نهضت ترجمه آثار به دیگر زبانها یکی از موضوعاتی است که در دهه اخیر بسیاری از نویسندگان و صاحبنظران حوزه نشر بر آن تأکید داشتهاند. در این راستا رمان «محمد(ص)» نیز به عنوان اثری که حائز ویژگیهای بسیاری است و توسط یکی از نویسندگان متبحر کشورمان نوشته شده است، به زبان انگلیسی ترجمه شد.
این اثر به دلایلی با موفقیت در حوزه توزیع همراه نبود. به قطع میتوان گفت که تمام آثاری که از زبان فارسی به انگلیسی ترجمه میشوند، ضریب ریسک بالایی دارند و توزیع و استقبال آنها ممکن است از موفقیت اندکی برخوردار باشد.
حتی آثاری که جوایزی را در جشنوارههای جهانی به خود اختصاص دادهاند، از جمله آثار هوشنگ مرادیکرمانی، از این مسئله بهدور نیستند و نمیتوان امیدوار بود که این آثار در زمره کتابهای پرفروش جای گیرد.
بسیاری از ناشران، از جمله انتشارات «شمع و مه» که مسئولیت انتشار رمان «محمد(ص)» را بر عهده داشته است، بر این اعتقاد هستند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به صورت حرفهای برای این موضوع چارهجویی کند.
انتشارات شمع و مه در راستای تبلیغات برای این اثر، نشستهایی را در همه نمایشگاههایی که شرکت داشته است، از نمایشگاه فرانفکورت گرفته تا لندن، برگزار کرد، ولی تبلیغات در همین حد بود.
از سویی این ناشر تلاش کرد تا این اثر را برای اکثر محافل ادبی ارسال کند. بیشتر از 300 جلد از این اثر به مراکز مختلف ادبی و شیعی که هزینه بالایی نیز را بر ناشر تحمیل میکرد، فرستاده شد.
افشین شحنهتبار معتقد است که همه اقدامات در این باره به صورت ظاهری انجام میشود، به این معنی که مسئولان اقدام به برپایی نمایشگاهی میکنند و درباره آن در رسانههای داخلی به بحث و اطلاعرسانی میپردازند و اعلام حضوری پرشور را گزارش میکنند و کار به همین جا خاتمه پیدا میکند.
این ناشر که سابقه چهارمین حضورش را در نمایشگاه کتاب فرانفکورت داشته است و تجربه کار در اروپا را نیز در کارنامه خود دارد و در ایران نیز فعال بوده است، بر این باور است که اوضاع در دوره جدید بهبود پیدا کرده است، ولی هنوز با وضعیت مطلوب فاصله وجود دارد.
هنوز به سطح حرفهای مورد نظر نرسیدهایم و رمان «محمد(ص)» هنوز به جایگاهی که باید در جهان دست یابد، نرسیده است. در این باره مرکز اسلامی لندن با توجه به بودجهای که در اختیار دارد و وظیفه آن نیز فعالیت در همین راستاست یا رایزنهای فرهنگی که این وظیفه را برعهده دارند، هیچ اقدامی انجام ندادهاند.
این وضعیت در حالی است که کتاب برای مسئولان مستقر در مرکز اسلامی لندن و رایزنهای فرهنگی ارسال شده است. نمیتوان ادعا کرد که این اثر از نظر نوشتاری دچار ضعف است. حتی سبک نوشتاری آن نیز بسیار غنی و مطلوب است و بسیار خوب و به شیوه مدرن نوشته شده است.
تاکنون نظیر چنین اثری در حوزه اسلام خلق نشده است و هیچ فردی از صاحبنظران حوزه نشر نتوانسته است از این کتاب خرده بگیرد. در این اثر از یهودیت و اسلام صحبت به میان آمده است، ولی بسیار نرم درباره مسائل مختلف صحبت شده.
اگر یک پنجاهم آثاری که در حوزههای مختلف مورد حمایت و پشتیبانی قرار میگرفتند، از این کتاب حمایت میشد، مطمئناً شمارگان آن به تیراژ 50 ـ 100 هزار جلد میرسید.
البته انتشارات شمع و مه هنوز نتوانسته است که همه شمارگان این کتاب را که منتشر کرده است، در سطح جهان توزیع کند. در این باره بسیاری از رسانه بنا به اذعان ناشر، آمار اشتباه ارائه میکنند و شنیده میشود که در فروش کتاب یا موارد دیگر، آماری چندین برابر هزار نسخهای که منتشر شده است، بیان میکنند.
این کتاب هنوز به زبان آلمانی منتشر نشده است، ولی در عین حال نسخه انگلیسی آن بر روی دو سایت از جمله آمازون قرار گرفته و به صورت محدود در برخی از کتابفروشیها در ایالات متحده و انگلستان توزیع شده است.