محمدعلی دشتگلی، مسئول سازمان بسیج هنرمندان سپاه تهران، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: بازتولید و یا اجرای مجدد آثار موفق نمایش دینی را از دو منظر میتوان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؛ یک وجه مربوط به راهکاری میشود که مسئولان در اوضاع بد اقتصادی تئاتر اتخاذ میکنند و با توجه به محدودیت اعتبارات چرخه تولید تئاتر، برای صرفهجویی در هزینهها به سراغ گزینههایی میروند که پیشتر روند تولید را پشت سر گذاشتهاند و زودتر از موعد برای اجرا به سرانجام میرسند.
وی ادامه داد: وجه دوم به جهت اقبال عمومی است که از نمایش در طی سالیان گذشته اجرای آن صورت گرفته است؛ هر نمایش در یک نوبت اجرا، در خوشبینانهترین شکل که از آن استقبال خوبی صورت میگیرد به دلیل محدودیت ظرفیت سالن، قادر نیست طیف گستردهای از مخاطبان علاقهمند را با خود همراه کند و لذا با اجراهای متوالی طی چندین سال به سبب علاقهمندی که مسئولان از سوی مخاطبان میبینند، به اشکال مختلفی اجرا میشود.
دشتگلی تصریح کرد: این شیوهای رایج در تئاتر جهان است اما مشکلی که معمولاً دامنگیر آثار نمایشی دینی در طی سالیان تکرار به روی صحنه رفتنشان میشود، این است که با توجه به محدود بودن گروههای نمایشی شناختهشده در حوزه تئاتر دینی، اجراهای نمایشی هر ساله در میان این گروههای معدود دست به دست شده و نتیجه آنکه با هر نوبت اجرای آنها، شاهد تغییر و تحول در بار فنی و هنری نمایش نیستیم که برای مخاطب جذابیت ایجاد کند.
اجرای مکرر یک اثر نمایشی به شرط تنوع دیدگاه روایتی آن جذاب است
سرپرست سابق مرکز هنرهای نمایشی گفت: این در شرایطی است که در کشورهای صاحب تئاتر، اجرای یک اثر نمایشی واحد، هر سال به عهده گروههای مختلف فعال در حوزه تئاتر محول شده و در نتیجه در هر نوبت اجرای آن نمایش، مخاطب با منظری نو و متفاوت نسبت به آنچه که تاکنون دیده است مواجه میشود.
دشتگلی در ادامه گفت: از جمله نکات دیگری که متأسفانه موجب عدم مانایی آثار نمایشی دینی به استثنای چند اثر شاخص میشود، این است که معمولاً این آثار به جهت مناسبتی و سفارشی تولید شدن، فاقد ارزشهای هنری و دراماتیک هستند و نمایشگران با این فرض که غالب مخاطبان آنها مردم عادی هستند که بیشتر از آنکه رابطه هنری با اثر برقرار کنند، رابطه آنها دلی و احساسی است؛ لذا اهتمام ویژهای به تولید یک اثر نمایشی فاخر و ماندگار ندارند و نتیجه آنکه به ندرت در تاریخ تئاتر کشور که معمولاً از آثار ماندگار و جریانساز نمایشی یاد میشود، میتوان نامی از یک اثر دینی و مذهبی یافت.
وی در پایان تأکید کرد: با این وجود تکرار اجرای آثار نمایشی دینی هر سال و به مناسبتهای گوناگون مذهبی از منظری دیگر به این مسئله مربوط میشود که اساساً از نظر کمی در تولید آثار نمایشی دینی حتی آنهایی که رابطه دلی و حسی با مخاطب برقرار میکنند، آنطور که باید و شاید کوشا نبوده ایم و باید در این زمینه فعالیت فراگیر و مؤثری را با نظر مساعد مسئولان شاهد باشیم.