سومین همایش بیداری قرآنی در تاریخ معاصر برگزار شد

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) در ابتدای این همایش که به همت جامعه العلوم القرآن قم برگزار شد حجت‌‌الاسلام والمسلمین محمد علی ایازی در سخنانی گفت: علامه طباطبایی اولین فردی نبود که تفسیر قرآن به قرآن را مطرح کرد و شیخ الطائفه، شیخ طوسی اولین فرد بود که به آن پرداخت و علامه هم از آن دفاع کرده و به صورت روشمند به آن پرداخت.

ایازی ادامه داد: آیا منظور از تفسیر قرآن به قرآن کنارگذاشتن روایات است یا خیر و اگر تفسیر قرآن به قرآن محوراست چرا علامه و آیت الله صادقی از روایات استفاده کرده اند و این همایش هدفش بررسی ادله و استنادات این گرایش به صورت علمی است تا دیدگاه های مخالف و موافق این نظریه بحث شود و اگر این نظریه درست است، چه آثاری بر آن مترتب است.

وی افزود: آیا قائلین به این جریان دارای گونه ها و گرایشات متفاوت بوده اند و یا همه روش واحدی را اتخاذ کرده اند که خود این می تواند در بحث مقایسه تفاسیری مانند الفرقآن، المیزان و نمونه و ... به کار آید.

هدف تفسیر، روشن ساختن کشف مراد خداست

وی با بیان اینکه هدف تفسیر، روشن ساختن کشف مراد خداست گفت: این سوال مطرح است که ساده ترین و واقع بینانه ترین راه برای رسیدن به این مطلوب چیست. پس برای رسیدن به این مراد در درجه اول باید سراغ خود او برویم و طبق فرمایش امام علی او را به استنطاق بکشید و این روش عقلایی و طبیعی است که اولین کار برای کشف مراد متکلم رفتن به سراغ خود متکلم است خصوصا اینکه قرآن خود را به عنوان، نور، مبین و تبیان و ... معرفی کرده است.

وی بیان کرد: به تعبیر علامه کتابی که تبیان همه چیز است می تواند بیان خودش نباشد  وانگهی این کتاب در آیات متعدد ما را به تدبر و تعقل در آیاتش دعوت کرده و ما را فراخوانده تا در فهم کلامش خودش را بفهمیم.

وی اظهار کرد: در سوره نساء آیه 82 می فرماید اگر این قرآن از ناحیه غیر خدا بود در آن اختلاف ایجاد می شد در این جهت برای فهم چیستی تفسیر قرآن به قرآن به تعبیر امام علی ینطق بعصه علی بعض و یصدق بعصه علی بعض و خود این کلمات بیانگر است و در سیره اهل بیت نیز روایات فراوانی داریم که در تفسیر یک آیه آیه دیگری را می خواندند.

ایازی بیان کرد: شواهد و قرائن در این زمینه فراوان است اما مسئله مهم این است که مراد شخصیتهایی که از تفسیر قرآن به قرآن گفته اند مرز سخنشان کجاست یعنی آیا باید سخنان اهل بیت را کنار بگذاریم و یا باید قلمرو آن را بفهمیم که منظور چیست.

فرق میان تفصیل و تفسیر

وی ادامه داد: برای فهم منظور این روش باید توجه کنیم سخن ما درباره تفسیر قرآن است نه درباره تفصیل آن یعنی وقتی قرآن حافظوا علی الصلوات را طرح می کند می خواهیم بفهمیم مراد چیست ولی یک وقتی است که می خواهیم بدانیم چگونه نماز بخوانیم زیرا جزئیات در قرآن بیان نشده و یا در باب عقاید  جزئیات آن در کتب آمده که تفصیل است و نه تفسیر.

فرق میان تعلیم و تعبد

وی افزود: فرق میان تعلیم و تعبد از دیگر مسایلی است که باید به آن توجه داشت. تعلیم و بیانات تبیینی در روایات اهل بیت فراوان است و قرآن قطعی الصدور است و متن دیگری هم که قرار است به آن استشهاد شود همین طور ولی وقتی بیانی می آید که تعلیمی نیست یعنی وقتی دلیل قطعی آمد می توانیم آن را تعبدا بپذیریم که فقها در فقه از طریق خبر واحد حل کرده اند اما در تفسیر محل بحث است.

در همایش نخست درباره آثار و اندیشه های ایشان بود و دومین همایش با عنوان بررسی مبانی و روش تفسیری ایشان هم در سال 92 برگزار شد و جلسه امروز هم با هدف قیاس دیدگاه های مفسران با تفسیر الفرقان در حال برگزاری است.

سومین همایش بیداری قرآنی در تاریخ معاصر در نوبت عصر با سخنرانی چندتن از صاحبنظران دیگر ادامه خواهد یافت.