بازخوانی خاطرات آیت‌الله غیوری در کتاب «آئینه‌دار مهر»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، کتاب «آئینه‌دار مهر» که در برگیرنده خاطرات آیت‌الله سیدعلی غیوری است، توسط محمدرضا سرابندی تدوین شده، مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را در ویراستی نو منتشر کرده است.

در قسمت‌هایی از این اثر ارزشمند چنین می‌خوانیم: آیت‌الله غیوری از روحانیونی به شمار می‌رود که نقش بسزایی در همراهی با نهضت حضرت امام(ره) و تحمل زندان و سال‌ها تبعید داشت. ایشان در سال 1309 هجری شمسی در خانواده‌ای متدین در شهر نجف‌آباد متولد شد. پدر وی، کاسب و به زهد و تقوا مشهور بود.

سیدعلی غیوری پس از طی تحصیلات ابتدایی‌، از طریق منبرهای حجت‌الاسلام صالحی نجف‌آبادی، به طلبگی علاقه‌مند شد و فراگیری دروس حوزوی را از سال 1325، در اصفهان آغاز کرد. تا سال 1327 در نهایت فقر و تنگدستی در این شهر به تحصیل ادامه داد و پس از آن به مدرسه حاج ملاصادق در قم عزیمت کرد. آغاز آشنایی وی با مسائل سیاسی به واسطه آشنایی با حضرت امام خمینی(ره) بود. وی در همان زمان به تدریس در مدرسه جامعه تعلیمات اسلامی و تبلیغ در روستاهای اطراف قم پرداخت.

آیت‌الله غیوری در سال 1341 به دعوت عده‌ای از اهالی شهر ری و تأیید حضرت امام به آنجا رفت و با کمک خیرین آنجا، مسجد، مدرسه و صندوق قرض‌الحسنه‌ای را برای مردم تأسیس کرد که عملکرد بسیار موفقی داشت. ایشان در اداره این مؤسسات سعی می‌کرد از افراد مبارز و هوادار امام استفاده کند، از جمله در دعوت از سخنرانان برای مسجد امام حسن عسکری(ع)، ذکر نام حضرت امام را شرط می‌کرد که به همین علت چند بار به کلانتری محل احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت. همچنین آیت‌الله غیوری در جلساتی با حضور دیگر روحانیون مبارز نیز شرکت می‌کرد که بعدها پایه و اساس جامعه روحانیت را تشکیل داد. در این جلسات، چگونگی کمک به زندانیان سیاسی و خانواده‌های آنها بررسی شده، اقداماتی در این زمینه انجام گرفت.

وی به هنگام تدارک رژیم برای برگزاری جشن‌های تاجگذاری در سال‌های 50-49، مسجد امام حسن عسکری(ع) در شهر ری را به یکی از کانون‌های فعال مبارزه و توزیع اعلامیه تبدیل کرد. ساواک با ردیابی اعلامیه‌ها، وی را دستگیر کرد که پس از تحمل چند ماه شکنجه و زندان آزاد شد و آزادی او از زندان با توجه به محبوبیتی که در بین مردم شهر ری داشت، با استقبال شایانی همراه بود. به دنبال ادامه فعالیت‌های سیاسی آیت‌الله غیوری پس از آزادی از زندان، در سال 1352 مجدداً دستگیر و به جرم شرکت در جلسات جامعه روحانیت به سیرجان تبعید شد و در آنجا با تشکیل جلسات مذهبی، سخنرانی، تربیت طلاب و نوشتن تفسیر قرآن، فعالیت‌های فرهنگی – سیاسی خود را ادامه داد.

آیت‌الله غیوری، پس از بازگشت از تبعید، ضمن ادامه مبارزات، همپای انقلابیون تا پیروزی کامل به عضویت کمیته استقبال از حضرت امام در آمد. پس از پیروزی انقلاب، اولین سمت ایشان مسئولیت تشکیل کمیته‌های انقلاب شهر ری بود، سپس از جانب امام به عنوان نماینده ولی فقیه در کشورهای آفریقایی منصوب شد که در این دوره خدمات شایان توجهی مانند تأسیس بیمارستان، مدرسه و مراکز گسترش اسلام در آفریقا انجام داد. وی پس از مدتی از سوی حضرت امام خمینی(ره) به نمایندگی ولی فقیه در سازمان هلال احمر منصوب شد و در تأسیس سازمان اقتصادی و جمعیت تعاون اسلامی نقش بسزایی داشت.

با مرور خاطرات آیت‌الله سیدعلی غیوری، نقش روحانیون جوان و میزان گرایش آنها به نهضت امام خمینی(ره) و همچنین شرایط دشوار طلبگی در سال‌های آغازین نهضت امام خمینی(ره)، به خوبی آشکار می‌شود. مهمترین این خاطرات به ویژه از آن نظر است که ایشان اولین کسی بود که توانست حضرت امام خمینی(ره) را در مورد پرداخت شهریه به طلاب متقاعد سازد و بدین ترتیب مرجعیت ایشان را تحکیم کند. همچنین وی در جمع‌آوری و پرداخت وجوهات حضرت امام و ارتباط ایشان با سایر طلاب، بسیار مؤثر بود.

در حقیقت این خاطرات از آن جهت که نحوه تلاش راوی را در زمینه سامان دادن به فعالیت‌های مذهبی مردم شهر ری و یا به هنگام تبعید در سیرجان، بیان می‌کند، جالب توجه است. از طرف دیگر به دلیل ارتباط راوی با جامعه روحانیت و اقداماتی که ایشان برای سرپرستی از خانواده زندانیان انجام می‌داد، بسیار باارزش است. فعالیت‌های راوی پس از انقلاب، از جمله نمایندگی حضرت امام(ره) در آفریقا،‌ سازمان هلال احمر و سرانجام تأسیس بنیادهای خیریه و تحت پوشش قرار دادن ایتام و نیازمندان و ... همگی حکایت از روح بزرگ و ایثارگر ایشان و همچنین توانایی خستگی ناپذیر برای خدمت به نظام اسلامی ، مسلمین و مردم این سرزمین دارد.

آیت‌الله طالقانی در وصف آیت‌الله غیوری گفته بود؛ «در میان روحانیون، هیچ کس به اندازه آقای غیوری در دوران زندان به ملاقات بنده نیامده بود» و آیت‌آلله هاشمی رفسنجانی نیز در خاطرات خود بیان می‌کند؛ «هر گاه برای ما مشکلی از نظر تعقیب نیروهای امنیتی رژیم شاه پیش می‌آمد، به منزل آیت‌الله غیوری در شهر ری می‌رفتیم».

گفتنی است، کتاب «آئینه‌دار مهر» دربردارنده خاطرات آیت‌الله غیوری است. خاطرات وی طی چندین جلسه مصاحبه‌ حضوری و در فاصله‌ سال‌های 1382-1374 در مرکز اسناد انقلاب اسلامی و جلسات متعددی در سال‌ 1385 در معاونت فرهنگی و پژوهشی مؤسسه‌ خیریه‌ باقیات الصالحات انجام شده است. خاطرات اولیه که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی و بر اساس توالی زمانی و موضوعی سازماندهی شده بود، با مصاحبه‌های تکمیلی معاونت فرهنگی و پژوهشی مؤسسه‌ خیریه‌ باقیات‌الصالحات با آیت‌الله غیوری، تلفیق و تکمیل شد.

این اثر در سال 1392 در شمارگان 1200 نسخه و287 صفحه و به قیمت 76 هزار ریال تجدید چاپ شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.