به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، نشست «شهر و سبک زندگی دینی» امشب، 12 تیرماه از سوی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور با حضورحسین باهر، رفتارشناس و پژوهشگر دینی در بیست و دومین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم برگزار شد.
وی در ابتدای سخنان خود چهار محور کلی «شهروندی مسئولانه در شهر اسلامی»، «سبک زندگی در چهارچوب اصالتهای ارزشی»، «روند تعالی فرد و جامعه» و «آسیبشناسی سلامت فرد و جامعه» را مورد بررسی قرار داد و گفت: انسان در چهارچوب سن، جنس، زمان و مکان مورد قضاوت قرار میگیرد.
وی ادامه داد: انسان در تولدی که دارد از خود شروع میشود و به خانواده میرسد، پس از آن گستره خدایی را تجربه میکند. در روند تکامل فقط فرزند به مادر نیازمند نیست بلکه مادر نیز به فرزند و خانواده نیز به دیگر اجزای خود نیازمند است. همچنین انسان در گستره پهنهای وسیع با تک تک اجزای عالم از جمله نباتات، جمادات و حیات طبیعی در ارتباط است.
باهر جامعه را دارای چهار رکن اصلی محکمات بینشی(دینی و آئینی)، محکمات دانشی(علم و ادب)، محکمات روشی(تمدن و تجدد) و محکمات منشی(اخلاق و عرفان) دانست و گفت: در کشور ما در بخش سیاسی، شاهد تحولات زیادی بودیم اما در بخش اجتماعی و اقتصادی این تحولات بسیار جزئی بود و به نتیجه مطلوب منجر نشد. ما امروز نیاز به یک رنسانس در زمینه اجتماعی و اقتصادی داریم.
وی حیات طیبه انسان در جامعه را منوط به تعالی معنوی، رشد مادی، تجلی عرفانی و تکامل اخلاقی دانست وگفت: هر فردی باید در جهت تکامل ابعاد وجودی خود همچون توانایی، دانایی، شکیبایی و زیبایی حداکثر تلاش را داشته باشد تا جامعه نیز متناظر با آن ابعاد مرتبط را تکامل بخشد.
باهر در ادامه سخنان خود به موضوع سلامت فرد و جامعه اشاره و عنوان کرد: اگر ابعاد سلامت فرد مخدوش شود به سلامت جامعه لطمه وارد میشود و متقابلا انحطاط سلامت جامعه بر روی سلامت افراد به درجات درگیریهای مرتبط تأثیر سوء خواهد گذاشت.
وی هوش جمعی، سرمایه جمعی، همدلی جمعی و خرد جمعی را در سلامت انسان مؤثر و سلامت را دارای ابعاد جسمانی، روانی، نفسانی، و امانی دانست و تصریح کرد: هر چه افراد بر خودشان و فهم و شعورشان کار کنند در واقع در حال سرمایهگذاری اجتماعی هستند. البته برای بالا بردن خودمان نباید دیگران را به پایین بکشانیم.
باهر میزان همدلی جمعی در ایرانیان را در مواقع اضطرار و در بروز حوادث، قوی ارزیابی وعنوان کرد: اما در شرایط عادی ما شاهد همدلی جمعی قوی بین افراد جامعه نیستیم. درهمین ایام ماه مبارک رمضان بسیاری از خانوادهها برسر سفرههای رنگین مینشینند و برخی از مقدار اندکی غذا نیز محروم ماندهاند. البته افراد ثروتمند بخشندهای نیز در جامعه وجود دارند، اما ما نیاز به تقویت این همدلی جمعی در شرایط عادی جامعه هستیم.
در شهر اسلامی زن و فرزند فقیر جایی ندارد
باهر در ادامه پاسخگوی سؤالات حاضران در نشست شد و در پاسخ به این پرسش که شهر اسلامی دارای چه مؤلفههایی است، گفت: شهر اسلامی باید به نحوی باشد که وقتی یک فرد از خارج کشور به این سرزمین ورود پیدا میکند، مؤلفههای اسلام را در شهر درک کند. مسلما وجود زنان و کودکان فقیر و بیمار بر سر چهارراهها ی معروف یک شهر که داعیه اسلامی بودن دارد نمیتواند یادآور یک شهر اسلامی باشد.
