ارائه طرح پژوهشی «اثر انگشت منحصر به فرد» با توجه به آيه 4 سوره قيامت
گروه انديشه: پژوهشكده اعجاز قرآن در پی شناخت اعجازهای علمی قرآن، طرح پژوهشی «اثر انگشت منحصر به فرد» را با توجه به آيه 4 سوره قيامت ارائه داده است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، پژوهشكده اعجاز قرآن در پی شناخت اعجازهای علمی قرآن كريم، تحقيق‌های ميان‌رشته‌ای قرآن كريم را آغاز كرده است؛ لذا موضوع و طرح‌‌های متعدد ميان‌رشته‌ای را ارائه می‌كند.
از جمله اين موارد طرح پژوهشی «خلقت انسان» است كه اين پژوهشكده با توجه به آيه 4 از سوره مباركه قيامت: «بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّیَ بَنَانَهُ؛ آرى قادريم كه حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب كنيم» آن را ارائه داده است.
در بسياری از آيات قرآن كريم مشاهده می‌شود كه خدا از بعث و روز قيامت و زنده شدن مرده‌ها صحبت كرده و كيفيت آن را تشريح كرده است؛ اين آيه قرآن دقت در آفرينش مجدد انسان را تا حدی بيان می‌كند كه سر انگشتان نيز مانند روز اول به وجود آمده و درست می‌شوند.
آيه 4 از سوره قيامت در جواب به منكران معاد می‌فرمايد: «آيا انسان فكر می‌كند كه استخوان‌های پوسيده را كسی نمی‌تواند جمع آوری نمايد؟ در حالی كه ماوراء تصور او، خداوند قادر است حتی نقوشی را كه بر روی انگشتان دست آدمی وجود دارد نيز بازسازی نموده و دوباره به صورت اول درآورد.»
«بنان» در لغت هم به معنای انگشتان است و هم به معنای سر انگشتان و تسويه بنان صورتگری آن به همين صورتی است كه می‌بينيم.
توجه به خطوط سر انگشتان دست انسان‌ها امری است كه نشان از دقت دارد و می‌تواند اشاره به اين نكته باشد كه يكی از وجوه تمايز انسان‌ها در بعد فيزيولوژی خطوط سر انگشتان دست است كه از طريق آن می‌توان شخصيت فرد را شناسايی كرد كه در عصر ما نيز امروزه به صورت علم انگشت نگاری در آمده كه به كمك آن می‌توان مجرمان را شناخت.
اين آيه مانند آيات ديگر قرآن انسان را به فكر فرو می‌برد كه آيا زمان پيامبر(ص) از وجود تفاوت بين اثر انگشت انسان‌ها با خبر بوده‌اند؟ اگر اطلاعی از اين موضوع وجود نداشته است پس مردم آن زمان چه برداشتی از اين آيه داشته‌اند؟ آيا توجه دادن قرآن به خطوط انگشتان دست كه نشان از وجه تمايز انسان‌ها دارد اعجاز محسوب می‌شود؟
در تعريف اعجاز علمی قرآن می‌توان گفت كه مراد اين است كه آيه، مطلبی علمی را بيان كند كه تا زمان نزول مطرح نشده و كسی از آن آگاه نبوده است. آيه مورد بحث در دو بخش مورد بررسی قرار می‌گيرد: قرآنی و علمی.
در بخش قرآنی، نخست بايد معنای واژههايی كه در فهم بهتر آيه مؤثر است، بررسی شوند؛ از جمله «نسوی و بنان»، در بررسی معنی يك واژه در قرآن، با استفاده از كتب لغت قديم و جديد، معنای واژه را به دست آورده و سپس مشتقات آن و معانی هر مشتق در كاربرد قرآنی، مترادفها و... بررسی می‌شود.
در گام بعدی، با مراجعه به تفاسير از برداشتهای مفسران اطلاع حاصل می‌شود، در اين بخش، به تمامی آياتی كه به نحوی مرتبط با آيه مورد بحث است توجه خواهد شد، در ضمن بررسی روايات معصومين(ع) در فهم بهتر آيه مؤثر خواهد بود.
