خطاطی قرآن را واسطه‌ای برای انس مردم با خداوند متعال می‌دانم
گروه بین‌الملل: با نوشتن آیات قرآن بر مساجد و یا دیوار‌‌های شهر موجب می‌شویم که انسان‌های دیگر نیز با کلام الهی انس بگیرند، این احساس واسطه‌‌شدن در برقراری ارتباط مردم با خداوند، ما را در حرفه خود راسخ‌تر می‌کند.
«گورکان پهلوان»، از خطاطان برجسته ترکیه در گفتوگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره آشنایی خود با هنر خطاطی قرآن اذعان داشت: من در سال 1970 میلادی، در خانواده‌ای اصالتاً قونیه‌ای در استانبول به دنیا آمدم. از همان دوران راهنمایی و متوسطه در زمینه هنرهای دستی استعداد خاصی داشتم که مورد پسند استادانم بود.
وی در ادامه گفت: به خطاطی با الفبای لاتین نیز علاقه‌مند بودم، اما هنگامی که به دیوارنوشته‌های شهر استانبول می‌نگریستم، خطاطی‌های زیبایی را با الفبای عربی مشاهده می‌کردم، چندی بعد قلمی را یافتم و سپس از بازار کتابفروشان منطقه «سلطان احمد» استانبول نمونه‌هایی از نوشته‌های قدیمی و کارت‌پستال‌ها به خط عربی را خریده و از روی آنها کپی‌برداری کردم. مدت زمان زیادی به این ترتیب گذشت و به‌دنبال فراگیری هنر خطاطی عربی بودم اما استاد ماهر و چیره‌دستی نیافتم. در واقع مشغله کاری من نیز مانع این امر شده بود. سال‌ها گذشت. روزی در محل کارم در خلال صحبت‌هایم با یک خانم، علاقه خود را نسبت به هنر خطاطی به زبان آوردم. ایشان نیز پیرو این امر کتابی تحت عنوان «خط در دنیای تمدن و زیبایی قلم در تمدن اسلام» را به من اهدا کردند.
کتاب را به محض این که به دستم رسید مطالعه کردم. دیگر هنر خطاطی در من به عطش غیر قابل مهاری مبدل شده بود. مردم پیرامون من با این هنر آشنایی چندانی نداشتند و طبیعتا هیچ یک از آنان نیز استاد خطی را نمی‌شناختند. روزی از کسی شنیدم که استادی به نام «فوآد باشار» در منطقه سلطان احمد در زمینه هنر خطاطی فعالیت می‌کند. آخر هفته به آنجا رفته و موضوع را با استاد فوآد باشار در جریان گذاشتم. اما ایشان گفتند که مشغله کاری من آنقدر زیاد است که نمی‌توانم تو را تحت تعلیم بگیرم. از این موضوع بسیار اندوهگین شدم. در حین خداحافظی از ایشان، نگاه استاد متوجه کاغذهایی که در دست همسرم بود، شد. همسرم به ایشان گفت که این‌ها نمونه کارهای گورکان است. سپس استاد نگاهی به کاغذها انداخت و به من گفت: از هفته بعد می‌توانی در کلاس‌ها شرکت کنی. به این ترتیب من هفته بعد فراگیری هنر خطاطی را آغاز کردم. پس از 3 یا 4 ماه تعلیم دیدن ایشان از من خواستند که این هنر را به تازه‌کاران نیز آموزش دهم. کسانی که با این هنر آشنا هستند، می‌دانند که این مدت بسیار کوتاهی است. اما به هر حال استاد از من اینگونه خواسته بودند. من طی 7 ماه تحصیلات ابتدایی را پایان رسانده و پس از 3.5 سال نیز گواهی مهارت در این زمینه را دریافت کردم. به دنبال آن دیگر کار سابق خود را کنار گذاشته و علیرغم درآمد اندک از راه خطاطی امرار معاش می‌کردم. البته هم‌اکنون نیز از راه خطاطی هزینه زندگی خود را تأمین می‌کنم.
گورکان پهلوان در ادامه افزود: من تمایلی زیادی به شرکت در مسابقات ندارم. از آنجایی که پس از 3 ماه تعلیم دیدن در زمینه خطاطی این هنر را به دیگران نیز آموزش می‌دادم و همراه با آن خود نیز همراه محصلان تعلیم می‌دیدم؛ نمی‌توانستم در مسابقاتی حضور داشته باشم که دانش‌آموزان من نیز در آن شرکت کرده‌اند. ترجیح می‌دهم جایزه‌ام را از خداوند متعال دریافت نمایم.