وی با تأکید بر اینکه شهر اسلامی باید علاوه بر نمادهای ظاهری دینی و اسلامی در شهر، گویای حقایقی اسلامی و قرآنی در رفتار و کردار شهروندان باشد گفت: شهر اسلامی باید دارای طبیعت شهری باشد به نحوی که فضا، اکسیژنه باشد نه آلوده. در قرآن کریم علل زلزله بیان شده است اما امروز ما از علوم قرآنی فاصله گرفته و دچار نوعی علمزدگی شدهایم.
وی ظاهر شهر اسلامی را بسیار متفاوت با آنچه امروز ما در شهرمان با آن مواجه هستیم دانست و اظهار کرد: در شهر مکه و مدینه در اطراف کعبه و مسجد پیامبر(ص) فضای معنوی قوی حس میشود اما در تهران ما با این محیط معنوی روبرو نیستیم. برای ایجاد یک شهر قرآنی باید از تجربههای متعدد صدر اسلام و آنچه در تعالیم دین آمده است استفاده کنیم. براساس قرآن میتوان برنامهر یزی کرد اما این مهم در عمل محقق نمیشود و در سخن باقی مانده است.
باهر با تأکید بر اینکه قرآن باید قانون اساسی کشور ما باشد و مردم به این امر رأی آری دادند گفت: باید بیاندیشیم که چگونه حرفهای خوب را به عمل تبدیل کنیم. استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی خواست مردم و شعار آنان بود که باید به عمل تبدیل شود. در اسلام نیز اصالت بر عمل خوب است.
ضرورت تفسیر بهروز محکمات قرآن
وی بهرهمند شدن شهروندان از سبک زندگی دینی را نیازمند تفسیر به روز محکمات قرآن دانست و تصریح کرد: بهترین و قویترین تئوریها برای سبک زندگی در قرآن کریم وجود دارد که زعمای قم باید در صدد تفسیر به روز محکمات قرآن برآیند و آن را به زندگی روزانه مردم بیاورند.
وی در پاسخ به سوال دیگری که چرا با وجود اینکه عموم مردم دارای اعتقادات دینی هستند اما این اعتقادات در عمل آنان دیده نمیشود؟ عنوان کرد: وقتی توکل ما کم باشد و خداوند را به عنوان عامل به احکامی که وضع کرده قبول نداشته باشیم به دستورات عمل نمیکنیم و احکام دین فقط در سخن بروز و ظهور پیدا میکند. نماز، علاوه بر ذکر خدا در برگیرنده تمام ابزارهایی است که امروزه به عنوان آرامش دهنده به کارگرفته میشود اما این مهم فقط در سخنان بکار گرفته میشود و در عمل اعتقادی به آن وجود ندارد.
باهر در پاسخ به پرسشی که چرا با وجود اینکه قرآن برای همه ابعاد بشر برنامه دارد، کشورهای مسلمان در سختی وجنگ به سر میبرند؟ گفت: علت این عقب افتادن این است که کلام قرآن فقط در مجالس ترحیم و ختم قرآن استفاده میشود و دستورات و احکام آن در زندگی روزمره توسط مردم و دولتمردان بکار گرفته نمیشود.
مهجوریت قرآن به سبب عمل نشدن به آن است
عضو گروه سلامت اجتماعی فرهنگستان علوم پزشکی در پایان یادآور شد: مهجوریت قرآن به سبب مورد عمل قرار نگرفتن آن است. قرآن کتابی کامل و راهنما است اما حتی مروجان قرآن نیز به این کلام آسمانی عمل نمیکنند. باید به اجرای کلام وحی مشتاق بود نه اینکه به سخن محدود شد.