آیت‌الله بجنوردی: تشیع صلح جهانی را واجب و نیکو می‌داند/ آیت‌الله محقق داماد: صدا و سیما صلح را آموزش دهد
گروه اندیشه: آیت‌الله موسوی بجنوردی با بیان این که قرآن صلح را خیر می‌داند، افزود: مذهب شیعه معتقد است که صلح جهانی یک امر واجب و نیکو است و ما همه پیرو صلح جهانی هستیم و با جنگ مخالفیم مگر اینکه جنگی بر ما تحمیل شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به مناسبت روز 21 سپتامبر برابر با سی‌ام شهریور، همایش روز جهانی صلح عصر دیروز یکشنبه، به همت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نمایندگی سازمان ملل در ایران و با حضور و سخنرانی آیت‌الله سیدمحمد موسوی بجنوردی، آیت‌الله مصطفی محقق داماد و با پیام محمدکاظم موسوی بجنوردی به این همایش برگزار شد.
بنا بر این گزارش، در ابتدای این مراسم محمد سجادی، پیام سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائرةالمعارف برزگ اسلامی را قرائت کرد که متن پیام به شرح ذیل است:
پیام سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی
نخست به حضار ارجمند، دانشمندان، محققان و دوستداران صلح که مخصوصا امروز یکی از مهمترین آرزوهای انسان فارغ از هر رنگ، دین، آئین و حکومت است خوش‌آمد می گویم. گرچه برای صلح و صلح‌خواهی که به دیده برخی از فیلسوفان از جمله فضیلت ها است، تعریفی مطلق نمی توان بدست داد، اما به مصداق تعرف‌الامور به اضدادها بحث درباره مفهوم صلح بدون دریافت مفهوم جنگ به طور عام اعم از کشمکش‌های روحی، درونی و جنگ‌های مادی راه به جایی نمی برد.
اگر این نظر که جنگ یکی از کهن‌ترین کنش‌های انسان چه در برابر طبیعت و چه در برابر یکدیگر بوده است، درست باشد، خواستاری صلح و آرامش هم از کهن‌ترین آمال انسانی است. صلح در برابر جنگ به معنای عام کوشش برای برانداختن آن است، گرچه غالب ادیان بنابر طبیعت آموزه های خود و مخصوصا بدان سبب که قتل عمد یا سلب حیات عمدی از انسان را حرام می دانند، از مدافعان صلح و آرامش بوده اند، اما اصحاب ادیان و مذاهب همه وقت به آن تعالیم عمل نکرده اند و قسمتی از طولانی‌ترین و خونین‌ترین پیکارهای بشر جنبه‌های دینی و مذهبی داشته است.
فیلسوفان برجسته، عارفان نامدار و متفکران بزرگ عالم بشریت همه وقت خواهان صلح بوده اند. ایجاد نهضت صلح‌طلبی به روزگار معاصر برای تحقق همین هدف قطع نظر از هر تعلقی، گرچه متاسفانه به دلایلی که حالا جای بحث آن نیست، توفیقی چشمگیر بدست نیاورده است، اصحاب همین نهضت یا عموما صلح‌طلبان جهان در تعاریف و مصادیق آن متفق نیستند. گروهی مخالف مطلق هر نوع جنگی‌اند و معتقدند ارتش‌ها باید منحل شوند، بعضی با جنگ‌های تهاجمی، نه دفاعی مخالفند و بعضی جنگ را برای اعاده استقلال و آزادی را مجاز می‌شمارند.
