نقد و بررسی سريال الحسن والحسين/3
توليد سريال‌های وحدت‌گرا نيازمند مشورت با علمای حاذق است
گروه بين‌الملل: توليد فيلم و سريال‌های دينی تأثيرگذار و ارزشمند كه برای مخاطب قابل قبول و منطبق بر واقعيت باشد؛ نيازمند مشورت با علمای حاذق شيعه و سنی است كه اين امر گامی مهم در راستای وحدت‌گرايی و از بين‌بردن فتنه‌افكنی تلقی می‌شود.
«سيدخليل باستان»، استاد دانشگاه علامه طباطبايی و عضو هيئت علمی دانشكده ادبيات اين دانشگاه، طی نشست نقد و بررسی سريال موهن «الحسن والحسين»[عليهما‌السلام] در خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) ضمن بيان اين مطلب گفت: توليد آثار هنری و فيلم‌های مذهبی با هدف نشر حقايق، اقدامی مبارك و مايه افتخار مسلمانان است، اما در عين حال می‌تواند همچون شمشيری دو لبه عمل كند، يعنی اين‌كه يا ذهن مخاطبان را روشن كرده و آن را با حقايق مستند آشنا كند و يا ممكن است با اطلاعاتی غيرموثق، حوادث تاريخی را به تصوير بكشد كه در اين صورت مايه ضلالت و گمراهی مخاطب خواهد بود.
عضو هيئت علمی دانشگاه علامه طباطبايی با اشاره به ضرورت پرداختن به حقايق تاريخ اسلام در آثار هنری تأكيد كرد: ما نمی‌توانيم از كارگردانان اهل تسنن بخواهيم كه فيلم تاريخی ـ اسلامی توليد نكنند، اما بايد كارهايی علمی ـ تحقيقی در اين زمينه انجام و با علمای حاذق شيعه و سنی مشورت شود كه اين امر گامی مهم در راستای وحدت‌گرايی و از بين‌بردن فتنه‌افكنی به‌شمار می‌رود.
وی اضافه كرد: كارگردانان شيعی و ايرانی بايد خود را مكلف كنند تا در پاسخ به توليدات هنری ضدشيعی، آثاری را بدون مبالغه و دروغ‌پردازی خلق و واقعيت تاريخ تشيع را بازگو كنند؛ مثلاً می‌توان فيلمی با محوريت حسنين(عليهما‌السلام) ساخت تا حقايق سيره اين دو امام بزرگوار برای مخاطبان و علاقه‌مندان تبيين شود.
سيدخليل باستان در ادامه با تأكيد بر اين‌كه مبنای سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] شخصيتی وهمی، ساختگی و جعلی به نام «عبدالله بن سبأ» است كه مرحوم علامه عسكری نيز آن را در كتابی دو جلدی اين مسأله را اثبات كرده است، توضيح داد: كارگردانان ايرانی كه فيلم‌هايی چون امام علی(ع) و سريال مختارنامه را ساختند، اين قدرت را دارند كه فيلمی درباره حسنين (عليهمه السلام) بسازند، بنابراين امروز بايد در مقام پاسخ به شبهات و تحريفات تاريخی، سريالی در پاسخ به سريال موهن الحسن والحسين[عليهما‌السلام] بسازند و حقايق را به تصوير بكشند تا مخاطبان خود قضاوت كنند كه كدام يك از اين فيلم‌ها مبتنی بر حقايق بوده و در كدام اثر دروغ‌پردازی شده است.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی همچنين تصريح كرد: كشورهای عربی به سريال‌های دينی ايرانی علاقه زيادی دارند و با استقبال گسترده از اين سريال‌ها، درك می‌كنند كه حقيقت كدام است و باطل چيست و حتی بارها درخواست كرده و تمايل نشان داده‌اند كه فيلم‌های ايرانی به صورت مرتب برای مخاطبان غيرايرانی پخش شود.
