اختصاص ۱۰ درصد آثار «یاد یار مهربان» به کتب دین/ بیشترین ضعف را در ترویج کتاب شاهد هستیم
گروه ادب: رئیس نمایشگاه یاد یار مهربان در نشست خبری امروز، ۲۹ دی اعلام کرد: ۱۹ هزار عنوان کتاب در نمایشگاه دوازدهم ارائه می‌شود که ۱۰ درصد این آثار به کتب دینی اختصاص دارند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست خبری دوازدهمین نمایشگاه کتاب و نوشت‌افزار کودک و نوجوان ظهر امروز، 29 دی با حضور سیدمجید حسینی، مدیر موسسه نشر شهر و رئیس نمایشگاه یاد یار مهربان و حبیبی، معاون تولید این موسسه در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.
نمایشگاه یاد یار مهربان که هرساله به کوشش شهرداری تهران ویژه کودک و نوجوان برگزار می‌شود، چند سالی است که در بوستان گفت‌وگو برگزار می‌شود.
حسینی در این نشست با اشاره به اقدامات مناسبی که تاکنون انجام شده است، از ضعف تحلیلی سیاست‌های قبلی یاد و عنوان کرد: در دور جدید فعالیت‌ها تصمیم گرفتیم که به بررسی دوباره مسئله کتاب و کتابخونی بپردازیم.
وی افزود: نیازمند آن هستیم که در چهار دوره فعالیتی در حوزه کتاب کار کنیم؛ تولید، توزیع، ترویج و افزایش تقاضا یا مصرف، این دوره‌ها هستند که اگر هر کدام از آنها در نظر گرفته نشوند، فعالیت‌هایی که انجام می‌شود موفق نیست.
رتبه دهم تولید کتاب را در جهان داریم
حسینی ادامه داد: 60 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود. از 13 هزار ناشری که مجوز نشر دارند، 4500 ناشر فعال داریم. در حوزه رتبه‌بندی تولید در جهان، رتبه دهم را به دست آورده‌ایم که برابر رتبه ژاپن و فرانسه است.
وی با اشاره به معدل تیراژ کتاب در ماه که برابر 700 نسخه است، اظهار کرد: برنامه‌ریزی روی تولید بدون توجه به ترویج، توزیع و مصرف، زمینه‌ساز ایجاد مشکلاتی است که هم‌اکنون با آنها مواجه هستیم.
حسینی گفت: به ازای هر سه ناشر، یک فروشگاه کتاب در تهران داریم. در همه جهان وضعیت نسبت موزع به مولد این طور است که شمار موزعین بیشتر از مولدان است، ولی در ایران عکس این مطلب صادق است.
رئیس نمایشگاه یاد یار مهربان اظهار کرد: اینکه با افزایش ناشران، مشکل تقاضا رفع می‌شود، تصور نادرستی است. تولید هم اگر به درستی انجام شود ولی سه مورد یاد شده دیگر به درستی صورت نگیرد، کار ناکارآمد خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه تعداد موزعان کشور کم نیست، ادامه داد: تعداد کتابفروشی‌ها هم کم نیست؛ توزیع هوشمند و موثر چقدر انجام می‌شود؟
اختصاص 5 درصد از هزینه‌ها به ترویج کتاب
حسینی با تأکید بر اینکه امکانات توزیع بر امکانات تولید مبتنی نیست، افزود: مشکل دیگر این است که اگر مردم امکان خرید کتاب را هم داشته باشند، با متراژهای پایین منازل، امکان قرار دادن آنها را ندارند.
وی با اشاره به اینکه در حوزه توزیع نیز به سه بخش یاد شده وصل نیستیم، گفت: در ترویج بدترین وضعیت ممکن را داریم. برپایی جلسات نقد و بررسی کتاب در حوزه توزیع که نشانگر آن باشد اقدامی در این باره انجام شده است، کافی نیست.
حسینی از اختصاص 95 درصد از هزینه‌ها به تولید و 5 درصد به ترویج کتاب، به عنوان روندی بسیار نامطلوب یاد و اظهار کرد: این اقدام به معنی از بین بردن محصول است.
وی با تأکید بر اینکه نسبت ترویج و تولید، نسبتی جدی در فرهنگ، حوزه نشر و مطبوعات است، یادآور شد: ضعیف‌ترین حلقه در این حوزه را ترویج کتاب تشکیل می‌دهد.
تقاضا مغفول‌ترین بخش در حوزه برنامه‌ها است
به گفته حسینی، مهمترین حلقه ترویج کتاب نیز تقاضا است. هر سه بخش تحت تاثیر چهار بخش هستند. مغفول‌ترین بخش در حوزه برنامه‌ها، بخش تقاضا است.
