سنت‌های نمایشی رمضان با انگ کهنگی به فراموشی سپرده می‌شوند
گروه هنر: تنوع آئین‌ها و سنت‌های نمایشی مذهبی به ویژه در مورد ماه مبارک رمضان از دیرباز در هر کدام از اقوام ایرانی به چشم می‌خورد؛ جریان فرهنگی که بی‌توجهی مسئولان و عدم برنامه‌ریزی درست و تنها به دلیل آنکه گفته می‌شود بوی کهنگی می‌دهد تعمداً به دست فراموشی سپرده می‌شود.
مجید امرایی، منتقد و کارشناس تئاتر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای مهد تمدن در جهان مطرح است و یکی از شاخصه‌های این تمدن، آئین‌ها و مناسک دینی متفاوت است که براساس باورهای قومی متنوع بوده و به ویژه آنکه بسیاری از آنها با ظهور اسلام رنگ و بویی اسلامی نیز گرفته‌اند.
تنوع آئینی و نمایش دینی در نقاط گوناگون کشور دیده می‌شود
وی ادامه داد: اگر به هر کدام از استان‌های کشور مراجعه کنید به روشنی و وضوح با این تنوع مناسک آئینی و دینی که اغلب آنها نیز جنبه نمایشی دارند، روبرو خواهید شد که هر کدام از آنها نیز به تفکیک زمان با یکدیگر تفاوت دارند یعنی آنچه که در محرم شاهد آن هستیم ویژه همان ماه است و در مورد ماه‌های دیگر همچون شعبان و رمضان نیز این ویژگی ملموس است.
امرایی تصریح کرد: متأسفانه به دلیل کم‌توجهی مسئولان و یا به جرأت می‌گویم بی‌توجهی آنها این میراث فرهنگی و آئینی به فراموشی سپرده شده است و دلیل اصلی این فراموشی نیز انگی است که بر پیشانی آن خورده است و به این استدلال که چون از این آئین‌ها بوی کهنگی می‌آید پس باید منسوخ شده و به کناری رها شوند.
سنت‌ها و آئین‌های نمایشی نگاه نو به فرهنگ کشورهای جهان تزیرق کرده‌اند
مدیر سابق دفتر تئاتر خیابانی در ادامه با اشاره به اینکه بسیاری از آئین‌های نمایشی که محکوم به فنا بودن بسیاری از آئین‌های نمایشی دینی خودخواسته بوده است، گفت: این در شرایطی است که در ادبیات و فرهنگ مدرن جهان، رجوع به این مناسک آئینی و نمایشی است که نگاه نو و جدیدی را به عرصه فرهنگ مترقی جهانی تحمیل کرده است و با این فرض باید بگویم که متأسفانه ما در استفاده از این غنای فرهنگی که در اختیار داریم در غفلت تاریخی به سر می‌بریم.
امرایی گفت: هر ساله براساس آمارهای اعلام شده، واقف به این مسئله می شویم که در ماه مبارک رمضان درصد جرم و جنایت نسبت به دیگر ایام سال کاهش فاحشی پیدا می‌کند؛ این یک سوژه بکر برای پرداخت نمایشی است که باید تولید شود و مردم مظاهر تأثیر روزه‌داری بر جامعه را در نمودی نمایشی ببینند اما آیا چنین نمایشی با چنین سوژه‌ای تاکنون تولید شده است؟ و یا تقویت دوستی و مؤدت که از جمله پیامدهای ارزشی این ماه است؛ کدامیک از آثار نمایشی ما مروج این فرهنگ در جامعه اسلامی است؟
برنامه‌ریزی فرهنگی نیاز به ابزار اجرایی دارد
مدیر سرای روزنامه‌نگاران ایران ادامه داد: ما همه این ابزارهای فرهنگی مؤثر در جامعه را کنار گذاشته‌ایم و مثلاً به دنبال برنامه‌ریزی برای کاهش برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی حاصل کمرنگ شدن دیانت در جامعه هستیم در حالی‌که برای تحقق اهداف یک برنامه‌ریزی فرهنگی نیاز به ابزاری داریم که یکی از مؤثرترین آنها هنر تئاتر است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از آئین‌ها و مناسک نمایشی با فرهنگ دینی و ارزشی ما عجین شده است تأکید کرد: پژوهش هایی شاید به قدر انگشتان یک دست در این زمینه به انجام رسیده است و روند پژوهشی و علمی را در مورد بررسی تاریخچه این گونه آئین‌ها و نمایش‌ها ، خاستگاه و فلسفه وجودیشان در هیچکدام از دانشگاه‌ها شاهد نیستیم.
امرایی در پایان گفت: یکی از آسیب‌های فرهنگی در جامعه ما عدم استمرار برنامه‌هایی است که توسط گروهی بنیان گذاشته می‌شود و چون قائم به فرد است با کنار رفتن مسئول،همه دستاوردهای آن به فراموشی سپرده می شود که در مورد آئین های نمایشی دینی و ارزشی نیز این مسئله همچنان به قوت خود باقی است و باید برای علاج آن فکری کرد.
