هایی را که درباره اسماء الله الحاد و کفر می‌ورزند باید رها کرد.
وی ادامه داد: گروهی هستند که تفریط کردند و امام را نشناختند و به امام قائل نیستند و می‌گویند که امام همان حاکم و زمامدار است و آن که قدرت به دست او افتاد او امام است و ما از او اطاعت می‌کنیم و اولوالامر را به همین معنا کردند. بعد از پیغمبر اکرم(ص) آن کسی که زمام قدرت را به دست گرفت، هر کسی که بود، واجب الاطاعه است و اگر اطاعت نکنیم کفر است. امام حسین(ع) را به همین دلیل کشتند.
وی در مورد افراط درباره امام هم گفت: یک عده دیگر هم از آن طرف افتاده‌اند و گفته‌اند که خالق امام است، رازق امام است، شفابخش امام است. هر دوی این‌ها غلط است.
جایگاه امام از نظر شیعه/ توصیه قرآن به رها کردن ملحدان به امام و اسماءالحسنی
وی افزود: ما که شیعه هستیم و در این وسط قرار داریم می‌گوئیم که امام نه خودش خالق و رازق است و نه این که فقط قدرتمند است و به واسطه قدرتش امام است. امام کسی است که مدبر عالم امکان است و محیط به عرش است و مدبر امر خداست و به اذن خدا می‌گیرد و به مردم می‌رساند خالق رازق شفابخش خداست اما به وسیله امام.
وی افزود: قرآن می‌گوید که افراطی‌ها و تفریطی‌ها یعنی مردمی را که نسبت به امام و اسماء الحسنی ملحدند رها کن.