مدیر موسسه نشر شهر از اینکه در کشور برای مطالعه و کتابخوانی، شأن و سود اجتماعی نداریم اظهار تأسف کرد و گفت: کتاب باید شأن، سود و کلاس اجتماعی ایجاد کند.
وی با تأکید بر اینکه باید تولید تقاضا را در کشور حل کنیم، یادآور شد: باید همه اقداماتی که انجام می‌دهیم در این راستا باشد. نمایشگاه امسال نیز با این استراتژی برگزار می‌شود که کمی به این سمت برود تا تقاضا افزایش پیدا کند.
حسینی ادامه داد: در سال گذشته 25 درصد و امسال، 23 درصد افزایش بهای کتاب را داشتیم. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قولی داده است که 750 میلیون تومان بودجه را برای این نمایشگاه اختصاص دهد که با انجام این اقدام، افزایش خرید را خواهیم داشت.
شمار مخاطبان تحت پوشش
وی از تخفیف عمومی 20 درصد برای مردم در این نمایشگاه یاد کرد و گفت: امسال 19 هزار عنوان کتاب توسط کارشناسان وزارت ارشاد، شهرداری و آموزش و پرورش از آثار دو سال اخیر انتخاب شده است.
رئیس این نمایشگاه اظهار کرد: حدود 1930 مدرسه ابتدایی، 1205 مدرسه متوسطه اول، 1561 مدرسه متوسطه دوم و 294 کتابخانه تحت پوشش این نمایشگاه قرار می‌گیرند.
حسینی به افزایش بهای کالا در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: افزایش بهاء در این سال‌ها هشت برابر بوده است که در حوزه کتاب، شش برابر افزایش بهاء داشته‌ایم و این آمار نشانگر وضعیت مناسب‌تر حوزه نشر در برابر دیگر حوزه‌ها است.
زمان و مکان افتتاحیه
وی از برپایی مراسم افتتاحیه این نمایشگاه در ساعت 9 روز دوم بهمن خبر داد و افزود: این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر آموزش و پرورش و شهردار تهران در محل بوستان گفت‌وگو برگزار می‌شود.
به گفته حسینی، این نمایشگاه از دوم تا هشتم بهمن‌ماه به مدت یک هفته دایر است و ساعات بازدید نیز 9 ـ 17 اعلام شده. مدارس نیز بر اساس تقسیم‌بندی انجام شده می‌توانند در نوبت تعیین شده از نمایشگاه بازدید کنند.
وی با بیان اینکه 442 ناشر که برخی از آنها به دیگر ناشران نمایندگی داده‌اند در این نمایشگاه شرکت می‌کنند، گفت: در اصل 292 ناشر که نمایندگی ناشران دیگر را نیز دارند در نمایشگاه حضور می‌یابند.
استراتژی‌های امسال یاد یار مهربان
حسینی از سه تفاوت اساسی امسال یاد و تصریح کرد: استراتژی امسال، عمومی‌سازی است. از سوی دیگر نمایشگاه یاد یار مهربان، نمایشگاهی تخصصی برای کودک و نوجوان است و امسال برای اولین بار از دانش‌آموزان ارشد مدارس در انتخاب کتاب‌ها کمک گرفته‌ایم.
وی تأکید کرد: استفاده از دانش‌آموزان به منظور نزدیک‌سازی کتاب‌های ارائه شده به ذائقه مخاطبان کودک و نوجوان بوده است. تمرکز بر پیمایش و نظرسنجی با همکاری دانشگاه تهران دیگر اقدامی است که در این باره صورت گرفته است.
درصد عناوین ارائه شده
حسینی درباره همکاری با دانشگاه تهران گفت: این اقدام برای تعیین وضعیت کتابخوانی در مدارس، تهران و رفتار خرید مردم با توجه به قیمت و دسترسی به کتاب انجام می‌شود.
وی با اشاره به سقف خرید برای مدارس ابتدایی، متوسطه اول، متوسطه دوم و سایر مراکز به ترتیب برابر 450، 500، 650 و یک میلیون تومان، اعلام کرد: 33 درصد از این آثار ویژه کودکان، 16 درصد ادبیات، 10 درصد دین، 9 درصد علوم کاربردی، 5/7 درصد تاریخ و جغرافیا، 5/5 درصد علوم اجتماعی، 5/0 درصد فلسفه و روانشناسی و باقی به دیگر کتاب‌ها اختصاص یافته است.
