امتیاز ثبت اختراع برای پذیرش دانشجوی قرآن و حدیث به بخش‌های مرتبط داده شود
گروه دانشگاه: مدیر همکاری‌های آموزشی و آزمون دانشگاه تربیت مدرس در مورد آیین‌نامه پذیرش بدون آزمون در مقطع دکتری، پیشنهاد داد امتیاز بخش‌هایی مثل ثبت اختراع که به‌طور مثال برای رشته قرآن و حدیث موضوعیت ندارد، به بخش دیگری داده شود.
دکتر بیژن هاشمی، مدیر همکاری‌های آموزشی و آزمون دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با پذیرش بدون آزمون داوطلبان در مقطع دکتری تخصصی این دانشگاه اظهار کرد: شرایط کلی پذیرش در این دانشگاه همان شرایطی است که در آیین‌نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان شورای هدایت وزارت علوم به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. ولی، بر اساس همان آیین‌نامه اختیاراتی به دانشگاه‌ها در نحوه تخصیص امتیاز به شاخصهای مربوط به ارزیابی داوطلبان داده شده است، که بر مبنای آن دانشگاه شرایط و ضوابطی اختصاصی برای بررسی درخواست پذیرش و امتیازدهی به داوطلبان و برگزیدن دانشجویان برتر از طریق این آیین‌نامه قائل شده است.
وی در رابطه با شرایط یکسانی که برای پذیرش در تمامی رشته‌ها در نظر گرفته شده و به‌طور مثال شاید برای دانشجویان رشته‌ای نظیر علوم قرآن و حدیث داشتن مقاله در جشنواره‌ها و همایش‌های بین‌المللی یا ثبت اختراع دشوار باشد، گفت: از آنجایی که دانشگاه تربیت مدرس در زمره 10 دانشگاه برتر کشور است هدفش این است که بر اساس این آیین‌نامه و به طریقی ضابطه مند حتی المقدور دانشجویان برگزیده و ممتاز دانشگاه‌های همتراز خود را جذب کند؛ لذا شرایط کلی که برای بررسی درخواست پذیرش وجود دارد، حداقل شرایط داوطلبان برای ورود به مرحله مصاحبه بر اساس آیین‌نامه وزارت علوم است که در آن شاخصهای مختلف و سقف امتیاز هر شاخص توسط وزارت علوم تعیین شده است و در خصوص مواردی نظیر امتیاز ویژه برای برگزیدگان جشنواره‌های علمی و دارندگان ثبت اختراع که اشاره شد، دانشگاه دخل و تصرفی در کلیات آنها ندارد و فقط نحوه تخصیص امتیازات مقالات و سایر سوابق پژوهشی را بر اساس معیارهای معمول در رتبه‌بندی مجلات و شیوه‌نامه‌های داخلی دانشگاه تعیین کرده است. به‌طور مثال اگر کسی مقاله‌ای در مجلات مندرج نمایه‌های معتبر بین‌المللی داشته باشد، حسب اینکه مجله مربوط دارای چه ضریب تأثیری باشد و داوطلب نویسنده چندم آن مقاله باشد امتیازی معینی می‌گیرد. ولی، سقف امتیاز هر شاخص و اینکه برای چه شاخصی امتیاز لحاظ شود، بر مبنای آیین‌نامه وزارت علوم است و هیچ دانشگاهی نمی‌تواند در آن دخل و تصرفی کند و صرفا نحوه امتیاز دهی به آن ها در حوزه اختیار دانشگاه‌ها است.
هاشمی اظهار کرد: ما نیز برای اینکه در کل دانشگاه وحدت رویه ای وجود داشته باشد، شیوه‌نامه‌ای داخلی تدوین کرده‌ایم که در شورای دانشگاه، به عنوان عالی‌ترین مرجع این گونه امور، بررسی و تصویب شده است و بر مبنای آن امتیازات هر یک از شاخص‌ها بر اساس ضوابطی شفاف و منطبق بر معیارهای شناخته شده و مقبول ملی و بین‌المللی اختصاص داده می‌شود.
