چه خوب بود اخلاص تنها عیار سنجش مجالس عزاداری‌مان می‌شد
کانون خبرنگاران نبأ: چند سالی است که قبل از شروع ماه محرم در شهر چشمم به بنرهای چند متری مجالس عزاداری می‌افتد، بنرهای رنگارنگ که هر کدام نام و نشانی از یک هیئت، سخنران و یا مداحان مشهور را به همراه دارد، با خود فکر میکنم نکند این روزها عیار عزاداری‌ها را این بنرها تعیین می‌کنند.
حتی بدون نیم‌نگاهی به تقویم می‌توان از حال و هوای شهر، از شور و حال مردم حسینی متوجه شد که ایام محرم آغاز شده است. شهر‌های مختلف، حال و هوای حسینی به خود گرفته وعاشقان اهل بیت(ع) با برپایی خیمه‌های عزاداری، سیاه‌پوش کردن تکایا، خود را برای عزاداری آماده می‌کنند. عاشقان حسین(ع) لباس عاشقی بر تن کرده و دل و جان را نثار عشق‌شان می‌کنند. در ایامی هستیم که عمیق‌ترین پیوندها میان عقل و عشق و شور و شعور، در سایه عزاداری برای عاشورا شکل می‌گیرد. عزاداری ایمان را در ذهن جامعه هوادار، زنده نگه می‌دارد.
هرچه پررنگ‌تر شور بیشتر!
با شروع این ایام همه منتظریم که برنامه هیئت‌ها و مجالس مذهبی آغاز شود تا ما هم با شرکت در این جلسات از اندک ثواب یا اجری بهره‌مند شویم. به هر گوشه شهر که نگاه می‌اندازیم همه مردم در هر رده سنی به خصوص جوانان جهت بهتر برگزار کردن مراسم در تکاپو هستند.
هر محله مخصوص خودش تکیه‌ای برپا کرده و برای پر شور‌‌تر کردن مجالسش از واعظ و مداح دعوت می‌کند. نگاه‌مان به بنرهایی می‌افتد که جهت تبلیغ این شب‌ها به در و دیوار شهر هستند. برای اطلاع‌رسانی ایده خوبی است اما متأسفانه بنرها از نظر گرافیکی نوعی طراحی شده است که در این میان نکاتی به دست فراموشی سپرده شده است. اینکه جهت اطلاع‌رسانی برای عزادارای همان اسم و رسم واعظ و مداح کافیست دیگر احتیاجی به عکس‌های رنگارنگ یا ابعاد هرچه بزرگتر بنر نیست.
اگرهدف اعلام مراسم است که می‌توان حداقل با ذکر برجسته احادیث و سخنان امام حسین(ع) به اعلام برنامه هیئت‌ها اشاره کرد و نه برعکس!
متأسفانه بعضی ازهیئت‌های مذهبی تنها به ظواهر اکتفا می‌کنند و فکر می‌کنند که هر چقدر افراد زیادتری در هیئت شرکت کنند هیئت آنها پرشورتر است که متأسفانه خود این موضوع یک معضل است و به جای کیفیت مراسم به کمیت آن اندیشیده می‌شود!
گاهی آن‌قدر عکس و اسم را بزرگتر از دلیل اصلی ومناسبت مذهبی چاپ می‌کنند که در میان عموم مردم این سؤال و ابهام ایجاد می‌شود که «آیاهدف، تبلیغ و ترویج عزاداری برای معصومین(علیهم‌السلام) است یا تبلیغ افراد؟».
هزینه‌های گزاف در راه تبلیغ
چاپ عکس مداحان بر روی بنرهای تبلیغاتی در شأن مداحان گرامی نیست. وظیفه آنها به خصوص در این ایام این است که ائمه و سیره آنها را تبلیغ کنند نه اینکه امام حسین(ع) را وسیله‌ای برای تبلیغ خود قرار دهند.
بعضی هیئت‌ها صدها بنر در سطح شهر نصب می‌کنند. حال واقعاً جای سؤال است که با توجه به هزینه چاپ بنرها وهزینه‌ای که شهرداری برای نصب تبلیغات دریافت می‌کند، با کدام توجیه و مجوز شرعی پول‌های اهدایی مردم برای برگزاری مراسم حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) در راه چاپ بنر و پوستر تبلیغی صرف می‌شود؟
بهتر نیست به جای عکس بزرگی که از یک شخص در بنر محرم زده می‌شود از یک حدیث یا روایت استفاده کنند؟ تا حداقل این هزینه‌های گزاف در راه انتشار حدیث و روایات معصومین(ع) صرف شود.
شخص‌محوری؛ پیامد منفی فرهنگی
مگر در سال‌های گذشته که زدن بنرهای چند متری هنوز مد نشده بود مداحان چه کار می‌کردند؟ آن زمان چیزی به نام تبلیغات وجود نداشت. تعریف و تمجید مردم از روضه‌خوان خودش به نوعی تبلیغات محسوب می‌شد که بسیار ماندگارتر از تبلیغات آنچنانی الان بود. مصداقش این ضرب‌المثل بود که هر سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند. این روضه‌خوانی‌ها باعث فخر و مباهات خودشان بود و مردم هم به وجود این بزرگواران افتخار می‌کردند که اباعبدالله چنین دلسوختگانی دارد و با گذشت سال‌ها هم همچنان محبوب و مورد قبول مردم هستند. شورهای گذشته نیاز به سوز و گدازهای زیاد روضه‌خوان نداشت، مردم خود دم می‌گرفتند و گریه و اشک می‌ریختند و این شور و حال برای همه کافی بود.
چه خوب است حال که نیت خیری در سر داریم هیئت‌ها تلاش کنند تا از حالت شخص‌محوری و تبلیغ یک مداح خاص در بنرهایی با اندازه‌‌های آنچنانی بپرهیزند چرا که در این‌صورت پیامدهای منفی فرهنگی در آینده خواهیم داشت و به چالش‌های بزرگی تبدیل خواهند شد. فرهنگ صحیح عاشورا باید بیش از پیش در جامعه کاربردی شود.
رقابت، خودنمایی، اسراف، سد معبر، تبعیض و عزاداری که در آن نماز سبک شمرده شود، ذخیره قیامت ما نخواهد بود، بهتر است که در این مورد دقت بیشتری شود. سعی کنیم تبلیغات به این نحو را کمرنگ‌تر کنیم و خیلی از مسائل دیگر را در نظر بگیریم. پرشور بودن مجلس حسینی به بنرهای آنچنانی وابسته نیست و این مسئله هم باید به نوعی فرهنگ‌سازی شود. هیئت‌های مذهبی نیازمند بازنگری از طرف مسئولان هستند تا در راستای اهداف واقعی و کاربردی امام حسین(ع) قدم بردارند.
خداوند خود می‌فرمایند: «إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ»، هر چه تقوا بیشتر باشد، پاداش بیشتری دریافت می‌شود.
این روزها تنها با خود فکر میکنم ای کاش عیار سنجش مجالس عزاداری ما به گونه‌ای بود که ما را در مسیر حسینی شدن قرار می‌داد نه دیده شدن...
* ندا قاسم‌پور