وی تأكيد كرد: امروز رسانه‌های گروهی و وسايل ارتباط جمعی پيشرفته‌ای داريم كه با مراجعه به اين وسايل همه نوع اطلاعاتی درباره زندگی اهل بيت(ع) به‌ويژه امام حسن(ع) و امام حسين(ع) قابل دسترسی است، بنابراين علاقه‌مندان می‌توانند با مطالعه منابع مستند، ابهامات و تناقضات سريال را به راحتی درك كنند.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی مشورت كارگردانان فيلم‌های مذهبی با علمای شيعه و سنی را گامی در جهت موفقيت و مقبوليت اين آثار برشمرد و تصريح كرد: مشورت كارگردانان اهل تسنن همچون «عبدالباری ابوالخير»، كارگردان سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] با علمای شيعه، توليد آثاری تأثيرگذار و ارزشمند به دنبال خواهد داشت، آثاری كه هم برای مخاطب قابل قبول خواهد بود و هم گامی در راستای از بين‌بردن فتنه‌افكنی و تفرقه در امت اسلام شمرده می‌شود.
وی در ادامه با بيان اين‌كه ارزش هنری سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] به دليل پرداختن به شخصيت وهمی عبدالله بن سبأ از بين رفته است، بخش‌هايی از سريال را برای حاضران در نشست يادآوری كرد و گفت: در قسمت دوم اين سريال معاويه با عامه مردم برای زمامداری حكومت مشورت می‌كند، در حالی كه در منابع مستند اسلامی بايد با افرادی ذوی العقول و صاحبان خرد و انديشه مشورت كرد و نظرخواهی معاويه از عوام در اين بخش از سريال تنها گمراهی وی را نشان می‌دهد و شخصيت وی را زير سؤال می‌برد، در حالی كه كارگردان به اين مسئله توجه نكرده و اين ويژگی از شخصيت معاويه را به تصوير كشيده است.
سيدخليل باستان با تأكيد بر ضرورت پرداختن به نقاط قوت و ضعف سريال الحسن والحسين يادآور شد: در قسمت 20 سريال، معاويه طی ديدار با «ضِرار بن ضمره صُدّانی»، از امرای سپاه حضرت علی(ع) در صفّين، از وی می‌خواهد كه اميرالمؤمنين(ع) را برايش توصيف كند و ضرار در پاسخ آن حضرت را آينده‌نگر، قدرتمند و شجاع می‌داند كه طرفدار حق بوده و قضاوت نمی‌كند مگر اين كه حق را بگويد كه اين مسئله تا حدودی بيانگر نقاط قوت اندك فيلم است.
باستان با بيان اين‌كه در سريال الحسن والحسين به حادثه عاشورا اشاره‌ای نشده است، خاطر‌نشان كرد: واقعه عاشورا در تاريخ اسلام از اهميت زيادی برخوردار است، وقتی سريال موهن الحسن والحسين[عليهما‌السلام] حادثه عاشورا و واقعيت‌های آن را به تصوير نمی‌كشد، چگونه می‌توان انتظار داشت كه حقيقت شخصيت امام حسين(ع) را بازگو و جنبه‌های بارز شخصيت آن امام بزرگوار و تأكيد ايشان بر قيام برای اصلاح امت در سريال نمود پيدا كند، لازم است سريال‌هايی با محوريت عاشورا ساخته شود تا حقايق اين واقعه و مظلوميت‌های امام حسين(ع) و پيروانش را به تصوير بكشد.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی در پايان سخنان خود نقش‌پردازی بازيگران سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] را مورد توجه قرار داد و گفت: بازيگرانی كه در نقش امامين حسنين(ع) ظاهر شده‌اند، بازيگرانی متقی و پايبند نيستند، در حالی كه هنرپيشه‌های ايفاكننده نقش شخصيت‌های مورد احترام مذاهب شيعه و اهل تسنن بايد به ارزش‌های اخلاقی كاملاً پايبند باشند، اما در اين سريال بازيگرانی نقش اين دو امام بزرگوار را ايفا می‌كنند كه از رتبه اخلاقی و هنری قابل قبولی برخوردار نيستند.
