خانواده؛ کانون حیات جامعه/ ستاد عالی خانواده در ایران شکل گیرد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سیدرضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، در هفتاد و پنجمین گردهمایی معاونان فرهنگی واحدهای جهاد دانشگاهی سراسر کشور با اشاره به جایگاه خانواده در جامعه گفت: ما در شرایطی شگفت‌انگیز و پرشتاب در حوزه خانواده هستیم و هرچه بحث خانواده را دنبال می‌کنیم به مسائل جدید برخورد می‌کنیم.

مهمترین سرمایه جامعه ایرانی خانواده است

وی افزود: مسئله خانواده در ایران با دنیا متفاوت است. مهمترین سرمایه جامعه ایرانی خانواده است. مهمترین عامل بقای خانواده نیز انسجام است که نقطه مقابل آن فروپاشی است. فروپاشی خانواده در ایران به فروپاشی جامعه منجر می‌شود.

با یک شرایط پرشتاب و شگفت انگیز مواجه هستیم

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه با ارائه گزارشی پیرامون روند رشد جمعیت کشور با بحث ازدواج و طلاق گفت: در سال 1358 جمعیت کشور 26 میلیون نفر بود که تعداد ازدواج در آن سال نسبت بین ازدواج و طلاق معمول بود. در سال 90 جمعیت کشور 75 میلیون نفر و ازدواج ثبت شده 700 هزار عدد که تناسب ازدواج منطقی بوده ولی طلاق  14 هزار و 350 عنوان ذکر شده است. جمعیت 2 برابر بیشتر، ازدواج 2 برابر و طلاق7 برابر شده است. از اینجا می‌توانیم دریابیم که ما با یک شرایط پرشتاب و شگفت انگیز مواجه هستیم که باید ان را دریابیم و به آن توجه ویژه‌ای کنیم.

رهیافت‌های فرهنگی و اجتماعی به دوش شبکه‌های اجتماعی واگذار شده است

صالحی امیری در ادامه با بیان اینکه اولین نکته تعیین کننده در جلوگیری از این بحران ایجاد شناخت و فهم صحیح از جامعه است، گفت: در حوزه خانواده، شبکه‌های اجتماعی، نظام آموزشی، جامعه رابطه بسیار نزدیکی با هم دارند. در دهه 60 آموزش، محور اصلی خانواده بوده است اما در دهه 70 خانواده و امروزه شبکه‌های اجتماعی محور اصلی خانواده‌ها شده است. از این منظر رهیافت‌های فرهنگی و اجتماعی به دوش شبکه‌های اجتماعی واگذار شده است.

داشتن خانواده بزرگ به یک ضد ارزش تبدیل شده است

وی افزود: زبان انتقال فرهنگ در جامعه نیز دست‌خوش تغییر شده است. در گذشته انتقال فرهنگ در خانواده‌های بزرگ به دوش پدر و مادر بود اما در زندگی کنونی این انتقال به خارج از محیط خانه واگذار شده است. همین امر باعث شده است که در خانواده‌های ایرانی داشتن خانواده بزرگ به یک ضد ارزش تبدیل شده است. 

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی خاطرنشان کرد: تغییر و تحولات اجتماعی امروز متوجه عموم جامعه به‌ویژه نسل جوان است که به دلیل گسترش شبکه‌های ماهواره‌ای و مجازی این تغییرات معطوف به مکان و نقطه‌ای خاصی از کشور نیست.

وی با اشاره به تعبیر مقام معظم رهبری که اگر تحولات اجتماعی به تغییر باور‌ها و اعتقادات منجر شود سبک زندگی تغییر می‌کند افزود: در حال حاضر تغییر و تحول در جامعه ایرانی با حجم خطرات زیادی همراه است.

روابط میان اعضای خانواده بسیار کمرنگ شده است

صالحی امیری بیان کرد: متاسفانه در حال حاضر میزان تعامل در بین افراد خانواده به 20 دقیقه در طول روز کاهش یافته و به ویژه جوانان به جای اعضای خانواده متمایل به ارتباط‌گیری با هم سن و سالان خود دارند و روابط میان اعضای خانواده بسیار کمرنگ شده است و این موضوع موجب آسیب‌های جدی در سطح کلان خواهد شد.

آمار مصرف مردم از فیلم‌ها و موسیقی‌های منفی در حال افزایش است

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی خاطر نشان کرد: آمار مصرف مردم و از جمله جوانان از فیلم‌ها و موسیقی‌های منفی به صورت نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است و این قشر بیشترمتمایل به استفاده از فضای مجازی شده‌اند.

