حکم گداپروری در اسلام و پاره‌های آتشی که به بی‌نیازان می‌خورانیم
گروه جامعه: امام صادق(ع) فرموده‌اند: «هر کس بدون نیاز چیزی را از دیگری درخواست کند همانا پاره‌های آتش می‌خورد»؛ اما پرسش اینجاست که ما به چند نفر به بهانه کمک، پاره آتش می‌خورانیم و موجب تداوم گداپروری در جامعه اسلامی می‌شویم.
مسلمانی یعنی داشتن قدرت تشخیص درست از نادرست؛ قدر مسلم همه ما در مورد تأکیدات گسترده اسلام در خصوص صدقه دادن، انفاق، اکرام، اطعام، دستگیری و کمک به دیگران آگاهی داریم. بارها نیز احادیث و سیره حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص کمک به فقرا را شنیده ایم اما، کمک به فرد نیازمند با گداپروری بسیار تفاوت دارد، تفاوتی که متأسفانه در جامعه ما نادیده گرفته شده است.
از رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده است که فرمودند: «هر که دری از سؤال و خواهش به روی خود بگشاید خداوند متعال هفتاد در فقر و تنگدستی بر او باز می کند که هیچ چیزی نتواند آن را ببندد». امام صادق(ع) فرموده اند: «مؤمن اظهار فقر و تنگدستی پیش مردم نمی کند»، «اگر سائل بداند که در سؤال کردن چقدر وزر و وبال است، هیچ کس از دیگری چیزی نخواهد خواست» و «هر کس بدون نیاز چیزی را از دیگری درخواست کند همانا پاره های آتش می خورد».
و دستور صریح قرآن برای بخشیدن صدقات و ترسیم چهره مسلمانان نیازمندان اینگونه است: «لْفُقَرَاء الَّذِینَ أُحصِرُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ لاَ یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِیمَاهُمْ لاَ یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ؛ (این صدقات) براى آن (دسته از) نیازمندانى است که در راه خدا فروماندهاند، و نمىتوانند (براى تأمین هزینه زندگى) در زمین سفر کنند. از شدّت خویشتندارى، فرد بىاطلاع، آنان را توانگر مىپندارد.
آنها را از سیمایشان مىشناسى. با اصرار، (چیزى) از مردم نمىخواهند. و هر مالى (به آنان) انفاق کنید، قطعاً خدا از آن آگاه است.» (آیه 273 سوره بقره)
با توصیفات ارائه شده، چند درصد از کمک‌های ما به نیازمندان واقعی می رسد و چند درصد پاره های آتشی در وجود افراد بی نیاز خواهد بود؟ آیا مسلمان نباید در این خصوص بیندیشد و ثواب را از ناثواب و کمک به نیازمند را از گداپروری و کمک به عده ای سودجو تشخیص دهد؟
4 ماه از دستور رئیس جمهور برای جمع آوری متکدیان گذشت؛ اما نتیجه؟
حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان 16 مهر ماه سال جاری در جلسه هیئت دولت با عنوان کردن این مطلب که مشاهده پدیده تکدیگری و اعتیاد در شهرهای کشور زیبنده ایران اسلامی نیست، از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور، نیروی انتظامی، شهرداری‌ها و مسئولین محلی خواست تا پاکسازی چهره شهرها از این پدیده ناهنجار اجتماعی را با جدیت دنبال کنند و شناسایی و مقابله با شبکه‌های گرداننده این ناهنجاری‌ها را در اولویت ماموریت‌های دستگاه‌های مسئول قرار دهند.
اکنون حدود چهار ماه از این دستور گذشته است، اما نگاهی سطحی به سطح شهر تهران ناموفق بودن اجرای طرح جمع آوری و ساماندهی متکیدان را نشان می دهد. نکته جالب اینکه ساماندهی متکدیان امری بوده که از سال 78 در دستور کار نهادهای مختلف قرار گرفته و طی طرح های گوناگونی در برهه های زمانی مختلف به جمع آوری و ساماندهی متدکیان اقدام شده است اما چرا طرح های جمع آوری متکدیان در جامعه ما همیشه بی نتیجه بوده است؟
کمک های مردمی دلیل شکست طرح‌های جمع آوری متکدیان
یک دلیل بسیار واضع این مسئله «کمک های مردم» است. یعنی طرح‌های جمع آوری متکدیان که با بودجه های سنگین طراحی و اجرا می شود، به دلیل تداوم کمک های نادرست مردم با شکست مواجه شده و به نتیجه نمی رسد!
یعنی متکدیان شناسایی و جمع آوری می شوند، کودکان، زنان، سالمندان، معلولان و ... که توسط افراد مختلف مورد سوء استفاده قرار گرفته برای تکدی گری از آنها بهره کشی می شد به خانواده ها یا مراکز مراقبتی تحویل داده می شوند اما به محض بازگشت به جامعه دوباره همان افراد به خیابان ها باز می گردند چون می دانند مردم به راحتی باز هم به آنها پول خواهند داد.
مردم به متدکیان پول ندهند/ سازمان های مردن نهاد فعال تر شوند
اما در این میان احساسات انسان دوستانه چه می شود؟ مردم نباید به هر فردی که در مقابل آنها ایستاده اظهار نیاز می کند پول دهند اما این مسئله کافی نیست چرا که در این میان نیازمندان واقعی نیز وجود دارند که باید مورد حمایت قرار گیرند، فرهنگ سازی پول ندادن به متکدیان باید با فعال تر و قوی تر عمل کردن مؤسسات مردم نهاد همراه باشد و فرهنگ سازی لازم در خصوص کمک مردم به مؤسسات خیره و مردم نهاد صورت گیرد.
شهر تبریز به عنوان یک شهر بدون گدا، می تواند الگوی مناسب و عملی در این خصوص باشد. در این شهر گدایی وجود ندارد چرا که مردم به گداها پول نمی دهند، در کنار این موضوع چند مؤسسه مردم نهاد قوی در خصوص شناسایی و کمک به نیازمندان واقعی نیز فعال هستند که نیاز افراد آبرومند را با کمک های مردمی برطرف می کنند و بدین گونه نه نیازمندی بدون حامی می ماند و نه فرصت برای سوء استفاده از احساسات پاک مردم برای عده ای سودجو فراهم می شود.
امام باقر(ع) می‌فرماید: پیامبر خدا(ص) فرمود: صدقه دادن به ثروتمند روا نیست، همچنین به نیرومند تندرست، صاحب حرفه و به انسان قادر بر کار. اصحاب پرسیدند: مقصود از این سخن چیست؟ فرمود: بر کسى که مىتواند از گرفتن صدقه خوددارى کند، گرفتن آن حلال نیست.(حر عاملی، وسائل الشیعة، ج 9، ص 233)
سلام /مقاله جالبی است ،چرا مردم مقصرند اگر متکدیان نباشند.رقت قلب هم ایجاد نمیشود از شهر تبریز تعریف میشود اگر چنددفعه شهردارمحترم این شهررا در شهرهای دیگر کشور موردتکریم قراردهندو ازایشان درمجامع تقدیر شود .بقیه مسولین هم به مساله جدی نگاه میکنند. 