در عصر جدید نخستین‌بار به سال 1834 میلادی کنگره جهانی صلح در لندن برگزار شد و در 1892 میلادی دفتر بین‌المللی صبح در برن سوئیس افتتاح گردید. جایزه صلح نوبل در گسترش عقیده صلح‌طلبی بسیار موثر بوده است. مباحثی چون خلع سلاح عمومی و نهادهایی چون سازمان ملل متحد و دیوان های بین‌المللی و اندیشه‌هایی چون گفتگوی تمدنی در برابر جنگ تمدن‌ها هم با نهضت صلح‌طلبی جهانی مرتبطند، گرچه باز هم در برابر قدرت‌طلبی و سلطه‌جویی روزافزون قدرت‌های بزرگ راه به جایی نبرده اند، مردم جهان باید بدانند که جنگ و کشمکش به هر شکل و به هر بهانه‌ای خلاف عقلانیتی است که بشر خود را بدان آراسته می‌داند و نتیجه‌ای جز افزایش خوشنت، جنگ، خونریزی و ویرانی جهان نخواهد داشت.
نشست‌هایی که درباره و برای صلح در هر جای دنیا برگزار می شود، گرچه فاقد قدرت اجرایی است، اما این فایده از آن متصور است که توجه مردم و مخصوصا زمامداران تا اندازه‌ای به خطری که بشریت را مورد تهدید جدی قرار داده است، متوجه گرداند.
یقین دارم که سخنان استادان و دانشمندان حاضر در این نشست اهمیت موضوع را بیش از پیش برای ما روشن می‌کند و به کوشش برای توسعه فکر صلح‌طلبی، مخصوصا اثبات صلح‌خواهی ایرانیان و مسلمانان وامی دارد.
آیت‌الله بجنوردی: ذات باری تعالی صلح را خیر می‌داند
بنا بر این گزارش، آیت‌الله سیدمحمد موسوی بجنوردی، عضو دائره المعارف بزرگ اسلامی، در همایش روز صلح جهانی در باب صلح از نگاه اسلام گفت: خداوند از جمله در سوره نساء درباره صلح صحبت می کند. ذات باری تعالی صلح را خیر می داند؛ یعنی صلح همیشه خیر است، صلح هیچ وقت نمی تواند امری ناپسند باشد. درگیری و نزاع و جنگ ناپسند است، اما اگر جنگ به صورت دفاع باشد این جنگ اصطلاحی نیست بلکه دفاع از حریم اسلام و مملکت است. فلذا ما اعتقادمان این است که صلح جهانی که بهترین مصداق صلح است خواسته ادیان الهی است.
وی افزود: رسما پیامبر ما اعلام می کند که پیروان حضرت ابراهیم، موسی، عیسی بیایید دور هم جمع شویم و ما اختلافی با هم نداریم. ما همه در اساس به توحید معتقد هستیم. جامعه ای که معتقد به توحید و خداپرستی است باید عدالت سرمشق آن باشد.
وی گفت: مسئله ای که امروز مطرح است و باید برایش خون گریه کنیم افراد و جریاناتی است که به نام دین خشونت را ترویج می دهند. اسلامی که پیامبر وقتی وارد مکه شد گفت: امروز روز رحمت است و وقتی وارد مکه شد فرمود هر کسی که مسلمان شود جانش، مالش و ... همه مورد حمایت است الان پیروانش خشونت را پیشه گرفته اند. ما هدفمان یکی است این گروهی که پیدا شده است به نام داعش اینها بری از اسلام است. اسلام با مسیحیت و یهودیت دوست و برادر است. حضرت موسی جزء پیامبران اولوالعزم ما است، لیکن ببینید چگونه اختلاف بین مسلمانان و یهودیت و مسیحیت انداخته اند.
وی ادامه داد: امروزه ما با یهودیت و مسیحیت اختلافی نداریم ما با این ادیان در خداپرستی و توحید مشترک هستیم و پیامبر اکرم ندای وحدت سر داده است. جای تأسف است که بعضی از کشورهای اسلامی با پول نفت گروه داعش را تغذیه مالی می کنند. اینها بزرگترین ظلم را به اسلام و بشریت می کنند، آیا اینها مسلمانند؟ یک مسلمان یک مسیحی یا یهودی را سر می برد؟!