وی عنوان کرد: برای داوطلبان رشته علوم قرآن و حدیث، همه داوطلبان دارای شرایطی مشابه هستند و با هم رقابت می‌کنند. به‌طور مثال درخواست هیچ داوطلبی از رشته ریاضی یا هر رشته غیر مرتبط دیگر برای ورود به دوره دکترای رشته قرآن و حدیث یررسی نمی‌شود، زیرا بایستی از نظر گروه مصاحبه‌کننده و دانشگاه رشته مقطع قبلی داوطلب با رشته دوره دکتری مورد تقاضای وی مرتبط تشخیص داده شود. وی افزود، اگرچه ممکن است هم‌خوانی رشته مقطع تحصیلی قبلی داوطبان در برخی از رشته‌ها شرط شرکت آنان در آزمون نیمه متمرکز دکتری تخصصی نباشد، برای پذیرش داوطلبان غیرآزمونی باید رشته مقطع قبلی داوطلب متناسب با رشته مقطع دکتری مورد تقاضایش باشد؛ بنابراین، اگر ارائه گواهی ثبت اختراع یا جشنواره علمی در این رشته مقدور نباشد، طبیعتاً هیچ داوطلبی امتیازی از این شاخص‌ها را کسب نمی‌کنند و افراد در شرایطی یکسان با هم رقابت می‌کنند.
مدیر همکاری‌های آموزشی و آزمون دانشگاه تربیت مدرس ابراز کرد: یک حداقل یا کف امتیاز از مجموع امتیازات همه شاخص‌ها برای پذیرش برگزیدگان علمی لازم است، که معادل 70 درصد است. بنابر این، اگر امتیاز ثبت اختراع یا جشنواره ها و المپیادهای علمی را هیچ یک از داوطلبان رشته علوم قرآن و حدیث کسب نکنند، داوطلبی در این رشته آسیب نمی‌بیند و ما موظفیم این شاخص‌ها را در نظر بگیریم. البته، می‌توان پیشنهاد کرد که از سال آینده وزارت‌علوم در نظر گرفتن این شاخص را اختیاری کند تا بتوان برای بعضی از رشته‌ها که موضوعیت ندارند امتیاز آنها را به سایر شاخص موجود یا مرتبط دیگری تخصیص داد. ولی، فعلاً هیچ تفاوتی در این خصوص بین رشته‌های مختلف نیست و رعایت امتیازی که برای این شاخص ها تعیین شده است برای همه رشته‌ها الزامی است. علاوه بر این، با توجه به اینکه سقف امتیاز مقالات، اختراعات، جشنواره‌های علمی همه با هم در قالب یک شاخص در نظر گرفته شده است، داوطلبان این رشته می‌توانند کمبود امتیاز ناشی از نداشتن گواهی ثبت اختراع و جشنواره‌ها را از طریق ارائه مقالات بیشتر کسب کنند.
تفاوت آیین‌نامه امسال با سال گذشته
هاشمی با اشاره به تفاوت آیین‌نامه امسال با سال گذشته، عنوان کرد: آیین‌نامه امسال نسبت به سال گذشته تغییرات زیادی کرده است. در سال گذشته، اگر دانش‌آموختگان حائز رتبه‌های ا تا 3 در مقاطع کارشناسی ارشد (در بین 5 تا 15 نفر از دانشجویان هم دوره ای و هم ورودی خود بودند) و تنها یک مقاله داشتند، می‌توانستند داوطلب شوند و به مرحله مصاحبه راه یابند، ولی در حال حاضر چنین شرایطی نیست. حداقل شرایط بررسی درخواست پذیرش داوطلبان در سال جاری این است که اولاً جزو 10 درصد دانشجویان برتر هم دوره‌ای مقطع کارشناسی ارشد خود باشد و براساس شرایط مصوب شورای دانشگاه تربیت مدرس رتبه 1 تا 3 دانشگاه خود را نیز کسب کرده باشد؛ ثانیاً یک حداقل امتیاز پژوهشی داشته باشند، که چون با دارا بودن یک مقاله تنها فراهم نمی‌شود، اگر داوطلبی حداقل دو مقاله علمی ـ پژوهشی یا یک مقاله علمی ـ پژوهشی و یک اختراع یا یک اختراع و برگزیدگی جشنواره و ... را داشته باشد می‌تواند متقاضی شود. ولی، هر قدر داوطلب مقالات علمی ـ پژوهشی بیشتری داشته باشد که در مجلات برتری با ضریب تأثیر بالاتر منتشر شده باشند، امتیاز بیشتری از مقالات کسب می‌کند. اما، امتیاز دقیق و نهایی کسب شده داوطلبان از مقالات، گواهی‌های ثبت اختراع و جشنواره‌های علمی بر اساس ضوابط مدون دانشگاه توسط اعضای هیئت علمی گروه مصاحبه‌کننده محاسبه و تخصیص داده می‌شود و داوطلبی که دارای بالاترین امتیاز از این شاخص‌ها و سایر شاخص‌ها شود در اولویت پذیرش قرار می‌گیرد.