پارهای از سؤالاتی كه در ارتباط با اين بخش مطرح است عبارتند از: آيا واژه بنان برای ناخن نيز به كار میرود؟ معنای بنان در ديگر آيات چيست؟ كار برد واژه نسوی در قرآن و كلام عرب چگونه است؟ آيا در قرآن (غير از سرانگشتان دست) اشارات ديگری كه موجب وجه تمايز انسان‌ها شود وجود دارد؟ هدف انسان از انكار معاد آيا انكار قدرت خداوند است؟ را خداوند در بين اعضای بدن، انگشتان را مطرح نموده است؟ آيه اشاره به خود انگشت دارد و يا سر انگشت؟ آيا تسويه بنان توجه به خطوط سرانگشتان است و يا با توجه به معنای لغوی آن (برابر كردن) اشاره دارد به اين كه خداوند قادر است سرانگشتان را همانند دست و پای شتر و الاغ به گونه‌ای در آورد كه از هم جدا نباشند و انسان نتواند كارهای مختلفی با انگشتانش انجام دهد؟
سؤالات علمی كه می‌توان آنها را مطرح كرد عبارتند از: آيا استخوان‌های سر انگشتان با استخوان‌های ديگر بدن متفاوتند؟ آيا نحوه شكل‌گيری و يا زمان تشكيل استخوان‌های سر انگشتان با ديگر استخوان‌های بدن متفاوت است؟ آيا سلول‌های خاصی بايد تجمع يابند تا خطوط اثر انگشت انسان پديد آيد؟ همان‌طور كه می‌دانيم خطوط پوستی در كف دست و پا هم وجود دارند، اگر منظور قرآن اثر انگشت انسان بوده است، پس چرا فقط به انگشت اشاره شده است؟ در سوختگی‌ها و يا برخی بيماری‌های پوستی مانند اگزما بعضاً ديده می‌شود كه اثر انگشت، در اثر بيماری از بين میرود ولی بعد از بدست آمدن سلامت پوست، دوباره اين خطوط ظاهر می‌شوند، شكل‌گيری مجدد اثر انگشت بر روی پوست چگونه صورت می‌پذيرد؟
ديگر سؤالات اين بخش عبارتند از: با توجه به شباهت ماده تشكيل دهنده ناخن و استخوان، آيا می‌توان گفت كه منظور از سر انگشتان، ناخن است؟ قدمت پی بردن به وجود تفاوت بين اثر انگشت انسان‌ها چقدر است؟ چه دليلی باعث می‌شود تا حتی دوقلوهای همسان نيز دارای اثر انگشت منحصر به فرد باشند؟ چه عاملی در شكل گيری اثر انگشت انسان نقش اساسی دارد؟
از جمله اين موارد طرح پژوهشی «خلقت انسان» است كه اين پژوهشكده با توجه به آيه 4 از سوره مباركه قيامت: «بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّیَ بَنَانَهُ؛ آرى قادريم كه حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب كنيم» آن را ارائه داده است.
در بسياری از آيات قرآن كريم مشاهده می‌شود كه خدا از بعث و روز قيامت و زنده شدن مرده‌ها صحبت كرده و كيفيت آن را تشريح كرده است؛ اين آيه قرآن دقت در آفرينش مجدد انسان را تا حدی بيان می‌كند كه سر انگشتان نيز مانند روز اول به وجود آمده و درست می‌شوند.
آيه 4 از سوره قيامت در جواب به منكران معاد می‌فرمايد: «آيا انسان فكر می‌كند كه استخوان‌های پوسيده را كسی نمی‌تواند جمع آوری نمايد؟ در حالی كه ماوراء تصور او، خداوند قادر است حتی نقوشی را كه بر روی انگشتان دست آدمی وجود دارد نيز بازسازی نموده و دوباره به صورت اول درآورد.»
«بنان» در لغت هم به معنای انگشتان است و هم به معنای سر انگشتان و تسويه بنان صورتگری آن به همين صورتی است كه می‌بينيم.
توجه به خطوط سر انگشتان دست انسان‌ها امری است كه نشان از دقت دارد و می‌تواند اشاره به اين نكته باشد كه يكی از وجوه تمايز انسان‌ها در بعد فيزيولوژی خطوط سر انگشتان دست است كه از طريق آن می‌توان شخصيت فرد را شناسايی كرد كه در عصر ما نيز امروزه به صورت علم انگشت نگاری در آمده كه به كمك آن می‌توان مجرمان را شناخت.