وی ادامه داد: پیامبرمان ندا داده است که ما با هم در توحید مشترک هستیم مسئله صلح جهانی خواسته همه ما است. قرآن هم می گوید صلح خیر است و ما نمی توانیم علیه صلح مطلبی را بیان کنیم. ما مدافع صلح جهانی و دوستی با ملت ها هستیم چون ما پیروان پیامبری هستیم که مدافع و منادی صلح جهانی بود.
وی در پایان یادآور شد: بنابراین بویژه مذهب شیعه معتقد است که صلح جهانی یک امر واجب و نیکو است و ما همه پیرو صلح جهانی هستیم و با جنگ مخالفیم مگر اینکه جنگی بر ما تحمیل شود.
آیت‌الله محقق داماد: آموزش و پرورش عشق به صلح را به بچه‌ها یاد بدهد
در بخش دیگری از این همایش آیت‌الله مصطفی محقق داماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی سخنرانی کرد و در سخنان خود با اشاره به نقش کانت در ارائه صلح جهانی و پدید آمدن سازمان ملل گفت: در بین فیلسوفان کانت را پدر صلح جهانی می دانند. دلیل این امر رساله ای است که کانت بنام صلح پایدار نگاشته است. این کتاب را این فیلسوف بزرگ بعد از حمله فرانسه به پروس و تحت تأثیر آن دوران تالیف کرده است و به همین دلیل عنوانش را صلح پایدار گذارده است.
وی افزود: کانت در متن کتاب می نویسد سالهای پیش مهمانخانه دار هلندی این عبارت طنز آمیز را با تصویری از یک گورستان در بالای تابلویی بر سر هتل خود نصب کرده بود که در بالای آن نوشته بود سرزمین آرامش ابدی یا صلح جاویدان. کانت ادامه می دهد که این عبارت درباره عموم مردم صادق است یا درباره کشورها و ملت ها در برابر جنگ؟ این عبارت نشان می دهد که کانت اسم کتابش را از این تابلو گرفته است که برخی معتقدند این نام برای این کتاب حاکی از یک یاس است که این فیلسوف برای صلح داشته است و خواسته است بگوید صلح پایدار فقط برای مردگان متصور است.
محقق داماد در ادامه سخنانش اظهارداشت: اما قبل از کانت بسیاری دیگر در مورد این موضوع یعنی صلح نوشته بودند. از جمله توماس آکوئیناس هم از صلح می نویسد و همچنین ادیان الهی همه دم از صلح می زنند اما چرا کانت را پدر صلح جهانی می گویند؟ به نظرم درست است که قبل از کانت بسیاری در مورد صلح صحبت کرده اند اما هیچ کدام یک نظام و تشکیلات را پیشنهاد نکرده بودند. آکوئیناس گفته بود اما پیشنهاد عملی نداده بود. اولین کسی که دم از تشکیلات زد این فیلسوف بود و او بود که کاری حقوقی کرد و سازمان ملل اندیشه اش از این کتاب گرفته شده است. اما یکی از نویسندگان نقاد کانت را خواندم که می گفت به عدد 130 صفحه کتاب بعد از کانت در آلمان جنگ اتفاق افتاد.
وی در ادامه سخنانش با اشاره به پیام بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: ما هم پیامی به ایشان دادیم که شما در تحقق و آموزش صلح کوتاهی نکنید. صلح را تعلیم و تربیت دهید. اگر کانت نظام تشکیلات پیش بینی کرده است فقط با دستگاههای نظامی نمی شود صلح را ایجاد کرد. ما باید ابتدا فرهنگ صلح را ایجاد کنیم که تنها راهش آموزش به بچه ها در مدرسه و دبستان و ... است.
محقق داماد در پایان سخنانش یادآور شد که یک پیام هم به رئیس جمهور بدهیم که به آموزش و پرورش دستور بدهند که به بچه ها یاد بدهند که عاشق صلح و آرامش باشند. آنها را عاشق صلح و آرامش تربیت کنیم. ایرانی را عاشق صلح و آرامش تربیت کنیم و صدا و سیما هم فقط خون و خونریزی به نمایش نگذارد و وقتی را هم به آموزش صلح اختصاص دهد.
