حضور در نمایشگاه‌های خارجی کتاب، زمینه‌ساز پیوستن به کنوانسیون برن
گروه ادب: مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران گفت: حضور در نمایشگاه‌های خارجی کتاب می‌تواند فضایی باشد که دولتمردان ما همت بیشتری کنند تا ما هم به این کنوانسیون مهم بپیوندیم.
امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت گفت: در مهرماه سال جاری نمایشگاه فرانکفورت را پیش رو داریم که گسترده‌ترین و مهمترین برنامه‌ریزی کشورمان برای حضور در این نمایشگاه است که مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران به نمایندگی از صنعت نشر جمهوری اسلامی ایران هم در بخش کودک و هم بزرگسال فعالیت خواهد داشت.
حضور در 20 نمایشگاه کتاب خارجی
وی افزود: نمایشگاه‌های کتاب دیگری نیز داریم که در میان نمایشگاه‌های منطقه‌ای باکو و دوشنبه را داریم و در نمایشگاه‌های کتاب ابوظبی، مسقط، شارجه، دوحه، کویت و استانبول حضور می‌یابیم و در نمایشگاه‌های کتاب الجزایر، تونس و دهلی‌نو مبادله غرفه رایگان داریم که در مجموع در سال 93 در 20 نمایشگاه کتاب خارج از کشور شرکت خواهیم کرد.
شهرام‌نیا در پاسخ به اینکه کشورمان برای حضور در هر یک نمایشگاه‌های خارج از کشور برنامه‌ریزی متفاوتی دارد که کیفیت حضور چگونه باشد، بیان کرد: با توجه به این که در نمایشگاه‌های کتاب کشورهای منطقه، نگاهمان تخصصی صنعت نشر نیست؛ از این رو این نمایشگاه‌ها قابلیت کمتری در این زمینه دارند و بیشتر معرفی آثار نشر کشور، ارتباط گرفتن با مراکز نشر آن کشورها و عرضه آثار ایرانی اسلامی در آن کشورها مورد توجه است.
حضور در نمایشگاه‌های کتاب خارجی به تناسب ظرفیت‌های آن
وی ادامه داد: در نمایشگاه‌های بزرگ جهانی نظیر فرانکفورت، لندن، و بلونیا هدف بیشتر ارتباط گرفتن صنعت نشر کشور با ناشران خارجی است، بنابراین فعالیت یکسانی در همه نمایشگاه‌های خارج از کشور نداریم و از تشکل‌ها، رایزن‌های فرهنگی و تشکل‌های صنفی داخل کشورمان نیز کمک می‌گیریم که به تناسب هر نمایشگاه برنامه‌ریزی متناسب با آن را داشته باشیم.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت؛ آئینه نشر یک ساله جهان
مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی به دلایل اهمیت حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت اشاره و عنوان کرد: نمایشگاه کتاب فرانکفورت فقط برای کشور و صنعت نشر ما حائز اهمیت نیست، بلکه به دلیل قدمت زیادی که دارد و برنامه‌ریزی، مدیریت و بازاریابی خوبی که دارد، طی سال‌های گذشته به مهمترین نمایشگاه کتاب دنیا تبدیل شده است و می‌توان آن را آئینه نشر یک ساله جهان می‌توان به شمار آورد.
وی ادامه داد: ممکن است برخی از ناشران به دلیل تخصص یا علاقه خود، حضورشان در برخی از نمایشگاه‌ها پررنگتر باشد، اما می‌توان گفت، نمایشگاهی که بتوان گلچینی از همه نشر دنیا را دید و ارتباط برقرار کرد، نمایشگاه کتاب فرانکفورت است و ایرانی‌ها هم به دلیل اینکه طی سال‌های گذشته حضور مستمری در این نمایشگاه داشته‌اند، به تدریج متوجه این اهمیت شده‌اند و بسیاری از ناشران نیز توانسته‌اند ارتباط بیشتری با ناشران خارجی برقرار کنند.