اين آيه مانند آيات ديگر قرآن انسان را به فكر فرو می‌برد كه آيا زمان پيامبر(ص) از وجود تفاوت بين اثر انگشت انسان‌ها با خبر بوده‌اند؟ اگر اطلاعی از اين موضوع وجود نداشته است پس مردم آن زمان چه برداشتی از اين آيه داشته‌اند؟ آيا توجه دادن قرآن به خطوط انگشتان دست كه نشان از وجه تمايز انسان‌ها دارد اعجاز محسوب می‌شود؟
در تعريف اعجاز علمی قرآن می‌توان گفت كه مراد اين است كه آيه، مطلبی علمی را بيان كند كه تا زمان نزول مطرح نشده و كسی از آن آگاه نبوده است. آيه مورد بحث در دو بخش مورد بررسی قرار می‌گيرد: قرآنی و علمی.
در بخش قرآنی، نخست بايد معنای واژههايی كه در فهم بهتر آيه مؤثر است، بررسی شوند؛ از جمله «نسوی و بنان»، در بررسی معنی يك واژه در قرآن، با استفاده از كتب لغت قديم و جديد، معنای واژه را به دست آورده و سپس مشتقات آن و معانی هر مشتق در كاربرد قرآنی، مترادفها و... بررسی می‌شود.
در گام بعدی، با مراجعه به تفاسير از برداشتهای مفسران اطلاع حاصل می‌شود، در اين بخش، به تمامی آياتی كه به نحوی مرتبط با آيه مورد بحث است توجه خواهد شد، در ضمن بررسی روايات معصومين(ع) در فهم بهتر آيه مؤثر خواهد بود.
پارهای از سؤالاتی كه در ارتباط با اين بخش مطرح است عبارتند از: آيا واژه بنان برای ناخن نيز به كار میرود؟ معنای بنان در ديگر آيات چيست؟ كار برد واژه نسوی در قرآن و كلام عرب چگونه است؟ آيا در قرآن (غير از سرانگشتان دست) اشارات ديگری كه موجب وجه تمايز انسان‌ها شود وجود دارد؟ هدف انسان از انكار معاد آيا انكار قدرت خداوند است؟ را خداوند در بين اعضای بدن، انگشتان را مطرح نموده است؟ آيه اشاره به خود انگشت دارد و يا سر انگشت؟ آيا تسويه بنان توجه به خطوط سرانگشتان است و يا با توجه به معنای لغوی آن (برابر كردن) اشاره دارد به اين كه خداوند قادر است سرانگشتان را همانند دست و پای شتر و الاغ به گونه‌ای در آورد كه از هم جدا نباشند و انسان نتواند كارهای مختلفی با انگشتانش انجام دهد؟
سؤالات علمی كه می‌توان آنها را مطرح كرد عبارتند از: آيا استخوان‌های سر انگشتان با استخوان‌های ديگر بدن متفاوتند؟ آيا نحوه شكل‌گيری و يا زمان تشكيل استخوان‌های سر انگشتان با ديگر استخوان‌های بدن متفاوت است؟ آيا سلول‌های خاصی بايد تجمع يابند تا خطوط اثر انگشت انسان پديد آيد؟ همان‌طور كه می‌دانيم خطوط پوستی در كف دست و پا هم وجود دارند، اگر منظور قرآن اثر انگشت انسان بوده است، پس چرا فقط به انگشت اشاره شده است؟ در سوختگی‌ها و يا برخی بيماری‌های پوستی مانند اگزما بعضاً ديده می‌شود كه اثر انگشت، در اثر بيماری از بين میرود ولی بعد از بدست آمدن سلامت پوست، دوباره اين خطوط ظاهر می‌شوند، شكل‌گيری مجدد اثر انگشت بر روی پوست چگونه صورت می‌پذيرد؟
ديگر سؤالات اين بخش عبارتند از: با توجه به شباهت ماده تشكيل دهنده ناخن و استخوان، آيا می‌توان گفت كه منظور از سر انگشتان، ناخن است؟ قدمت پی بردن به وجود تفاوت بين اثر انگشت انسان‌ها چقدر است؟ چه دليلی باعث می‌شود تا حتی دوقلوهای همسان نيز دارای اثر انگشت منحصر به فرد باشند؟ چه عاملی در شكل گيری اثر انگشت انسان نقش اساسی دارد؟
