ماجرای ترجمه معانی‌القرآن مرحوم بهبودی به زبان انگلیسی
گروه اندیشه: سیدمجید رویین‌تن با اشاره به نحوه تدوین معانی‌القرآن، به بیان ماجرای ترجمه این اثر به زبان انگلیسی پرداخت.
معانی‌القرآن، ترجمه قرآن مرحوم بهبودی پس از انتشار، به زبان انگلیسی نیز ترجمه شد. سیدمجید رویین‌تن از جمله شاگردان بهبودی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بیان جزییات آن پرداخته و در خصوص مولف اثر نیز مطالبی را بیان کرده است که در ادامه می‌خوانید:
ایکنا: لطفاً مختصری در مورد زندگی علمی و خصوصیات مرحوم بهبودی توضیح بفرمایید.
ایشان از دوران کودکی، نوجوانی و جوانی وارد حوزه علمیه مشهد می‌شود. وضع مالی پدر ایشان خوب بود و هزینه‌های وی را متقبل می‌شود. ایشان درس حوزه علمیه را در مدرسه علمیه نواب شروع می‌کند و به پایان می‌رساند. بعد از آن برای مدت تقریباً دو سال به نجف می‌رود و از محضر اساتیدی نظیر آیت‌الله خویی و دیگر بزرگان استفاده می‌کند.
بعد از آن به ایران برمی‌گردد و وقتی به ایران بر می‌گردد با کتاب‌فروشی اسلامیه قراردادی می‌بندد که برای آنها کار کند. بر این منوال که 110 جلد کتاب و یا به اعتباری دیگر 180 جلد کتاب بحارالانوار مرحوم مجلسی را ایشان پالایش کند و نظرات خودشان را بنویسد. این کار را ایشان به زیبایی انجام داد، تصحیح کرد، پالایش کرد و نظرات خود را نوشت و به خاطر همین این کار، حدود 10، 12 سال طول کشید.
مرحوم بهبودی یکی دوبار بعد از نماز مغرب و عشاء در سخنرانی‌های مسجد صحبت می‌کرد ولی چون بحث‌هایشان خیلی کلاسیک و علمی بود مورد توجه عام قرار نمی‌گرفت این شد که مرحوم گوهری از آقایان خسروی، من و ابراهیم‌نیا خواستند که آقای بهبودی را تشویق کنیم که کلاس‌های درسی‌شان را در کتابخانه مسجد قرار بدهد. این کلاس‌ها در سال 54 در کتابخانه مسجد شروع شد و تا آستانه انقلاب اسلامی به‌طور مرتب هر هفته برگزار می‌شد. ما تقریباً یک دوره کاملی از تفسیر قرآن را با ایشان داشتیم. نتیجه این کار در نهایت کتاب معانی‌القرآن ایشان شد که در سال 59 به چاپ رسید. بعد از آن هم ایشان به تدریج کارهایشان را یکی یکی دنبال کردند.
ایکنا: شما از دست‌اندرکاران قرآن انگلیسی هستید. چگونه شد که این کار انجام شد؟
من بین سال 69 تا 73 در انگلستان بودم، در آنجا مأموریت داشتم. چون قبلاً هم با آقای بهبودی آشنایی داشتم به این فکر بودم که این کتاب را اگر بشود به انگلیسی ترجمه کنیم، ولی خب هزینه‌هایش خیلی بالا بود و یک مقدار با این مشکلات روبه‌رو بودیم که رفته رفته حل شد.
من از طریق واسطه‌ای با کولین ترنر (Colin Turner) از اساتید دانشگاه دورهام انگلستان آشنا بودم، مدت‌ها با ایشان جلسه گذاشتیم تا اینکه بالاخره به این جمع‌بندی رسیدیم که ترجمه را ایشان انجام بدهد. ایشان مادری انگلیسی و پدری ایرانی داشت و به ادبیات فارسی مسلط داشت و در دانشگاه نیز در رشته مطالعات اسلامی و ادبیات فارسی فعالیت می‌کرد. این بود که ترجمه، بسیار ترجمه خوبی شد، اما برابری ترجمه با متن اصلی که کار نسبتاً سختی بود و من نقطه نظرات آقای بهبودی را نسبتاً می‌دانستم به خاطر اینکه شاگرد ایشان بودم و دغدغه‌های ایشان را در نوع آیات و روایات و ... را می‌دانستم، این برابری را من آنجا انجام دادم و بعد هم برای چاپ قرار شد که به مؤسسه Curzon international بدهیم.
ایکنا: شمارگان چاپ اول چقدر بود و آیا چاپ دیگری از این اثر انجام شد؟
آن موقع حدود دو هزار نسخه چاپ شد و قرار شد با توجه به شبکه توزیع بسیار وسیعی که آنها دارند به تمام مراکز علمی و اسلامی و به دانشگاه های مختلف سراسر دنیا و کشورهای انگلسی‌زبان حتی بعضی از کشورهای غیر انگلیسی زبان رشته های زبان انگلیسی یا مطالعات اسلامی ارسال شود که این کار هم به خوبی انجام شد. این کتاب به چاپ‌های دیگر نرسید چون مؤسسه Curzon با مؤسسات دیگر ادغام شد و یک نام جدیدی گرفت و تا آن مقداری که در اینترنت سرچ کردم تا الان نبوده است.
ایکنا: جلسه رونمایی از کتاب برگزار شد؟ آقای بهبودی در جریان انتشار بوده‌اند یا نه؟ واکنش‌ها چه بوده است؟
چند نسخه خودم برایشان آوردم و بهشان دادم، به چند تا از دوستان نسخه‌های انگلیسی دادیم و ایشان خیلی هم خوشحال شد، اما رونمایی انجام نشد. واکنش‌ها در کشورهای انگلیسی‌زبان بسیار خوب بود. این کار چون جزء ترجمه‌های تفسیری است با استقبال روبه‌رو شده است چون آنها که حوصله خواندن یک تفسیر بیست، سی جلدی را ندارند، این ترجمه را که می‌خوانند هم با متن قرآن آشنا می‌شوند و هم تقریباً با خود تفسیر آن آشنا می‌شوند.
