دعوای فروشگاهی یا نمایشگاهی بودن نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران همواره مطرح بوده، اما چند سالی است که این بحثها فروکش کرده است؛ آن هم در پی برپایی سالن یاس که توانست نمود واقعی یک نمایشگاه باشد و نه فروشگاه.
سالن یاس از بیست و چهارمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در سال 90 آغاز به کار کرد و مسئولیت آن را مجمع ناشران انقلاب اسلامی برعهده گرفت. در این سالن بخش قابل توجهی از واقعیت نشر کشور در یک سال گذشته به نمایش گذاشته و ارتباط بین کارشناسان کتاب با مردم، کارشناسان با نخبگان، کارشناسان با مسئولان و کارشناسان با ناشران و نویسندگان، ارتباط با نخبگان به صورت مصاحبه و گفتوگو و جلسات نشست با صاحبنظران برگزار میشد.
سالن یاس فروشگاه نبود، یعنی کتابی برای فروش نداشت و فرصتی فراهم بود تا بتوانی کتابها را ورق بزنی، با کتابهای دیگر مقایسه کنی و در نهایت با مراجعه به غرفه ناشر مربوط آن را خریداری کنی.
اما با وجود همه این کارکردها، سالن یاس پس از چهار سال متوالی در بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حذف شد و جای خود را به سالن کارنامه نشر داد؛ از این رو به نظر میرسد امسال مجمع ناشران انقلاب اسلامی حضور فعالی در نمایشگاه نداشته باشد.
با وجود اینکه در نمایشگاه امسال برخی از امور نمایشگاه به تشکلهای نشر واگذار شده و بناست طی چند سال بخش دیگر امور نیز به این تشکلها واگذار شود، به نظر میرسد اقدامی که در زمینه حذف سالن یاس انجام شد، در راستای اهداف واگذاری امور نمایشگاهها نیست و کاری موازی با کارنامه نشر است.
یکی از اقدامات مسئولان برپا کننده نمایشگاه کتاب تهران در برپایی سالن یاس، ارائه ترجمههای صورت گرفته از قرآن طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. ترجمههای اساتیدی چون ابوالقاسم امامی، بهاءالدین خرمشاهی، طاهره صفارزاده، ابوالفضل بهرامپور و ... . در کنار این بخش از سالن یاس، انتشارات عظام که به چاپ نفیس و فاخر قرآن کریم اقدام میکند، در این سالن حضور یافته و آثارش را در معرض دید قرار داده بود.
از تفاوتهای آشکار سالن یاس میتوان به محتوایی بودن آن اشاره کرد که بستههای پیشنهادی کتاب در حوزههای گوناگون معرفی میشد و راه و مسیر را برای علاقهمندان نشان میداد تا هم بتوانند کتابهای مورد علاقه خود را مطالعه و هم خریداری کنند. هر چند در ابتدا، سالن یاس نمایشگاه کتاب تهران چند سال پیش با عنوان «کارنامه نشر» تأسیس شده بود و در آن کتابهای سال گذشته نمایشگاه با دستهبندی ردهای و کتابخانهای قرار گرفته بود، اما افتتاح سالن یاس در ایام فاطمیه(س) که با برپایی نمایشگاه کتاب تهران مصادف شده بود، به همین عنوان نامگذاری شد و از سوی دیگر فضایی که این سالن در آن قرار داشت، پر از گلهای یاس بود.
طی سالهای اخیر سالن یاس توانست با تشخیص درست ذائقه مخاطبان، کتابهای ارزشمند را برای آنها به ارمغان آورد تا پاسخگوی نیازهای آنها باشد، اما امروز موضوع حذف سالن یاس مطرح است و اینکه کارنامه نشر جای آن را گرفته. حال این سؤال و ابهام برای بسیاری مطرح است که آیا سالن «کارنامه نشر» که طی سالهای متمادی نتوانسته جذابیتی برای مخاطبان ایجاد کند امسال خواهد توانست جای سالن «یاس» را پُر کند؟ آیا این سالن از ابتکارات سالن «یاس» استفاده خواهد کرد و یا برنامه متنوع، جدید و جذابی برای این بخش ترتیب خواهد داد؟