وی ادامه داد: 20 شاخص آسیب‌شناسی اجتماعی جامعه ایران در حال صعود است و هیچ‌کدام مسیر نزولی را طی نمی‌کنند و باید با رویکرد 10 ساله و با تغییر در باورها مبتنی بر ارزش‌های اجتماعی و دینی و نه با بایدها و اجبار و تغییر در فکر و اندیشه در مسیر رفع معضلات و آسیب‌های اجتماعی گام برداشت و شوراهای فرهنگ عمومی رسالت خطیری در این زمینه عهده‌دارند.

باید ستاد عالی خانواده در ایران شکل گیرد

صالحی امیری ضمن تاکید به تدوین برنامه منسجمی برای تعالی و معرفت خانواده‌ها از سوی شورای فرهنگ عمومی گفت: این مساله نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی خواهد داشت. لذا معتقدیم که باید ستاد عالی خانواده در ایران شکل گیرد. امروزه حداقل 20 نهاد در حوزه خانواده وجود دارد که هیچکدام به صورت صحیح فعالیت نمی‌کنند.

نرخ رشد آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در حال افزایش است

وی تصریح کرد: نرخ رشد آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در جامعه به شدت در حال افزایش است برخی از این آسیب‌ها شامل حاشیه نشینی، طلاق و اعتیاد است و جامعه ما هم اکنون در حال عبور از مسیر تونل سختی است که این تونل در مسیر پر پیچ و خم خود با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه است.

اگر خانواده دچار فروپاشی شود، حجم آسیب‌های اجتماعی افزوده خواهد

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به افزایش نگران کننده برخی آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق در سطح کشور گفت: هر کسی دچار بحران می‌شود در وهله نخست چشم امید و پناهش به کانون خانواده است و اگر خانواده دچار فروپاشی شود، بر حجم آسیب‌های اجتماعی افزوده خواهد شد و آسیب های ناشی از این موضوع جبران ناپذیر خواهد بود.

سبک زندگی و ساختارها درمیان نسل ها تغییرکرده است

صالحی با اشاره به تغییر سبک زندگی ایرانی‌ها گفت: متاسفانه اختلاط بین شبکه‌های رسمی و غیر رسمی زیاد شده و سبک زندگی و ساختارها درمیان نسل ها تغییرکرده است و این موضوع موجب شکاف میان نسل‌ها شده است. این تغییرات خانواده و جامعه را در معرض تغییرات مستقیم قرار داده است و نگرانی‌ها را نیز به عنوان مهم‌ترین کانون تداوم فرهنگ جامعه ایرانی افزایش داده است.

طلاق عاطفی دربین همسران افزایش یافته است

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به اینکه طلاق عاطفی دربین همسران افزایش یافته است ادامه داد: تغییرات دچار دستخوش قرار گرفته به دلیل تهاجم بیگانه در روابط و تعامل حقوقی و اقتصادی و اجتماعی خانواده‌ها نگران‌کننده است.

خانواده کانون حیات جامعه است

صالحی امیری اذعان داشت: خانواده کانون حیات جامعه است و در صورتی که این کانون تضعیف شود حیات جامعه نیز به خطر می‌افتد همچنان که در کشور‌های غربی به دلیل از هم پاشیدگی این کانون شاهد ازدواج سفید هستیم.

وی تاکید کرد: باید با اقدامات فرهنگی برای کاهش رفع گسست فرهنگی و اجتماعی در جامعه اقدام عاجلی انجام داد. متاسفانه در دوره رژیم پهلوی فرهنگ کشور به غرب سپرده شد که ما هنوز با پیامدها و آسیب‌های آن دوران در حال مبارزه هستیم.

تولیدات فرهنگی ما مصرف ‌کننده ندارد

صالحی امیری ادامه داد: در حال حاضر تولیدات فرهنگی ما مصرف ‌کننده ندارد و باید فکری به حال اثر بخشی آن شود و با شناسایی نیاز‌ها و اقتضائات جامعه برای تولید و فرهنگ سازی در این زمینه اقدام کرد.

باید با نیازسنجی ذائقه‌ها و اقتضائات فرهنگی جوانان را شناسایی کرد

صالحی امیری گفت: باید دید که شورای فرهنگ عمومی چه اقداماتی برای تولید و باز تولید نیازهای فرهنگی جوانان مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و انقلابی کرده است. باید در وهله نخست با نیازسنجی دقیق ذائقه‌ها و اقتضائات فرهنگی جوانان را شناسایی کرد و اگر تولیدات فرهنگی اثر بخشی لازم را نداشتند در اسرع وقت باید مورد دیگری جایگزین آنها شوند.