گذشتن از اموال برای هدایت جامعه در سیره اقتصادی امام حسین(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی، پژوهشگر سیره معصومین(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره سیره اقتصادی حضرت‌ سیدالشهداء(ع) پرداخت و اظهار کرد: سیره اقتصادی سه بخش تولید، توزیع و مصرف را شامل می‌شود و آنچه که ما  در مجموع با آن مواجه هستیم که به نوعی به سبک زندگی در مسائل مالی و اقتصادی مربوط می‌باشد این است در زندگی هر انسانی شاهد این  موارد هستیم و در زندگی همه ائمه(ع) و از جمله حضرت سیدالشهداء (ع) هم این موارد وجود داشته است.

تأکید اسلام بر تلاش برای تولید حداکثری

وی ادامه داد: طبیعی است که امامان معصوم(ع) از آن جهت که دارای فضیلت هستند از جهتی دیگر انسانند و در زندگی نیازمند مسائل مالی برای اداره زندگی هستند، بنابراین مسائل مالی در زندگی ائمه(ع) به شکل برجسته‌ای وجود داشته‌ است اما ائمه(ع) به عنوان ابزار از آن استفاده می‌کردند و روش آنها در بهره‌گیری از زندگی مالی و اقتصادی، روشی است که بر مبنای موازین  شرعی در سه بخش تولید، توزیع و مصرف است.

مقدسی اظهار کرد: از نگاه اسلام، ما باید برای تولید حداکثری تلاش کنیم ولی در توزیع و مصرف باید قوانین مربوط به قسط، عدل و مصرف به اندازه را لحاظ کنیم. البته تولید حداکثری هم بر طبق موازین شرعی قابل توجه است. در زندگی امام حسین(ع) آنچه که در منابع تاریخی و روایی مشهود است، این است که کشاورزی در زندگی همه معصومین به خصوص در زندگی ائمه متقدم همانند امیرالمؤمنین، امام حسن(ع) و امام حسین بسیار برجسته بوده است.

گذشت از اموال برای هدایت افراد به راه راست

این پژوهشگر سیره معصومین(ع) تأکید کرد: حضرت علی(ع) در سرزمین یَنبُع، مزرعه گسترده‌ای را  بنا کرده بودند که در طول 25 سال خانه‌نشینی این سرزمین آباد شد و برخی از وقفیات ایشان در این سرزمین‌ها قرار دارد که ائمه بعدی با کشاورزی و زراعت در این زمین‌ها هم نیازهای مالی خود را تأمین می‌کردند و هم به نیازمندان رسیدگی می‌کردند و این نکته در مورد تولید در زندگی ائمه(ع) قابل توجه است.

وی افزود: حضرت سیدالشهداء(ع) از یَنبُع استفاده می‌کردند و حتی در برخی زمین‌های اطراف مدینه مزرعه‌هایی داشتند که تولید و زراعت را در زندگی ایشان برجسته کرده بود؛ از این جهت که حضرت علی(ع) این زمین‌ها را آباد کرده بودند و در اختیار ائمه بعدی قرار داده بودند که هم خود و هم نیازمندان را تأمین کنند. یکی از نکات برجسته در سیره اقتصادی حضرت سید‌الشهداء(ع)  این است که ایشان برای هدایت افراد بشر حتی از مال خود  که پر سود هم بوده است می‌بخشیدند.

ضررورت تعادل بین سه بخش تولید، توزیع و مصرف

مقدسی اظهار کرد: مرحوم محدث بحرانی درباره تاریخ زندگی امام حسین (ع) نقل می‌کند که یکی از مزرعه‌های  آن حضرت سالانه 8 هزار درهم یا دینار درآمد داشت و معاویه طالب این موضوع بود که این زمین را از ایشان بخرد اما آن حضرت این زمین را به معاویه نفروختند اما در جریان حادثه کربلا حضرت سیدالشهداء(ع) به عمر سعد پیشنهاد کرد تو که به انگیزه مُلک آمده‌ای، ابن‌زیاد را رها کن، من باغ خود در اطراف مدینه را به شما می‌بخشم و این یعنی تلاش امام حسین(ع) بر این است که برای هدایت دشمن به راه راست از اموال خود هم بگذرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اینها نکات مهمی است که در زندگی حضرت سیدالشهداء وجود دارد اما در بخش مصرف این نکته به خوبی رعایت می‌شد حتی اگر اطرافیان ایشان این موارد را مراعات نمی‌کردند ایشان دستور می‌دادند که این موارد رعایت شود؛ برای نمونه امام حسین(ع) در مسیر کربلا بودند که یکی از همراهان ایشان گوسفندی را برای ذبح آوردند که اعلام کردند قیمت آن را پرداخت نکردیم اما ایشان گفتند باید حتما  قیمت آن را پرداخت کنید که مبادا دِینی بر گردن کسی از شما باقی بماند و اینها نکاتی از است که به انسان می‌آموزد علاوه بر اینکه باید در زندگی تولید حداکثری داشته باشد اما در بخش توزیع و مصرف هم باید به گونه‌ای رفتار کند که دِینی بر گردن انسان باقی نماند.