کد خبر: 1429855
تاریخ انتشار : ۲۴ تير ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۷
آیت‌الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی:

«دعوت» ادامه دارد، «دعا» ادامه دارد؛ مکتب الهی همین است

گروه جامعه: مرحوم آیت‌الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی با اشاره به دعوت‌ها و دعاهای مکرر انبیای الهی در حق قوم خود به ویژه افرادی که از روی جهل عمل می‌کردند، تصریح کرد: دعوت و دعا ادامه دارد. اگر غیر از این بود من و تو اینجا و در جلسه معارف اسلامی جمع نبودیم.

مرحوم آیت‌الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی طی ماه رمضان سال 1390 مجموعه سخنرانی‌هایی ویژه ماه مبارک رمضان ایراد فرموده‌اند. «دعا» محور اصلی این مجموعه سخنرانی‌ها است که بیان و مرور دوباره این مطالب ارزشمند خالی از لطف نیست. ایشان در بخش اول جلسه هفتم این سلسله نشست‌ها فرموده‌اند:

اعوذ بالله من الشیطان الرّجیم؛ بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ و الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد و آله الطّیّبین الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین.

بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ اللّهم صَلِّ عَلَی محَمّدٍ وَ آلِ محمَّدٍ و اسمَع نِدائی إذا نادَیتُک و اسمَع دُعائی إذا دَعَوتُک و أقبِل عَلَیَّ إذا ناجَیتُک فَقَد هَرَبتُ إلیکَ وَ وَقَفتُ بَینَ یَدَیک.

دعای غیر مأثور، تقاضاها و حاجاتی است که خودمان قالب‎ریزی می‎کنیم
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت کلام الهی، قرآن است که از مصدر وحی نازل شده است و ماه دعا، یعنی راز و نیاز کردن عبد با ربّ و مطرح کردن خواسته‎هایش با او است، چه در قالب دعاهای مأثور باشد و چه غیر مأثور. دعاهای مأثور، دعاهایی هستند که از طریق معصومین به ما رسیده است که قالب‎ریزی خاصّ خودش را دارد و دعای غیر مأثور، تقاضاها و حاجاتی است که خودمان قالب‎ریزی می‎کنیم و از خدا می‎خواهیم.

ما از دعاهای مأثور مطالب بسیاری را استفاده می‎کنیم؛ از جمله «رابطه بین دعوت و دعا» بود که گفتیم روش انبیا نسبت به امّت‎هایشان این‏گونه بود که مردم را دعوت می‎کردند و بعد هم آنها را دعا می‎کردند. اوّل که دعوت می‎کردند، مردم نمی‎پذیرفتند؛ یعنی در ابتدا با عدم پذیرش مواجه می‎شدند، امّا سرخورده نمی‎شدند؛ مردم را دعا می‎کردند و اهل نفرین نبودند. جلسه گذشته این مطلب را در آخر بحثم مطرح کردم و جهتش را هم عرض کردم.
پیامبر، پیامبر رحمت است نه لعنت!
حالا من این مطلب را نسبت به پیغمبر اکرم(ص) عرض می‎کنم. در تاریخ می‎نویسند: «لما کُسرت رباعیته و شجّ وجهه یوم احد شقّ ذلک علی اصحابه شقاً»؛ وقتی در جنگ احد دندان‎های میانی پیغمبر اکرم را شکستند و صورت حضرت را هم شکافتند، این حادثه برای یاران پیغمبر خیلی سخت و گران آمد و به پیغمبر عرض کردند: «لو دعوت علیهم»؛ کاش شما اینها را نفرین کنید!
حضرت جواب دادند: «انی لم ابعث لعّانا»؛ من مبعوث نشده‌‏ام که نفرین کنم. «ولکنی بعثت داعیاً و رحمة». بلکه من مبعوث شده‏‌ام برای اینکه مردم را به حق دعوت کنم و برای رحمت مبعوث شده‌‏ام. به این دلیل است که می‎گوییم پیامبر «رحمةللعالمین» است. بعد دارد که حضرت شروع به گفتن این جملات کرد: «اللّهمّ اهد قومی فانّهم لا یعلمون».[1] خدایا اینها را هدایت کن، اینها نمی‎فهمند! این یکی از بهترین و گویاترین روایاتی است که در این باب داریم. در تاریخ هم هست که انبیا اهل دعوت و دعا بودند، نه نفرین.
دعا و دعوت در کلام پیغمبر اکرم(ص)
روایت دیگر، روایتی است که دو جور از عبدالله بن‏‌مسعود نقل می‎شود. در یکی می‎گوید: «لَمَّا قَسَمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ غَنَائِمَ حُنَیْنٍ بِالْجِعِرَّانَةِ ازْدَحَمُوا عَلَیْهِ»؛ هنگامی که پیغمبراکرم در جعرانه غنائم جنگ حنین را تقسیم می‎کردند، مردم هجوم آوردند.[2] «فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ عَبْدًا مِنْ عِبَادِ اللَّهِ بَعَثَهُ اللَّهُ إِلَى قَوْمِهِ فَضَرَبُوهُ وَشَجُّوهُ قَالَ فَجَعَلَ یَمْسَحُ الدَّمَ عَنْ جَبْهَتِهِ وَیَقُولُ رَبِّ اغْفِرْ لِقَوْمِی إِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ»؛ حضرت فرمود خدا بنده‎ای از بندگان خود را به سوی قومش فرستاد، امّا مردم او را زدند و چهره‎اش را هم شکستند.[3] پیغمبر اکرم نقل می‎کند که این بنده خدا خون را از پیشانی‎اش پاک می‎کرد و این جملات را می‎گفت: «پروردگارا، قوم مرا بیامرز! آن‏ها نمی‏‌دانند».
همین روایت را باز عبدالله بن‏‌مسعود به نحو دیگری نقل می‎کند: «قَالَ عَبْدُ اللَّهِ کَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ یَمْسَحُ الدَّمَ عَنْ جَبْهَتِهِ یَحْکِی الرَّجُلَ وَیَقُولُ رَبِّ اغْفِرْ لِقَوْمِی إِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ».[4] قوم یکی از پیامبران او را زدند، امّا او برای هدایتشان دعا کرد. پس در دست‎گیری کردن و به راه حق هدایت کردن، صرف دعا کافی نیست؛ باید «دعا و دعوت» همراه هم باشد. اگر دعوت کردی و در ابتدا با عدم پذیرش مواجه شدی، دست بر ندار! یک‏وقت سراغ نفرین کردن نروی! باز هم دعایش کن! دعوت و دعا ادامه دارد. اگر غیر از این بود من و تو اینجا و در جلسه معارف اسلامی جمع نبودیم. «دعوت» ادامه دارد، «دعا» ادامه دارد و این مسیر انتها ندارد! مکتب انبیا و مکتب الهی همین است!

captcha