قطع ارتباط بسیاری از نمایشگاه‌های کتاب اروپایی با ناشران ایرانی
شهرام‌نیا با بیان این که طی سال‌های اخیر اتفاق خوبی در حوزه صنعت نشر کشورمان رخ داده است، تصریح کرد: این اتفاق خوب این است که طی این سال‌ها نمایشگاه کتاب فرانکفورت دست از همکاری با ناشران ایرانی برنداشته و این امر در استمرار این حضور مؤثر بوده است، در حالی که نمایشگاه کتاب لندن و یا دیگر نمایشگاه‌های اروپایی عملاً ارتباطشان را با ناشران ایرانی به حداقل رساندند و یا قطع کردند اما این ارتباط با نمایشگاه کتاب فرانکفورت باقی مانده است.
وی در ادامه به برنامه امسال مؤسسه نمایشگاه‌ها برای حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت گفت: با توجه به حضور پررنگ ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت طی سال‌های گذشته، با حد مطلوب فاصله زیادی داریم و در این زمینه بحث حضور مؤسسه نمایشگاه‌ها نیست، بلکه بحث نماینده مجموعه ناشران و صنعت نشر جمهوری اسلامی ایران است و در این راستا سعی کردیم با سیاستگذاری این نگاه را تغییر دهیم.
حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه فرانکفورت در فضای 260 مترمربعی
شهرام‌نیا ادامه داد: امسال حضور پررنگی در این نمایشگاه داریم که در بخش بزرگسال فضایی حدود 200 متر مربع و 60 متر فضا نیز در بخش کودک داریم که آماده شده است و بخش زیادی از کارها به تشکل‌های نشر سپرده شده است و فضایی را ایجاد کردیم که ناشران اگر امکان حضور مستقل را ندارند، ما این فضا را با دریافت هزینه‌ای بسیار در اختیار آنها قرار می‌دهیم و عملاً زمینه را برای حضور آنها در نمایشگاه کتاب جهانی فراهم می‌‌کنیم.
نبود کپی‌رایت بزرگترین مانع حضور ایران در صنعت نشر بین‌الملل
وی در پاسخ به این که با توجه به این که قانون کپی‌رایت در کشورمان رعایت نمی‌شود و از سوی دیگر مبادله کپی‌رایت در نمایشگاه کتاب فرانکفورت مهمترین فعالیت است، چه ضروت و اهمیتی برای حضور ایران در این نمایشگاه وجود دارد، بیان کرد: این که کپی‌رایت بین‌المللی در کشور ما مورد توجه نیست، بزرگترین مانع حضور ما در صنعت نشر بین‌الملل است و متأسفانه هم با وجود همه حساسیت‌هایی که مراجع فرهنگی داشتند، ما هنوز به این کنوانسیون نپیوستیم، اگر چه بحث آن جدی است و در دولت نیز مورد بحث و مداقه جدی قرار دارد، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است، منتها این دلیلی نمی‌شود که ما خودمان را محروم کنیم.
شهرام‌نیا افزود: اولاً حضور در نمایشگاه کتاب خارجی فقط بحث کپی‌رایت نیست، اگر چه کپی‌رایت موضوع مهمی در آن است. علاوه بر این موضوع، مواردی چون عرضه و توزیع کتاب‌ها، واردات و صادرات و گرفتن نمایندگی‌ها در نمایشگاه‌های کتاب در خارج از کشور نیز حائز اهمیت است.
ناشران داخلی؛ یک گام جلوتر از سیستم قانونی کپی‌رایت
مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی تصریح کرد: با وجود نپیوستن به کنوانسیون، منعی بر خرید و فروش کپی‌رایت وجود ندارد؛ چرا که بسیاری از ناشران داخلی هستند که اقدام به این کار می‌کنند و یک گام جلوتر از سیستم دولتی داوطلبانه به قانون کپی‌رایت احترام می‌گذارند و هزینه برای ترجمه کتاب‌های خارجی می‌پردازند؛ از این رو حضور در نمایشگاه‌های خارجی کتاب می‌تواند زمینه‌ای باشد برای اینکه دولتمردان ما همت بیشتری کنند تا ما هم به این کنوانسیون مهم بپیوندیم.
