صامد باقراف، کارشناس مسائل خاورمیانه در شبکه تلویزیونی «اینتر آذ» و عضو علمی انستیتوی شرقشناسی فرهنگستان آذربایجان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ضمن بیان این مطلب گفت: عید نوروز با توجه به معنایی که دارد (روز جدید)، در اصل حکایت از روز جدید طبیعت و زندهشدن دوباره انسان مرده در رستاخیز میکند.
صامد باقراف افزود: در برخی کشورها به ویژه کشورهایی که تفکرات تندرو وهابیگری رایج است، برای برگزاری جشنها ممنوعیتهای خاصی وجود دارد. در بین این اعیاد نوروز با مخالفت بیشتری روبرو است.
وی تصریح کرد: نوروز از نشانههای خداوند است چون در این روز طبیعت، مرگ ناشی از فصل زمستان را پشت سر میگذارد و دوباره زنده میشود. همچنین مرگ انسان و دوباره زندهشدن او در روز قیامت؛ این همان نکتهای است که در آیه 19 سوره روم قرآن کریم به آن اشاره میشود: «یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَیُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَکَذَٰلِکَ تُخْرَجُونَ: زنده را از مرده بیرون میآورد و مرده را از زنده بیرون میآورد و زمین را بعد از مرگش زنده مىسازد و بدین گونه [از گورها] بیرون آورده مىشوید.»
در آیه 17 سوره حدید « اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ: بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده مىگرداند به راستى آیات [خود] را براى شما روشن گردانیدهایم باشد که بیندیشید» سخن از زندهشدن طبیعت در بهار به میان میآید و از صاحبان عقل خواسته میشود که درباره این مسئله تفکر کنند.
صامد باقراف ادامه داد: در منابع اسلامی راجع به آیینهای نوروزی احادیث مختلفی دیده میشود. با قاطعیت میتوان گفت احادیثی که نوروز و برگزاری آن را تقبیح میداند موجود نیست؛ بلکه ائمه، دادن هدیه، پختن غذا، شیرینیدادن، غسل و خواندن نماز مخصوص را توصیه میکنند.
باقراف تأکید کرد: شیخ کلینی در اصول کافی در حدیثی که از امام صادق(ع) نقل میکند که در نوروز، دادن و گرفتن هدیه امر خوب و پسندیدهای است.
وی گفت: در حدیث دیگری آمده است که روزی افرادی از مملکت ایران پیش حضرت علی(ع) آمدند، آنها برای علی ابن ابی طالب(ع) هدایا و شیرینی آورده بودند. امام علت این هدایا را میپرسد. آنها درباره نوروز میگویند. امام در جواب آنها میفرماید: «هر روزتان نوروز باد». علی ابن ابی طالب(ع) بعد این هدایا را میفروشد و بین فقرا پخش میکند.
باقراف افزود: احادیثی از امام صادق درباره نماز و غسل نوروز نقل شده است. گرچه این احادیث از جهت سند ضعیف هستند؛ اما به صورت کلی درباره نوروز و برگزاری آن از طرف ائمه منعی وجود ندارد. اگر نوروز و برگزاری آن حرام بود، ائمه از آن منع میکردند.
صامد باقراف تصریح کرد: جشن نوروز با روح اسلام مطابقت دارد؛ اما مانند اعیاد فطر، قربان و غدیر عید دینی نیست. به این جهت است که در قرآن کریم با واسطه به آن اشاره شده است.
وی گفت: عید نوروز جشن مردمان منطقه است. مردم جمهوری آذربایجان به عنوان ملتی که به آیینهای اصلی خود پایبند است، جشن نوروز را هر سال بهتر از سالهای قبل برگزار میکنند.
باقراف بیان کرد: نوروز گر چه چند روز در سال است؛ اما از مشترکات و نقطه وصل مردمان ایران و آذربایجان است. این دو کشور باید در معرفی نوروز در مجامع بینالمللی و یونیسف همکاری داشته باشند نه رقابت.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که نوروز امسال در نزدیکی ایران و جمهوری آذربایجان صلح برقرار شده و مصیبتها و بحرانهای جاری در سوریه، عراق، لیبی، یمن و سایر کشورهای برادر به پایان برسد.