پژوهش‌های قرآنی از انتزاع محض خارج شود/ موضوع معارفی ۶۰ درصد تحقیقات قرآنی
گروه حوزه‌های علمیه: عضو هیئت علمی دانشگاه قم با بیان اینکه ۶۰ درصد پژوهش‌های قرآنی، درون قرآنی است، گفت: پژوهش‌های قرآنی باید از انتزاع محض خارج شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد اسکندرلو، قرآن‌پژوه و عضو هیئت علمی دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به مناسبت هفته پژوهش، گفت: پژوهش در حوزه قرآن دارای اقسام مختلفی است که می‌توان آن را به پژوهش‌های معارفی، علوم قرآنی، قرائت‌پژوهی و نقد و پژوهش‌های خاورشناسان تقسیم‌بندی کرد.
وی ادامه داد: در قسم اول تبیین موضوعاتی مانند آیات‌الاحکام با عنوان فقه‌پژوهی، مسایل اعتقادی با عنوان کلام‌پژوهی و تحقیقات تربیتی، عرفانی و ... صورت می‌گیرد.
60 درصد پژوهش‌ها درون قرآنی است
اسکندرلو در ادامه به وضعیت پژوهش‌های قرآنی در حوزه‌های مختلف پرداخت و ادامه داد: براساس آماری که یکی از مجلات مرتبط با پژوهش‌های قرآنی در چند سال گذشته منتشر کرده است، مشاهده می‌کنیم 60 درصد پژوهش‌های قرآنی، درون قرآنی و جنبه معارفی دارد و مباحثی مانند توحید، معاد، زن در قرآن، پلورالیسم، قرآن و حکومت و توسعه، قرآن و فرهنگ، مسایل اقتصادی، تربیتی و ...در آنها مطرح و تبیین شده است.
وی اظهار کرد: در پژوهش‌های قرآنی در حوزه علوم قرآن نیز عمدتا به مباحثی مانند وحدت موضوعی سوره‌ها، اعجاز محتوایی و لغوی، متشابهات، تحریف، نسخ، زبان قرآن و هرمنوتیک و ... پرداخته شده که عمدتا هم تحقیقات در قالب پایان‌نامه‌ها ارایه می‌شود.
عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص) تصریح کرد: در موضوع خاورشناسان نیز مباحث متعددی مانند تناقضات قرآنی، تحریف از منظر قرآن، موضوعات تاریخ قرآن، اعجاز علمی و وحی در قرآن و ... بررسی شده و این افراد این موضوعات را غالبا به صورت شبهاتی عنوان کرده‌اند.
اسکندرلو بیان کرد: جامعیت و جاودانگی قرآن، شخصیت اخلاقی پیامبر(ص) و مستشرقان و افسانه غرانیق از دیگر موضوعاتی است که برخی از آنها در پایان‌نامه‌های دنشجویان مرتبط با بنده تحقیق شده است.
این قرآن‌پژوه عنوان کرد: در بحث قرائت‌پژوهی نیز اخیرا مجله قرائت‌پژوهی در جامعه المصطفی(ص) تولید شده و دو شماره آن نیز منتشر شده است و موضوعاتی مانند اختلاف قرائات و .. مورد بحث است.
وی با تاکید بر اینکه دارایی‌های تحقیقاتی قرآنی ما در حوزه‌هایی که عنوان شد، نشان‌دهنده زحماتی است که کشیده شده، ولی باید با توجه به مقتضیات زمانی و خلاهایی که احساس می‌شود، بایسته‌های پژوهشی اولویت‌بندی شود، اظهار کرد: من این بایسته‌ها را در موضوعاتی خلاصه کرده‌ام که مهمترین آنها مسایلی مانند تبیین راه‌کارهای قرآنی در تربیت جوان معاصر و درمان معضلات اخلاقی جوانان، تبیین راه‌کارهای قرآنی در رشد عقلانی جوانان و پاسخ به مسایل اعتقادی آنان است.
تحلیل تبعیض نژادی در آمریکا با نگاه به قرآن
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص)، جامعه مطلوب و آرمانی از دید قرآن، سبک زندگی از منظر قرآن، آسیب‌شناسی جوامع به لحاظ تبعیض نژادی با نگاه به قرآن را از دیگر اولویت‌ها برشمرد و گفت: امروز شاهدیم که کشوری مانند آمریکا با همه پیشرفت‌هایی که داشته است در این مسئله به شدت دچار ضعف است و بی عدالتی و تبعیض نژادی این کشور را بهم ریخته است.
اسکندرلو عنوان کرد: همنوع دوستی، اقتصاد سالم، فرهنگسازی، درمان مشکلات جنسی از منظر قرآن همچنین راه رسیدن به اقتدار مشروع از نگاه قرآن، نقش سیاست و حکومت در سعادت بشر و پوچ‌گرایی و نیهیلیسم از دیگر مسایل دارای اولویت است.
وی افزود: امروز گروه‌هایی در غرب پیدا شده و هر از گاهی پیدا می‌شوند که به ایسم‌های مختلف رومی‌آورند و در نهایت هم چون آنها را تکیه‌گاه مناسبی نمی‌بینند دچار پوچ‌گرایی می‌شوند.
اسکندرلو ادامه داد: نقد عرفان‌های کاذب، ازدواج و الگوهای ایده‌آل، قرآن و هوشمندی جهان هستی، مهندسی و معماری اسلامی از نگاه قرآن و بهداشت روانی همچنین قرآن و تنظیم برنامه زندگی بایسته‌های پژوهشی متناسب با نیازهای روز است که محققان لازم است به آن اهتمام بیشتری داشته باشند.
خروج تحقیقات قرآنی از حالت انتزاعی
این قرآن‌پژوه با بیان اینکه این موضوعات کلی است و هر کدام می‌تواند خودش به چند ریزموضوع تبدیل شود، گفت: استادان حوزه و دانشگاه و مسئولان تربیتی و فرهنگی باید پژوهش‌ها را به این سمت و سو سوق دهند و مسایل را با نگاه قرآنی تبیین کنند تا پژوهش‌ها از حالت انتزاعی محض بیرون بیاید.
