مُلکِ مَلِک؛ گنجینه‌دار قرآن‌های خطی/ گردشگران نوروزی میهمان موزه ملک می‌شوند
گروه ادب: کتابخانه و موزه ملی ملک که گنجینه بیش از ۶ هزار قرآن و نسخ خطی را در خود جای داده، در ایام نوروز میزبان گردشگران نوروزی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کتابخانه و موزه ملی ملک یکی از کتابخانه‌های مهم و موقوفه 78 سالهای است که در دل شهر تهران قرار دارد. حتماً سر در باغ ملی در خیابان امام خمینی(ره) را دیده‌اید، از این سر در که وارد شوید، چند قدم جلوتر در خیابان ملل متحد این موزه ملی را مشاهده می‌کنید.
کتابخانه و موزه ملی ملک در سال 1316 توسط حسین آقا ملک تأسیس و به همراه املاک و مستغلات، وقف آستان قدس رضوی شد. در تیرماه 1323 قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران(میدان مشق) برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه وقف کرد. احداث ساختمان جدید کتابخانه و موزه ملی ملک در سال 1364 آغاز شد و در 1375 قبل از پایان این پروژه، عمر حاج حسین آقا ملک به نهایت رسید.
موقوفه این واقف با آثاری از هزاره یکم پیش از میلاد تا امروز مزین شده و دربرگیرنده سکه‌های تاریخی، تابلوهای نقاشی و نگارگری، قلمدان‌ها، آثار خوش‌نویسی و نسخه‌های خطی به ویژه قرآن‌های خطی است که چشم هر گردشگر و بازدیدکننده‌ای را می‌نوازد.
چندی پیش بخش‌های جدیدی به کتابخانه و موزه ملی ملک و فضاهای عمومی کتابخانه آن برای استفاده پژوهشگران داخلی و خارجی افزوده شده و نیز نرم‌افزارهای پژوهشگری جدیدی در اختیار کاربران قرار گرفته است.
یکی از تالارهای این کتابخانه اختصاص به محققان دارد که نسخ خطی گوناگونی به زبان‌های فارسی و عربی در آن جای گرفته و برخی نسخ نیز به زبان‌های اروپایی است که محققان می‌توانند به منابع خطی ویژه‌ای دسترسی داشته باشند، همچنین مقالات دیجیتال شده در این بخش قرار دارند.
یکی از بخش‌های مهم این کتابخانه و موزه، نسخه‌های خطی است که براساس آخرین آمار تعداد کتب چاپی این کتابخانه بیش از 70 هزار جلد، نسخ خطی در حدود 6 هزار و 677 نسخه، 19 هزار عنوان رساله، کتب لاتین هشت هزار جلد، مطبوعات 567 عنوان فارسی و عربی و شش عنوان لاتین و کتب چاپ سنگی 3 هزار و 400 جلد است.
از قدیمی‌ترین نسخ خطی این مجموعه می‌توان از قرآن منسوب به امام حسن(ع) نام برد که بر پوست آهو نوشته شده است. همچنین قرآن‌های خطی بی‌نظیر با جلدهای مطلا، شاهنامه و خمسه نظامی به خط محمدبن مطهر نیشابوری که برای سلطان بایسنقر نوشته شده، با مینیاتوری که صحنه تقدیم شاهنامه را نشان می‌دهد و سال کتابت آن 837 قمری است.
دیوان حافظ از قرن دهم با خطاطی و مینیاتوری دیدنی، مثنویات جامی به تحریر علاء‌الدین زره با مینیاتورهای زیبا، قسمتی از گلستان سعدی با تصاویری به جا مانده از قرن دهم، کلیات شیخ سعدی به خط شاه محمد کاتب، مثنویات عطار کتابت شده در سال 819 قمری، احیاء العلوم امام غزالی که در سال 665 قمری نوشته شده و مثنوی مولوی با حاشیه مثنویات شیخ عطار به خط عبدالقادربن علی‌بن‌محمد بدرالاسترآبادی با تاریخ تحریر 809 قمری نیز بخش دیگری از این نسخ و آثار مهم را شامل می‌شود که در کتابخانه و موزه ملی ملک آرام گرفته‌اند.
بخش دیگر مجموعه تابلوهای نقاشی هنرمندان مشهور ایرانی مانند خاندان غفاری به ویژه کمال‌الملک بوده و نگارگری، تذهیب و تابلوهایی از نقاشان اروپایی در آن به چشم می‌خورد. مجموعه هنر لاکی، دربرگیرنده قلمدان، جلد لاکی، قاب‌آیینه و سرچسب‌دان که با نقاشی لاکی آراسته شده است که هنر لاکی بر روی قرآن‌ها را می‌توان در این بخش یافت.
مجموعه سکه‌ها، دربرگیرنده حدود 9 هزار قطعه سکه و مدال ایرانی، از سده ششم پیش از میلاد تا دوران کنونی است و مجموعه تمبر، حدود 100 هزار قطعه تمبر از نخستین تمبرهای منتشر شده در ایران و جهان تا امروز را شامل می‌شود.
مجموعه آثار اهدایی بانو عزت‌ملک ملک، دربرگیرنده تابلوهای نقاشی قاجاری، نسخه‌های خطی قرآن، قلمدان، سرقلیان و آثار لاکی بخش دیگری از این آثار را شامل می‌شود. همچنین تعداد این آثار به 146 اثر می‌رسد که بانو عزت‌ملک، دختر بزرگ حاج حسین آقا ملک این مجموعه را در دو مرحله در سالهای 1385 و 1390 به موزه اهدا کرده است.
مجموعه آثار خوش‌نویسی که آثاری از بزرگترین و نامدارترین خوش‌نویسان ایران و اسلام بوده و دست‌نوشته‌ها، تصویرها و دیگر وسایل شخصی حاج حسین آقا ملک که در تالاری به همین نام به نمایش درآمده است، می‌تواند مورد توجه گردشگران نوروزی باشد.
حاج حسین آقا ملک بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک در 10 خرداد 1250 خورشیدی(11 ربیع الاول 1288 قمری) در تهران زاده شد. حاج محمدکاظم ملک‌التجار، پدر حاج حسین آقا ملک، از راه تجارت و از جانب املاک گسترده‌ای که در خراسان خریده و به دست آورده بود، ثروتی انبوه را برای فرزندان به میراث گذاشت.
حاج حسین آقا ملک در 6 آبان ماه 1316 خورشیدی، خانه پدری خود در بازار بین‌الحرمین تهران به همراه همه اثاثیه و کتاب‌های موجود در آن بر آستان امام رضا(ع) وقف کرد تا به تعبیر و تصریح خودش «شعبه‌ای از کتابخانه مقدسه رضویه باشد» و «کافه و عامه افراد سکنه ایران بدون رعایت ملیت حق استفاده داشته باشند».
گفتنی است، دوستداران آثار تاریخی و فرهنگی می‌توانند در نوروز 1394 در روزهای غیرتعطیل از ساعت 9 ـ 16 به تماشای این گنجینه متنوع از آثار موزه‌ای بنشینند. براساس وقف‌نامه حاج حسین آقا ملک، این مجموعه هر روز به غیر از جمعه‌ها و تعطیلات رسمی، به مخاطبان و بازدیدکنندگان خدمات‌رسانی می‌کند.
گردشگران نوروزی می‌توانند با مراجعه به آدرس تهران، میدان امام خمینی(ره)، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد میهمان کتابخانه و موزه ملی ملک شوند و برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانند به نشانی اینترنتی www.malekmuseum.org مراجعه کنند یا با شماره تلفن 66751291 تماس بگیرند.
