قديمی‌ترين قرآن جهان در تاشكند
گروه بين‌الملل: در ميان نسخه‌های خطی به جامانده از كتاب آسمانی اسلام، قديمی‌ترين نسخه قرآن در دست مسلمانان ازبكستان است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در گوشه‌ای گمنام و دورافتاده در شهر تاشكند، پايتخت ازبكستان، يكی از مقدس‌ترين آثار به‌جامانده از صدر اسلام، قديمی‌ترين قرآن جهان، نگهداری می‌شود.
قديمی‌ترين نسخه قرآن يادآور نقش برجسته‌ای است كه منطقه آسيای مركزی در تاريخ اسلام ايفا كرده است، نقشی كه در طول هفتاد سال سلطه بی‌خدايی در دوران رژيم كمونيست شوروی به دست فراموشی سپرده شده بود.
كتابخانه‌ای كه قديمی‌ترين قرآن جهان، معروف به قرآن عثمان، در آن نگهداری می‌شود، داخل مدرسه اسلامی «موی مبارك» واقع در منطقه قديمی «هست امام» كاملا به دور از مسير گردشگران شهر تاشكند قرار گرفته است.
علت آنكه مدرسه اسلامی محل نگهداری قرآن عثمان، به اين اسم نام‌گذاری شده اين است كه تار مويی منسوب به پيامبر(ص) در آن نگهداری می‌شود كه چشم كمتر كسی به آن افتاده است.
اكرم احمدف، از كاركنان مدرسه اسلامی «موی مبارك» می‌گويد: «در كتابخانه مدرسه علاوه بر 20 هزار جلد كتاب، 300 كتاب خطی كه يكی از مهم‌ترين مجموعه‌های آثار تاريخی آسيای مركزی به شمار می‌رود، نگهداری می‌شود.»
وی ادامه داد: «كتاب‌های قديمی مختلفی در كتابخانه مدرسه موجود است. كتاب‌های تاريخ قرون وسطی، ستاره‌شناسی، پزشكی، تفاسير قرآن، كتب فقهی و غيره در مخزن كتابخانه نگهداری می‌شود اما قديمی‌ترين كتاب مدرسه موی مبارك، «قرآن عثمان» متعلق به قرن هفتم ميلادی است.»
قرآن عثمان، نوزده سال پس از رحلت پيامبر(ص)، در زمان خليفه سوم، در شهر مدينه جمع‌آوری شد. پيش از جمع‌آوری قرآن در سال 30 هجری، آيات الهی نوشته شده بر روی تكه‌های چوب و استخوان كتف شتر در دست مسلمانان پراكنده بود.
اين قرآن نفيس در صندوق مخصوصی كه دربی از جنس شيشه دارد و درون ديوار اطاقی اندرونی تعبيه شده است، نگهداری می‌شود.
حدود دوسوم نسخه اصلی قرآن منسوب به عثمان از بين رفته است و تنها 250 صفحه از آن كه به خط عربی برجسته نوشته شده، باقی مانده است.
احمدف در ادامه می‌گويد: «قرآن عثمان به خط حجازی، بر روی پوست آهو كتابت شده است و رسم‌الخط آن بسيار شبيه به خط كوفی است.»
طبق روايات تاريخی مشهور، به دستور عثمان پنج نسخه از روی نسخه اصلی قرآن تهيه شد. صفحاتی از يك قرآن قديمی كه در حال حاضر در موزه «توپ قاپی» استانبول نگهداری می‌شود نيز بخش‌هايی از يكی از پنج نسخه اصلی است.
عثمان پيش از مرگ در خانه خود كه از سوی مخالفانش محاصره شده بود، در حال خواندن قرآنی بود كه به دستور خودش جمع‌آوری شده بود و احتمال می‌رود كه لكه سياهی كه بر روی صفحه‌های اين قرآن وجود دارد، خون عثمان باشد كه به دست مخالفان كشته شد.
داستان اينكه قرآن عثمان چگونه از تاشكند سردرآورد نيز شنيدنی است. پس از قتل عثمان و خلافت امام علی(ع) حضرت نسخه آغشته به خون را با خود به مركز خلافت، يعنی كوفه برد. هفت قرن بعد، هنگامی كه تيمور لنگ در لشگركشی‌های خود به عراق رسيد، قرآن عثمان را يافت و به سمرقند، پايتخت خود در ازبكستان امروزی برد.
قرآن عثمان حدود چهار قرن در سمرقند بود تا اينكه روس‌ها در سال 1868 شهر را به اشغال خود درآوردند. پس از آن فرماندار روسی شهر، قرآن نفيس را برای نگهداری به كتابخانه سلطنتی در سن‌پترزبورگ فرستاد.
اما پس از انقلاب بلشويك‌ها در سال 1917، از آنجا كه لنين رهبر روسيه تمايل داشت حمايت مسلمانان را جلب كند، قرآن قديمی را به شهر «اوفا» مركز جمهوری بشكورتوستان امروزی فرستاد.
