کتب موجود در بازار پاسخگوی نیازهای کودکان ایرانی نیست

حمیدرضا شاه‌آبادی، نویسنده کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به دلایل کمبود مطالعه در میان کودکان و نوجوانان گفت: دلایل متعددی برای مطالعه نکردن کودکان وجود دارد و عمده‌ترین و مهم‌ترین آن نبود مطالعه در خانواده‌هاست، یعنی وقتی پدر و مادر کتابخوان نیستند، نمی‌توان توقع داشت که فرزندان کتابخوان شوند.

وی افزود: وقتی کتاب به خانه نمی‌آید، بنابراین کودکان به کتاب دسترسی نخواهند داشت؛ از این رو برای کتابخوان کردن کودکان قبل از همه باید بزرگترها کتاب بخوانند. از سوی دیگر ما کتاب را برای لذت بردن از آن نمی‌خوانیم، به عبارت دیگر کتاب نمی‌خوانیم که تفریح و استراحت کنیم و از آن لذت ببریم و از کودکی یاد گرفته‌ایم که کتاب می‌خوانیم که چیزی یاد بگیریم، امتحان دهیم و نمره بیاوریم و عملا امر کتابخوانی تبدیل به کاری سخت، جدی و طاقت‌فرسا که قطعاً نمی‌تواند لذت‌بخش باشد.

نبود کتاب‌های مناسب عامل کمبود مطالعه در کودکان

شاه‌آبادی با بیان اینکه این روند برای کودکان که به دنبال تفریح و لذت بردن هستند، کتاب چندان برایشان جذاب نیست، ادامه داد: علاوه بر این، نبود کتاب‌های مناسب، کتاب‌هایی که با روحیه کودکان سازگار باشد و براساس نیاز آنها بوده و بتواند توجه آنها را جلب کند، وجود ندارد. کمبود این گونه کتاب‌ها متأسفانه کمبود مطالعه را هم به بار می‌آورد.

نویسنده کتاب «روزهای خدا» با اشاره به راهکار حل مشکل کمبود مطالعه در میان کودکان و نوجوانان بیان کرد: در این راستا باید کتاب‌های خوب تولید کنیم که هم جذاب بوده و هم مورد توجه و علاقه کودکان باشند و از سوی دیگر فرهنگ کتابخوانی را در کشورمان اصلاح کنیم و به کودکانمان بیاموزیم که کتاب خواندن می‌تواند فعالیتی لذت‌بخش باشد نه فعالیتی خسته‌کننده و عبوس. باید از پدر و مادرها بخواهیم که خود کتاب بخوانند و در این صورت است که کودکان علاقه‌مند به کتاب می‌شوند.

کتابخوانی؛ فعالیتی عبوس و سخت

وی در پاسخ به این سؤال که کدامیک از راهکارهای یادشده نقش مؤثرتری دارند، گفت: تغییر فرهنگ کتابخوانی از همه مهمتر است. چون اگر بزرگسالان هم مطالعه نمی‌کنند به این دلیل است که آن را فعالیتی عبوس می‌پندارند. بارها شنیده‌ایم که در خارج از کشور مردم مطالعه زیادی می‌کنند، به عنوان مثال در ایستگاه‌های اتوبوس یا قطار نیز از فرصت استفاده کرده و اقدام به مطالعه می‌کنند. اما هیچ وقت از خود نپرسیده‌ایم که این چه کتابی است که در چند دقیقه می‌توان آن را خواند.

شاه‌آبادی در ادامه افزود: معمولا مطالعه برای ما، به مفهوم مطالعه کردن در یک فضای کاملاً ساکت و آرام و با تمرکز کامل معنی شده است. یعنی کتابخوان از نظر ما کسی است که کتابی حجیم را مطالعه می‌کند که کسی حق ندارد از کنارش عبور کند. به هر حال کتاب‌های زیادی هستند که برای مطالعه آنها نیاز به چنین شرایطی نیست.

فضای جذاب مطالعه در کشور وجود ندارد

نویسنده کتاب «اعترافات غلامان» گفت: کتاب‌هایی هستند که می توانند نیازهای روزمره ما را پاسخ دهند و ما یاد بگیریم که با کتاب خواندن می‌توانیم بیاموزیم که چگونه رفتار کنیم، بخندیم، قصه‌های جذاب مطالعه کنیم و کتاب‌هایی بخوانیم که فضای عبوسی را برای ما ایجاد نمی‌کنند. البته قطعاً چنین فضایی در کشور ما رواج ندارد. اگر کتاب‌های روان و جذاب تولید کنیم، سطح مطالعه بالا می‌رود و به تبع آن نیز بزرگترها و سپس کودکان کتابخوان‌تر می‌شوند.

وی در ادامه در پاسخ به این که آیا می‌توان گفت که ما تولیدات خوبی در حوزه کودک نداریم و یا به عبارت دیگر، آیا تولیدات ما در این عرصه قابل دفاع است، اظهار کرد: تولید کتاب در کشور هنوز با سطحی که بتوانند پاسخگوی تمام سلایق و نیازهای کودکان ایرانی باشند فاصله دارند و این فاصله عملاً به فاصله کودکان با کتابخوانی نیز منجر می‌شوند.