قاعده‌های ویزیت اخلاقی بیمار توسط پزشک
گروه سلامت: مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی ویزیت بیمار توسط پزشک را دارای قاعده‌های اخلاقی در بخش‌هایی همچون مدت زمان ویزیت، معاینه، ارجاع و .. دانست و تصریح کرد: مباحث اخلاق پزشکی نشأت گرفته از روح اسلام است.
احسان شمس کوشکی، مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ویزیت بیمار توسط پزشک را دارای قاعده‌های اخلاقی دانست که باید رعایت شود و گفت: برخورد شایسته و مناسب شأن بیمار اولین نکته‌ای است که باید مدنظر قرار گیرد به نحوی که بیمار احساس تکریم کند.
وی ادامه داد: آدابی که در روابط اجتماعی به عنوان رفتارهای احترام‌آمیز بین افراد خانواده و شهروندان معمول است، مانند قیام کردن هنگام ورود بیمار، سلام کردن، بدرقه کردن باید در روابط پزشک با بیمار نیز به چشم بخورد.
ویزیت چند بیمار در یک اتاق، اخلاقی نیست
شمس کوشکی یک ویزیت اخلاقی را مستلزم وجود یک فضای خصوصی دانست و گفت: ویزیت بیمار باید در یک فضای شخصی و مجزا صورت گیرد تا بیمار از بیان مشکل و ناراحتی خود احساس ناخوشایندی نداشته باشد. ویزیت چند بیمار در یک اتاق، عملی اخلاقی نیست.
وی ادامه داد: مردم نیز باید با عملکرد خود درصدد فرهنگسازی باشند و نزد پزشکی که استاندارهای اولیه همچون عدم ویزیت چند بیمار به صورت همزمان را رعایت نمی‌کنند، نروند.
گوش کردن همدلانه به صحبت‌های بیمار
مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی گوش کردن همدلانه به صحبت‌های بیمار را از دیگر معیارهای یک ویزیت اخلاق‌مأبانه برشمرد و تصریح کرد: گاهی شاید شنیدن تکراری حرف‌های بیماران برای پزشکان خسته کننده باشد و در ابتدای توضیحات به مشکل وی پی ببرند اما اخلاق حکم می‌کند که برای هر فردی به صورت مجزا وقت صرف کرده و به مشکلات وی توجه کنند.
شمس‌کوشکی در ادامه افزود: قطع کردن سخنان بیمار و استفاده از کلماتی همچون «می‌دانم، می‌دانم» از سوی پزشک سبب می‌شود بیمار نسبت به وضعیت خود در مطب احساس آرامش و درمان نداشته باشد.
مشکل بیمار را به زبانی ساده توضیح دهیم
وی همچنین از پزشکان خواست تا در ویزیت بیمار از لغات سخت و سنگین پزشکی استفاده نکند و مشکل بیمار را به زبانی ساده و صریح برای وی توضیح دهند تا بیمار تصویر واضح تری از بیماری و نحوه درمان خود داشته باشد.
مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی معاینه را گام بعدی در ویزیت بیمار دانست و گفت: طبق استاندارهای پزشکی در تمام دنیا ما نیازمند اخذ رضایت بیمار برای معاینه هستیم. این امر مبتنی بر فقه شیعه است و باید به صورت جدی مدنظر قرار گیرد. مباحث اخلاق پزشکی نشئت گرفته از روح اسلام است که توسط غربی‌ها به صورت قانون مطرح شده است.
در موارد اورژانس نیازی به دریافت رضایت نیست
وی ادامه داد: این رضایت‌سنجی گاهی ضمنی، گاهی شفاهی و در برخی از موارد کتبی است. در رضایت نامه کتبی باید نحوه عملکرد پزشک و همچنین عوارضی که عمل جراحی و یا پروسه درمان به دنبال دارد شرح داده شود. همچنین برای تمامی اعمال پزشکی رضایت فرد بالغ و عاقل واجد سن قانونی کافی است. در موارد اورژانس نیز نیازی به دریافت رضایت نیست.
شمس کوشکی بر رعایت نظم در ویزیت بیماران تأکید کرد و گفت: بیمار از درد و ناراحتی برخوردار است و بدقولی پزشک در زمان ویزیت وی می‌تواند ناراحتی جسمی و روانی وی را تشدید کند، در مقابل بیمار نیز موظف است نظم در ورود و خروج را رعایت کند.
داشتن منشی اخلاق مدار یکی از واجبات محسوب می‌شود
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه پزشک تنها برخورد کننده با بیمار نیست بلکه مجموعه‌ای از پرسنل در مطب می‌توانند بر سلامت روحی و روانی بیمار تأثیرگذار باشند، عنوان کرد: داشتن منشی اخلاق مدار برای پزشکان یکی از واجبات محسوب می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود ویزیت اخلاقی را ویزیتی رازدار مأبانه ارزیابی و اظهار کرد: بجز بیمار و کادر پزشکی وی کسی نباید به اطلاعات شخصی بیمار دسترسی داشته باشد مگر اینکه خود شخص بیمار، فردی را معرفی کرده باشد. حتی اگر فردی پزشک یک مجموعه درمانی است اما جزو گروه درمانی بیمار خاصی نیست نیازی به آگاهی از اطلاعات وی ندارد.
تعیین زمان برای ویزیت اجحاف در حق بیمار است
وی با بیان اینکه برای ویزیت بیماران نمی‌توان زمان دقیقی را مشخص کرد و این تعیین زمان نوعی اجحاف در حق بیمار است، گفت: اما پزشک نباید از زمانی که حق بیمار برای توضیح و تشریح بیماری و طلب درمان است بکاهد و پروسه تشریح درمان را سریع به پایان برساند.
شمس‌کوشکی از بیماران نیز خواست تا نوع ویزیت را بر عهده پزشک قرار دهند و اگر پزشک، ایشان را به شخص دیگری ارجاع داد، بپذیرند. همچنین در حل مسائل سطحی از پزشکان عمومی بهره گیرند.
ضرورت ورود منشور حقوق بیماران به کتب درسی دانش‌آموزان
وی بر ضرورت ورود منشور حقوق بیماران به کتب درسی دانش‌آموزان تأکید و تصریح کرد: بدین ترتیب فرد از کودکی با حقوق خود آشنا و اخلاق پزشکی به یک مطالبه عمومی تبدیل می‌شود. بیماران نیز باید بداخلاقی‌های پزشکان را گزارش دهند ولی خود نیز با زبانی نرم می‌توانند رفتار اشتباه پزشک را به وی گوشزد کنند.
مرضیه منگلی