گفتنی است، نشست نقد و بررسی سريال موهن «الحسن والحسين»، 19 مهرماه سال جاری با حضور آيت‌الله «يوسفی غروی»، استاد حوزه علميه قم و «سيدخليل باستان»، عضو هيئت علمی دانشكده ادبيات دانشگاه علامه طباطبائی تهران و جمعی از اصحاب رسانه در سالن اجتماعات خبرگزاری ايكنا برگزار شد.
عضو هيئت علمی دانشگاه علامه طباطبايی با اشاره به ضرورت پرداختن به حقايق تاريخ اسلام در آثار هنری تأكيد كرد: ما نمی‌توانيم از كارگردانان اهل تسنن بخواهيم كه فيلم تاريخی ـ اسلامی توليد نكنند، اما بايد كارهايی علمی ـ تحقيقی در اين زمينه انجام و با علمای حاذق شيعه و سنی مشورت شود كه اين امر گامی مهم در راستای وحدت‌گرايی و از بين‌بردن فتنه‌افكنی به‌شمار می‌رود.
وی اضافه كرد: كارگردانان شيعی و ايرانی بايد خود را مكلف كنند تا در پاسخ به توليدات هنری ضدشيعی، آثاری را بدون مبالغه و دروغ‌پردازی خلق و واقعيت تاريخ تشيع را بازگو كنند؛ مثلاً می‌توان فيلمی با محوريت حسنين(عليهما‌السلام) ساخت تا حقايق سيره اين دو امام بزرگوار برای مخاطبان و علاقه‌مندان تبيين شود.
سيدخليل باستان در ادامه با تأكيد بر اين‌كه مبنای سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] شخصيتی وهمی، ساختگی و جعلی به نام «عبدالله بن سبأ» است كه مرحوم علامه عسكری نيز آن را در كتابی دو جلدی اين مسأله را اثبات كرده است، توضيح داد: كارگردانان ايرانی كه فيلم‌هايی چون امام علی(ع) و سريال مختارنامه را ساختند، اين قدرت را دارند كه فيلمی درباره حسنين (عليهمه السلام) بسازند، بنابراين امروز بايد در مقام پاسخ به شبهات و تحريفات تاريخی، سريالی در پاسخ به سريال موهن الحسن والحسين[عليهما‌السلام] بسازند و حقايق را به تصوير بكشند تا مخاطبان خود قضاوت كنند كه كدام يك از اين فيلم‌ها مبتنی بر حقايق بوده و در كدام اثر دروغ‌پردازی شده است.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی همچنين تصريح كرد: كشورهای عربی به سريال‌های دينی ايرانی علاقه زيادی دارند و با استقبال گسترده از اين سريال‌ها، درك می‌كنند كه حقيقت كدام است و باطل چيست و حتی بارها درخواست كرده و تمايل نشان داده‌اند كه فيلم‌های ايرانی به صورت مرتب برای مخاطبان غيرايرانی پخش شود.
وی تأكيد كرد: امروز رسانه‌های گروهی و وسايل ارتباط جمعی پيشرفته‌ای داريم كه با مراجعه به اين وسايل همه نوع اطلاعاتی درباره زندگی اهل بيت(ع) به‌ويژه امام حسن(ع) و امام حسين(ع) قابل دسترسی است، بنابراين علاقه‌مندان می‌توانند با مطالعه منابع مستند، ابهامات و تناقضات سريال را به راحتی درك كنند.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی مشورت كارگردانان فيلم‌های مذهبی با علمای شيعه و سنی را گامی در جهت موفقيت و مقبوليت اين آثار برشمرد و تصريح كرد: مشورت كارگردانان اهل تسنن همچون «عبدالباری ابوالخير»، كارگردان سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] با علمای شيعه، توليد آثاری تأثيرگذار و ارزشمند به دنبال خواهد داشت، آثاری كه هم برای مخاطب قابل قبول خواهد بود و هم گامی در راستای از بين‌بردن فتنه‌افكنی و تفرقه در امت اسلام شمرده می‌شود.
