تنوع قلم در عرصه دفاع مقدس عامل بروز خلاقیت است

سید قاسم یاحسینی، نویسنده و پژوهشگر عرصه دفاع مقدس، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌ا‌‌‌لمللی قرآن(ایکنا)، درباره نگارش کتب دفاع مقدس گفت: در چند سال گذشته ما شاهد تنوع قلم در این عرصه نبودیم چرا که یک تعداد خاص از نویسندگان به این عرصه گرایش پیدا کرده و زمینه برای ظهور خلاقیت فراهم نبود.

افراد مختلف با سلیقه‌های متنوع باید به جنگ ایران و عراق بپردازند

وی ادامه داد: این در حالی است که افراد مختلف با سلیقه‌های متنوع باید به جنگ ایران و عراق بپردازند و نباید اجازه داد یک عده خاص به شکل انحصاری به آن پرداخته و مانع از شکوفا شدن سایر استعدادها در این زمینه شوند.

یاحسینی با تأکید بر اینکه باید دانشگاه‌ها و مراکز تولید اندیشه در حوزه علوم انسانی را با جنگ تحمیلی انس دهیم، اظهار کرد: در حال حاضر تحقیقات جانبی درباره 8 سال جنگ ایران و عراق بسیار کم است و به شکل علمی کمتر به این موضوع پرداخته شده است.
وی افزود: شاهدیم که سوژه‌های تکراری در پایان‌نامه‌های دانشگاهی بررسی می‌شوند؛ این در حالی است که موضوعات بسیار ناب و بکری در این عرصه موجود است که به آن پرداخته نمی‌شود و مغفول مانده‌است.

این نویسنده حوزه دفاع مقدس با بیان اینکه چون دفاع مقدس یک امر دولتی و ایدئولوژیک تلقی می‌شود، مراکز دانشگاهی و آکادمیک کمتر تمایلی به ورود به عرصه را دارند، عنوان کرد: یکی دیگر از مسائل پیش روی نویسند‌گان این عرصه، یک سری سیاست‌ها و خط قرمزهایی است که برای محقق و نویسنده تعیین شده است.

بسیاری از بخش‌های دفاع مقدس مغفول مانده است

نویسنده «زیتون سرخ» ادامه داد: این امر سدی در مقابل نویسنده است چرا که مانع از پرداختن نویسند‌ه‌ها به تمامی جنبه‌های جنگ می‌‌شود و در نتیجه بسیاری از بخش‌های 8 سال ایستادگی مردم ایران در مقابل ارتش عراق تا کنون مغفول مانده است.

یاحسینی کمبود نویسندگان متخصص و توانا در حوزه دفاع مقدس را از دیگر آفات این عرصه عنوان کرد و افزود: این امر نیز خود عاملی برای کم‌رنگ بودن آثار فاخر در این عرصه بوده است. در حوزه دفاع مقدس نویسنده توانا و مورخ شفاهی کم داریم؛ همچنین محققانی که جنگ را به شکل تخصصی واکاوی کنند، بسیار کم‌اند.

وی یادآور شد: مجموع این‌ عوامل باعث شده که ادبیات دفاع‌ مقدس در شکل تکراری با رویکرد خاطره و نقل شفاهی خلاصه شود و شاهد عرصه‌های جدید بین‌‌ رشته‌ای و تلفیق علوم متنوع اجتماعی و انسانی با پدیده جنگ نباشیم.

یاحسینی در بخش دیگری از سخنان خود بر لزوم جهانی‌سازی دفاع مقدس تأکید کرد و گفت: در باب ترجمه دفاع مقدس به زبان‌های دیگر اقدامات خوبی صورت گرفته اما در یک دید کلی در خصوص این کارکرد با مشکل بسیاری مواجه هستیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال شاهدیم که یک مرکز دولتی با یک ناشر در خارج از کشور قرارداد می‌‌بندد و تمامی هزینه‌های ترجمه و چاپ آن را می‌پردازد تا این کتاب به زبان انگلیسی یا سایر زبان‌ها ترجمه شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد اما در مرحله  بعد بدون اینکه این کتاب در چرخه تولید واقعی آن قرار گیرد، به شکل خیلی نمایشی و رسمی چاپ و رونمایی می‌شود و دیگر خبری از آن به میان نمی‌آید.

ممانعت از انحصار

وی عنوان کرد: در زمینه تاریخ شفاهی و جنگ کتاب‌هایی وجود دارد که اگر به درستی ترجمه شوند، مخاطبان واقعی خود را پیدا کرده و قطعاً مورد استقبال قرار خواهند گرفت و به چاپ‌های چندم می‌رسند.

این نویسنده دفاع مقدس با بیان اینکه باید مانع از انحصار در این عرصه شد، عنوان کرد: راه این نیست که چند انتشارات خاص از بیت‌المال در این زمینه خرج کنند و بعد از چاپ کتاب به دلیل عدم استقبال، مجبور شوند در انبارها ذخیره کنند و نهایتا به یک یا چند ارگان دولتی فرستاده یا در همایش‌ها توزیع کنند.
وی تأکید کرد: جهانی کردن ادبیات دفاع مقدس نیازمند آثار فاخر و مترجمان خوب است، همچنین برای اینکه این کتاب‌ها در چرخه واقعی تولید قرار گیرند باید جریان‌سازی و بازاریابی صورت گیرد.

هیچ یک از آثار جهانی نشده‌اند

یاحسینی با اشاره به اینکه تقریبا هیچ یک از آثار ما بُعد جهانی را به خود نگرفته‌اند، بیان کرد: به غیر از چند کتاب که در برخی از کشورها فروش خوبی پیدا کرده، ما نتوانستیم دفاع مقدس و ادبیات آن را جهانی کنیم.

وی اذعان کرد: اندیشمندان، ناشران، متفکران و مترجمان ما به دلیل قطع ارتباط با دنیای خارج، عدم بهره‌وری کافی از فضای مجازی و سایبری، نشناختن دنیای واقعی و فقدان مناسبات بین‌المللی و دیپلماتیک مؤثر نمی‌توانند جهانی فکر کرده و قلم خود را جهانی به حرکت درآورند.