وی همچنین در مورد علاقه خود نسبت به خطاطی آیات قرآن علیرغم تفاوت آن با حروف الفبای ترکیه(لاتین) اظهار کرد: پاسخ دادن به این سؤال بسیار سخت است. هر نقطه‌ای همیشه به نقاط پیشین می‌پیوندد. اگر جوان بودم، می‌گفتم که این کار را و آن کار را انجام می‌دهم و یا فلان چیز را انتخاب می‌کردم. اما وقتی بزرگ‌تر می‌شوی، اراده و تصمیم خداوند در هر کاری را در میابی. علاقه وافری به خطاطی دارم، اما به نظر من وقتی که یک قدرت الهی سبب علاقه من به این هنر شده؛ برازنده نیست که چیز دیگری را به زبان آورم. لکن در مورد قرآن کریم می‌توان گفت که این کتاب مقدس ماست و انس نداشتن با قرآن نیز برای ما غیر ممکن است. حتی اگر الفبای ما با کلام خدا تفاوت داشته باشد، باز هم قرآن کریم هدایتگر دائمی ما است. ما با نگارش کلام خداوند به زیباترین شکل به دنبال رضایت او نیز هستیم، انشاءالله خداوند نیز ما را رستگار کند.
گورکان پهلوان همچنین درباره چگونگی تأثیر خطاطی آیات قرآن بر زندگی شخصی خود پاسخ داد: پیش از هرچیز، به سبب آن که کار ما نوشتن کلام خداوند بلند مرتبه است، در فضایی مملو از آرامش معنوی کار می‌کنیم. ما نیز همانند کاتبان وحی که آیات نازل شده بر پیامبر اکرم(ص) را می‌نوشتند، وظیفه خود را انجام می‌دهیم و با نوشتن این آیات بر مساجد و یا دیوار‌‌های شهر موجب می‌شویم که انسان‌های دیگر نیز این آیات را دیده و با آن انس بگیرند.
این هنرمند ترکیه‌ای تصریح کرد: در دنیا انسان‌هایی وجود دارند که با خواندن یک آیه از قرآن کریم مسلمان شده و یا به دین خود بیشتر علاقمند می‌شوند. این احساس واسطه‌‌شدن در برقراری ارتباط مردم با خداوند، ما را در حرفه خود راسخ‌تر می‌کند. احساس می‌کنیم که باید زیباتر بنویسیم. برای مثال تصور کنید که یک آیه از قرآن کریم را می‌شنوید و معنای آن آیه شریفه به دلتان می‌نشیند. دیگران تنها به این آیه گوش فرا می‌‌دهند، اما شما می‌اندیشید که این آیه را در چه حالتی باید بنویسید و آن را در قالب چه فرم خطی قرار دهید. حال بعد از تلاش‌های شما هنگامی که نتیجه مطلوب به دست آید، شما احساس می‌کنید که خوشبخت‌ترین انسان جهان هستید. همانطور که خداوند در آیه 28ام از سوره مبارکه «رعد» می‌فرماید «الَّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ: آنها کسانی هستند که ایمان آورده‌اند، و دلهایشان به یاد خدا مطمئن( و آرام ) است آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش می‌یابد»
وی در پایان، در توصیه به افراد فعال در دیگر شاخه‌های هنری اذعان داشت: من هنر را در ذات خداوند می‌دانم. همانطور که «نجیب فاضل» شاعر معاصر ترکیه می‌گوید:
«کار را فهمیدم
هنر جست‌و‌جوی خداوند بود و بس
معرفت این بود و مابقی
بیهوده»
اندیشمندان می‌دانند که هنر را با جست‌و‌جو نمی‌توان یافت و کسانی که یافته‌اند نیز در جست‌و‌جوی آن‌اند. اگر هنر به راستی جست‌و‌جوی خداوند بلند مرتبه است، ما نیز در این راه باید بدون نادیده گرفتن همه زیباییهای جهان، این زیبایی‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و در هنر خویش نیز منعکس کنیم. من به هنر با همه ابعاد آن می‌نگرم. زیرا هر چیز زیبایی اثری از خداوند است. به نظر من افراد فعال در دیگر شاخه‌های هنری نیز باید فراتر از هنر خود رفته و از دیگر زیباییهای جهان بهره‌مند شوند.
نمونه‌هایی از آثار خطاطی قرآنی گورکان پهلوان