هاشمی در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر شرط پذیرش داوطلب برگزیده علمی این است که حداقل 70 امتیاز از کل 100 امتیاز را کسب کند. از کل این 100 امتیاز، 70 امتیاز آن به شاخصهای سوابق تحصیلی (نظیر کیفیت و معدل مقاطع تحصیلی قبلی)، پژوهشی (نظیر چاپ مقالات علمی ـ پژوهشی، انجام طرح‌های تحقیقاتی، ارائه مقاله در مجامع علمی ملی و بین‌المللی) و گواهی‌های ثبت اختراع ، برگزیدگی در جشنواره‌ها و المپیادهای علمی ملی و بین‌المللی و ... داوطلب تخصیص یافته و 30 امتیاز باقیمانده‌اش نیز به شاخصهای مختلف دیگری برای مصاحبه علمی حضوری داوطلب توسط اعضای هیئت علمی گروه مصاحبه‌کننده تخصیص یافته است.
وی افزود: امتیاز سوابق علمی داوطلب بر اساس معیارهای کمی و تعریف شده‌ای نظیر نوع دانشگاه بر اساس شاخص رتبه‌بندی ISC و معدل مقاطع تحصیلی قبلی داوطلب؛ تعداد، نوع مقالات، جایگاه مجله‌ای که مقالات داوطلب در آن منتشر شده و ضریب تأثیر مجله در نمایه‌های معتبر بین‌المللی و در نهایت اینکه داوطلب دارای چه جایگاهی در یک اختراع یا جشنواره/المپیاد علمی و در چه سطح ملی/ بین‌المللی بوده است توسط اعضای هیئت علمی مصاحبه‌کننده سنجیده می‌شود؛ بنابراین، نحوه تخصیص امتیازهای این بخش از شاخص‌ها کاملاً ضابطه‌مند است و بر اساس مستندات و شیوه نامه مدون داخلی به داوطبان تخصیص داده می‌شود.
وی ادامه داد: 30 امتیاز مصاحبه علمی حضوری نیز بر مبنای میزان آگاهی، دانش پایه و توان علمی داوطلب در رشته مورد تقاضا؛ استعداد تحصیلی و همچنین هم‌راستایی زمینه تحقیقاتی داوطلب با زمینه‌های تحقیقاتی استادان (یا گروه آموزشی) سنجیده می شود و به نحوه پاسخگویی داوطلب به سؤالات علمی اساتید و تسلط وی به دانش پایه رشته مورد تقاضا، حوزه تحقیقاتی مورد علاقه‌اش و ... بستگی دارد و امتیازات این موارد نیز بر اساس ارزیابی اعضای هیئت علمی مصاحبه‌کننده به هریک از شاخصهای مربوطه در این بخش تخصیص داده می‌شود.
هاشمی عنوان کرد: از طریق پذیرش بدون آزمون در دانشگاه تربیت مدرس 1 نفر در هر رشته دوره‌های دکتری تخصصی پذیرش می‌شود که حدود 20 درصد کل ظرفیت پذیرش در هر رشته است. لیکن، بر اساس آیین‌نامه وزارتی و همچنین شیوه‌نامه داخلی مصوب شورای دانشگاه تربیت مدرس داوطلبی که بالاترین امتیاز را کسب کند، صرفا مشروط به اینکه امتیاز مرحله مصاحبه وی از امتیاز آخرین فرد پذیرفته‌شده از طریق آزمون نیمه متمرکز دکتری بالاتر باشد، پذیرفته خواهد شد. زیرا، دانشگاه تربیت مدرس داوطلبی را برگزیده علمی تلقی می‌کند که علاوه بر اینکه حداقل امتیاز مورد نظر وزارت علوم را کسب کرده باشد، امتیازش از آخرین فرد پذیرفته شده از طریق آزمون نیمه متمرکز دکتری بیشتر باشد. به‌طور مثال، اگر نمره فرد پذیرش شده آزمونی در رشته‌ای بالاتر از 75 باشد، داوطلب غیر آزمونی برگزیده علمی حتی اگر حائز امتیازی بین 70 تا 74 باشد، پذیرفته نمی‌شود.
وی افزود: این ضابطه در سال گذشته هم در دانشگاه تربیت مدرس وجود داشته و بر اساس شیوه‌نامه مصوب شورای دانشگاه تربیت مدرس مقرر شده است؛ زیرا مصاحبه داوطلبان آزمونی نیز بر اساس همین شاخص‌ها انجام می‌شود و داوطلبی که از طریق غیر آزمونی پذیرش می‌شود بایستی امتیاز مصاحبه‌اش از امتیاز مصاحبه آخرین داوطلب آزمونی پذیرفته شده بیشتر باشد.