سرانجام به دليل درخواست‌های مكرر مسلمانان تاشكند، قرآن عثمان در سال 1924 به اين شهر بازگردانده شد و از آن زمان تاكنون در اين شهر نگهداری می‌شود.
قديمی‌ترين نسخه قرآن يادآور نقش برجسته‌ای است كه منطقه آسيای مركزی در تاريخ اسلام ايفا كرده است، نقشی كه در طول هفتاد سال سلطه بی‌خدايی در دوران رژيم كمونيست شوروی به دست فراموشی سپرده شده بود.
كتابخانه‌ای كه قديمی‌ترين قرآن جهان، معروف به قرآن عثمان، در آن نگهداری می‌شود، داخل مدرسه اسلامی «موی مبارك» واقع در منطقه قديمی «هست امام» كاملا به دور از مسير گردشگران شهر تاشكند قرار گرفته است.
علت آنكه مدرسه اسلامی محل نگهداری قرآن عثمان، به اين اسم نام‌گذاری شده اين است كه تار مويی منسوب به پيامبر(ص) در آن نگهداری می‌شود كه چشم كمتر كسی به آن افتاده است.
اكرم احمدف، از كاركنان مدرسه اسلامی «موی مبارك» می‌گويد: «در كتابخانه مدرسه علاوه بر 20 هزار جلد كتاب، 300 كتاب خطی كه يكی از مهم‌ترين مجموعه‌های آثار تاريخی آسيای مركزی به شمار می‌رود، نگهداری می‌شود.»
وی ادامه داد: «كتاب‌های قديمی مختلفی در كتابخانه مدرسه موجود است. كتاب‌های تاريخ قرون وسطی، ستاره‌شناسی، پزشكی، تفاسير قرآن، كتب فقهی و غيره در مخزن كتابخانه نگهداری می‌شود اما قديمی‌ترين كتاب مدرسه موی مبارك، «قرآن عثمان» متعلق به قرن هفتم ميلادی است.»
قرآن عثمان، نوزده سال پس از رحلت پيامبر(ص)، در زمان خليفه سوم، در شهر مدينه جمع‌آوری شد. پيش از جمع‌آوری قرآن در سال 30 هجری، آيات الهی نوشته شده بر روی تكه‌های چوب و استخوان كتف شتر در دست مسلمانان پراكنده بود.
اين قرآن نفيس در صندوق مخصوصی كه دربی از جنس شيشه دارد و درون ديوار اطاقی اندرونی تعبيه شده است، نگهداری می‌شود.
حدود دوسوم نسخه اصلی قرآن منسوب به عثمان از بين رفته است و تنها 250 صفحه از آن كه به خط عربی برجسته نوشته شده، باقی مانده است.
احمدف در ادامه می‌گويد: «قرآن عثمان به خط حجازی، بر روی پوست آهو كتابت شده است و رسم‌الخط آن بسيار شبيه به خط كوفی است.»
طبق روايات تاريخی مشهور، به دستور عثمان پنج نسخه از روی نسخه اصلی قرآن تهيه شد. صفحاتی از يك قرآن قديمی كه در حال حاضر در موزه «توپ قاپی» استانبول نگهداری می‌شود نيز بخش‌هايی از يكی از پنج نسخه اصلی است.
عثمان پيش از مرگ در خانه خود كه از سوی مخالفانش محاصره شده بود، در حال خواندن قرآنی بود كه به دستور خودش جمع‌آوری شده بود و احتمال می‌رود كه لكه سياهی كه بر روی صفحه‌های اين قرآن وجود دارد، خون عثمان باشد كه به دست مخالفان كشته شد.
داستان اينكه قرآن عثمان چگونه از تاشكند سردرآورد نيز شنيدنی است. پس از قتل عثمان و خلافت امام علی(ع) حضرت نسخه آغشته به خون را با خود به مركز خلافت، يعنی كوفه برد. هفت قرن بعد، هنگامی كه تيمور لنگ در لشگركشی‌های خود به عراق رسيد، قرآن عثمان را يافت و به سمرقند، پايتخت خود در ازبكستان امروزی برد.
قرآن عثمان حدود چهار قرن در سمرقند بود تا اينكه روس‌ها در سال 1868 شهر را به اشغال خود درآوردند. پس از آن فرماندار روسی شهر، قرآن نفيس را برای نگهداری به كتابخانه سلطنتی در سن‌پترزبورگ فرستاد.
اما پس از انقلاب بلشويك‌ها در سال 1917، از آنجا كه لنين رهبر روسيه تمايل داشت حمايت مسلمانان را جلب كند، قرآن قديمی را به شهر «اوفا» مركز جمهوری بشكورتوستان امروزی فرستاد.
سرانجام به دليل درخواست‌های مكرر مسلمانان تاشكند، قرآن عثمان در سال 1924 به اين شهر بازگردانده شد و از آن زمان تاكنون در اين شهر نگهداری می‌شود.
