مجموعه روایت‌های شفاهی قصه‌های مثنوی منتشر شد
گروه ادب: انتشارت سروش کتاب «مثنوی و مردم» ماحصل تلاش‌ها و پژوهش‌های محمد جعفری و سیداحمد وکیلیان را روانه بازار نشر کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کتاب «مثنوی و مردم» شامل دو بخش از روایت‌های شفاهی برخی قصه‌های مثنوی است که در میان مردم ایران رایج هستند. ترتیب و توالی این روایت‌ها منطبق با دفترهای شش‌گانه مثنوی است. در بخش اول قصه‌هایی آمده که مولوی شرح کامل آن را بیان کرده است. نخستین روایت مربوط به قصه مرد بقال و طوطی و آخرین آنها روایت شفاهی دژ هوش‌رُبا یا قلعه ذات‌الّصور است که در میان مردم با عنوان «گل به صنوبر چه کرد» معروف است. بخش دوم شامل تمثیل‌ها و قصه‌هایی است که در مثنوی بن‌مایه آنها با یکی، دو بیت آمده است.
در هر مورد ابتدا قصه مثنوی، یا بهتر است بگوییم روایت مولوی، آمده است. سپس روایت‌های این قصه در ادبیات مکتوب ما، بعد از آن روایت‌های شفاهی آن قصه در ایران و سرانجام چنانچه روایت‌های جهانی داشته باشد، نقل شده‌اند.
درباره روایت‌های مکتوب باید گفت، که هم روایت‌های پیش از مثنوی و هم روایت‌های پس از آن مورد توجه بوده‌اند. هدف از اشاره به این روایت‌ها نشان دادن این نکته بوده است که قصه‌های مثنوی در ادبیات و فرهنگ مکتوب ما به گونه‌ای مرتب تکرار و بازروایی شده‌اند. تکرار و باز روایی چنین قصه‌هایی نشان می‌دهد که نخبگان ما بن‌مایه‌های این قصه‌ها و موضوع آن را جزئی از فرهنگ خود به شمار می‌آوردند.
بعد از آن روایت‌های شفاهی نقل شده‌اند. قریب پنجاه درصد این روایت‌ها نتیجه کار میدانی نویسندگان کتاب است که بار اول به چاپ می‌رسد. البته علاوه بر این روایت‌ها به روایت‌هایی که دیگر پژوهشگران ادبیات شفاهی ضبط و منتشر کرده‌اند؛ با ذکر مشخصات کتاب‌شناسی پرداخته شده است. هدف از توجه به روایت‌های گوناگون شفاهی، نشان دادن تعدد و تکرر این روایت‌ها در فرهنگ شفاهی مردم ایران بوده است.
نکته بسیار با اهمیتی که ذکر آن ضروری است، این است که اگرچه از این قصه‌ها روایت‌های دیگری در ادبیات گذشته فارسی وجود دارد، اما آنچه در میان مردم ما رایج است، بیشتر با روایت‌های مثنوی منطبق است. این موضوع به خوبی تأثیرپذیری ادبیات شفاهی ما را از مثنوی نشان می‌دهد.
نکته دیگر اینکه در کتاب حاضر چند روایت هم مربوط به کتاب دیگر مولوی یعنی «فیه مافیه» است. از برخی قصه‌های «فیه ما فیه» روایت‌هایی شفاهی در دست است که آن هم در بخش دوم اضافه شده است.
گفتنی است، کتاب «مثنوی و مردم» در 432 صفحه و با قیمت 190 هزار ریال از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شده و در اختیار مشتاقان به داستان‌های کهن فارسی قرار گرفته است.
