افزایش آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری‌هایی که اولویت نیستند

محمد اسماعیل سعیدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به این سؤال پاسخ داد که چرا طی سال‌های اخیر، روند بروز آسیب‌های اجتماعی در کشور ما روبه افزایش بوده و عنوان کرد: مشکل ما در این زمینه مشکل مالی و بودجه نیست، بلکه مشکل عدم درک درست مشکلات است.
مشکل عدم تدبیر است نه بودجه
وی با اشاره به حدیثی از حضرت رسول(ص) که فرموده‌اند: «من از فقر امتم ترسی ندارم نگرانی من برای امتم از سوء تدبیر است»، مشکل کشور را عدم تدبیر درست دانست و گفت: وقتی که مشکل تدبیر شد، یعنی نظام‌ها، برنامه‌ها، هماهنگی‌ها، نظارت‌ها و ... ، همه تابعی از بحث تدبیر و مدیریت است.
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: مجلس و دولت باید با هماهنگی هم این مشکلات را حل کنند و اگر ما بتوانیم به این نکته برسیم، مباحثی مانند توقف روند روبه رشد این آسیب‌ها و کاهش آمارهای مربوط به آسیب‌های اجتماعی قابل دستیابی است.
اول باید نقش مردم را باور کنیم بعد زمینه ایفای نقش مردم را فراهم کنیم
وی به موضوع اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است نیز اشاره و اظهار کرد: مردمی کردن اقتصاد یکی از مباحث اقتصاد مقاومتی است؛ نظام جمهوری اسلامی دو پایه دارد، اسلامیت نظام و مردم. ما اول باید نقش مردم را باور کنیم و بعد زمینه را برای اینکه مردم بتوانند نقش خود را ایفا کنند، مهیا کنیم.
سازمان‌های دولتی تصدی‌گری را رها کنند
این نماینده مجلس شورای اسلامی کشورمان ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات ما اینجاست که هنوز نتوانسته‌ایم زمینه را برای ایفای درست نقش مردم فراهم کنیم، لذا سازمان‌های دولتی مثل سازمان‌ بهزیستی و نهادهای حمایتی باید بحث تصدی‌گری را رها کنند و به این موضوع بپردازند که زمینه مشارکت مردم را فراهم کنند و  نظارت، حمایت و پشتیبانی قوی انجام داده در همین چارچوب‌ها راهبردها را مشخص کنند.
سعیدی تصریح کرد: اگر این روند را در پیش‌ بگیریم، می‌توانیم موفق شویم والا آسیب‌های اجتماعی روبه روز بدتر خواهد شد. چرا که در گذشته سازمان‌هایی مانند سازمان بهزیستی با تعداد محدودی آسیب‌دیده اجتماعی و افراد مبتلابه‌ این آسیب‌ها مواجه بودند که می‌توانستند آنها را مدیریت کنند، اما اکنون با یک جامعه در حال گذار مواجه هستیم.
وی با اشاره به اینکه مدام آسیب‌ها در حال افزایش و تنوع یافتن است، اظهار کرد: یکی دیگر از آسیب‌های ما این است که جامعه در حال حرکت به سمت سالمندی است که خود این مسئله نیز آسیب‌های خاص خود را دارد، علاوه بر این ورود ابزار، امکانات و تکنولوژی‌های جدید سبک رفتاری مردم را تغییر داده و همین مسئله نیز آسیب های خاص خود را ایجاد کرده است.
برای آسیب‌های نوپدید چه برنامه‌ای داریم؟
این نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید از خود بپرسیم برای آسیب‌های نوپدید چه برنامه‌ای داریم؟ لذا از این پس یک سازمان دولتی با بودجه و امکانات مشخص نمی‌تواند تمامی آسیب‌های اجتماعی پیچیده را مدیریت کند بلکه بایستی این سازمان نظارت و هدایت داشته باشد و مردم پای کار بیایند.
وی در پاسخ به این سؤال که اسلام همیشه به دنبال پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بوده است، اما به نظر می‌رسد ما برنامه فرهنگی قوی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نداریم؟ گفت: اکنون مشکلات مختلفی را از نظر آسیب‌های اجتماعی در کشور شاهد هستیم اما بحث اعتیاد و طلاق در صدر این آسیب‌ها قرار دارند.
تلاش‌هایمان برای کاهش طلاق و اعتیاد موفقیت آمیز نبوده و نخواهد بود!
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس ادامه داد: شیب صعودی طلاق و گسترش اعتیاد که با ظهور مواد مخدر صنعتی همراه بوده، نشان می‌دهد که تلاش‌های صورت گرفته در زمینه کاهش این آسیب‌ها موفقیت آمیز نبوده و نخواهد بود.
در هیچ موضوعی پیشگیری جزو اولویت‌‌های ما نبوده است
وی ادامه داد: اگر همان هزینه‌هایی که اکنون برای مبارزه با مواد مخدر و دخالت مددکاران و مشاوران در دادگاه‌های طلاق انجام می‌دهیم، را برای پیشگیری صرف کنیم، نتیجه دوچندان خواهد شد اما متأسفانه در هیچ موضوعی پیشگیری جزو اولویت‌‌های ما نبوده است. در حالی که در کشورهای پیشرفته اولویت را به مسئله پیشگیری می‌دهند.
سعیدی به توصیه‌های اسلامی در خصوص پیشگیری از آسیب‌ها نیز اشاره و اظهار کرد: اگر به سفارش‌های قرآن و ائمه دقت کنیم متوجه می‌شویم که تمرکز بر پیشگیری است، ولی به قول سید جمال‌الدین اسد‌آبادی که گفت من به غرب سفر کردم دیدم همه مسلمانند اما از اسلام نامی نیست، وقتی آمدم به شرق دیدم همه از اسلام دم می‌زنند اما از مسلمانی خبری نیست، یعنی ما نتوانسته‌ایم به اسلام و قرآن عمل کنیم.
یکی از علت‌های اعتیاد عدم موفقیت در تبیین فرهنگ دینی است
وی تصریح کرد: اگر به دامان اسلام بازگردیم و مفاهیم قرآنی را در اولویت قرار دهیم قطعاً نتیجه خواهیم گرفت و پیشگیری‌ها اتفاق می‌افتد. یکی از علت‌های اساسی اعتیاد این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم فرهنگ دینی و قرآنی را در جامعه تبیین کنیم، که اگر این کار را کرده بودیم اراده افراد تقویت و ایمان آنها قوی می شد و کسی که ایمانش از عمق برخوردار است و خدا را حاضر و ناظر می‌بیند، به دنبال اعتیاد نمی‌رود.
سعیدی در پایان گفت: از سوی دیگر انسجام فرهنگی در جامعه ما وجود ندارد یعنی کارهای جزیره‌ای و فعالیت‌های فرهنگی جداگانه موجب شده است که نتوانیم یک استراتژی معینی را در یک چارچوب مشخص پیگیری کنیم. همه فعالیت انجام می‌دهند اما فعالیت‌ها هدف مشخصی را جهت‌گیری نکرده است.