وی در ادامه با بيان اين‌كه ارزش هنری سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] به دليل پرداختن به شخصيت وهمی عبدالله بن سبأ از بين رفته است، بخش‌هايی از سريال را برای حاضران در نشست يادآوری كرد و گفت: در قسمت دوم اين سريال معاويه با عامه مردم برای زمامداری حكومت مشورت می‌كند، در حالی كه در منابع مستند اسلامی بايد با افرادی ذوی العقول و صاحبان خرد و انديشه مشورت كرد و نظرخواهی معاويه از عوام در اين بخش از سريال تنها گمراهی وی را نشان می‌دهد و شخصيت وی را زير سؤال می‌برد، در حالی كه كارگردان به اين مسئله توجه نكرده و اين ويژگی از شخصيت معاويه را به تصوير كشيده است.
سيدخليل باستان با تأكيد بر ضرورت پرداختن به نقاط قوت و ضعف سريال الحسن والحسين يادآور شد: در قسمت 20 سريال، معاويه طی ديدار با «ضِرار بن ضمره صُدّانی»، از امرای سپاه حضرت علی(ع) در صفّين، از وی می‌خواهد كه اميرالمؤمنين(ع) را برايش توصيف كند و ضرار در پاسخ آن حضرت را آينده‌نگر، قدرتمند و شجاع می‌داند كه طرفدار حق بوده و قضاوت نمی‌كند مگر اين كه حق را بگويد كه اين مسئله تا حدودی بيانگر نقاط قوت اندك فيلم است.
باستان با بيان اين‌كه در سريال الحسن والحسين به حادثه عاشورا اشاره‌ای نشده است، خاطر‌نشان كرد: واقعه عاشورا در تاريخ اسلام از اهميت زيادی برخوردار است، وقتی سريال موهن الحسن والحسين[عليهما‌السلام] حادثه عاشورا و واقعيت‌های آن را به تصوير نمی‌كشد، چگونه می‌توان انتظار داشت كه حقيقت شخصيت امام حسين(ع) را بازگو و جنبه‌های بارز شخصيت آن امام بزرگوار و تأكيد ايشان بر قيام برای اصلاح امت در سريال نمود پيدا كند، لازم است سريال‌هايی با محوريت عاشورا ساخته شود تا حقايق اين واقعه و مظلوميت‌های امام حسين(ع) و پيروانش را به تصوير بكشد.
استاد دانشگاه علامه طباطبايی در پايان سخنان خود نقش‌پردازی بازيگران سريال الحسن والحسين[عليهما‌السلام] را مورد توجه قرار داد و گفت: بازيگرانی كه در نقش امامين حسنين(ع) ظاهر شده‌اند، بازيگرانی متقی و پايبند نيستند، در حالی كه هنرپيشه‌های ايفاكننده نقش شخصيت‌های مورد احترام مذاهب شيعه و اهل تسنن بايد به ارزش‌های اخلاقی كاملاً پايبند باشند، اما در اين سريال بازيگرانی نقش اين دو امام بزرگوار را ايفا می‌كنند كه از رتبه اخلاقی و هنری قابل قبولی برخوردار نيستند.
گفتنی است، نشست نقد و بررسی سريال موهن «الحسن والحسين»، 19 مهرماه سال جاری با حضور آيت‌الله «يوسفی غروی»، استاد حوزه علميه قم و «سيدخليل باستان»، عضو هيئت علمی دانشكده ادبيات دانشگاه علامه طباطبائی تهران و جمعی از اصحاب رسانه در سالن اجتماعات خبرگزاری ايكنا برگزار شد.
مطالب مرتبط
