زمان نامعلوم اکران عمومی «فرزند صبح» پس از 11 سال

سال 83 خبری رسانه‌ای شد، مبنی بر این‌که فیلمی سینمایی با محوریت زندگی حضرت امام(ره) جلوی دوربین خواهد رفت. این خبر در مهرماه همان سال به واقعیت پیوست و این فیلم به کارگردانی بهروز افخمی کلید خورد. از همان زمان بسیاری از اهالی سینما و مردم منتظر بودند این فیلم روی پرده برود تا کاری که در آن زندگی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ترسیم شده را ببینند. به ویژه این‌که فیلمسازی پشت دوربین این کار قرار گرفته بود که سینما را به خوبی می‌شناخت و آثار خوب نیز در پرونده کاری خود کم نداشت.

در زمان ساخت این کار خبرها و حواشی بسیاری در مطبوعات چاپ می‌شد به ویژه در حوزه انتخاب بازیگران. یکی از این حواشی مربوط به انتخاب هدیه تهرانی به عنوان مادر امام خمینی(ره) بود یا اینکه محمدرضا شریفی‌نیا نقش حاج احمدآقا را بازی می‌کرد. درباره نقش حضرت امام نیز خبرهای مختلفی به گوش می‌رسید، از جمله این‌که در ابتدا قرار بود جمشید هاشم‌پور نقش میانسالی امام(ره) را بازی کند، اما در ادامه عبدالرضا اکبری جای وی را گرفت.

تکذیب حضور موریکونو در «فرزند صبح»

این فیلم بعد از فیلمبرداری وارد مراحل فنی شد. در این قسمت هم نجواهای مختلفی شنیده می‌شد از جمله این‌که انریکو موریکونو، آهنگساز مشهور ایتالیایی که کارهایی معروف بسیاری همچون «خوب، بد، زشت» را ساخته است در این مجموعه حضور خواهد داشت. خبری که خیلی زود تکذیب شد. با تمام این حواشی انگار مشکلی برای کار پیش آمده بود که این فیلم روی پرده نمی‌رفت، حتی یک بار مرحوم سیف‌الله داد فیلم را تدوین کرد که مطلوب کارگردان قرار نگرفت. در ضمن اختلاف نظری که بین سازندگان فیلم با موسسه تنظیم و نشر آثار امام به وجود آمد زمان نمایش فیلم را به تاخیر می‌انداخت.

در زمان ساخت این فیلم بهروز افخمی در گفت‌و‌گویی بیان کرده بود که؛ «ساخت این فیلم به پیشنهاد موسسه ترویج آثار امام بود. اما من در ابتدا مخالفت کردم، چون از من انتظار داشتند که سال‌های رهبری امام خمینی را در فیلم بیاورم که این ممکن نبود. سپس آنها به من اختیار دادند تا فیلم را در هر دوره از زندگی امام که می‌خواهم، بسازم.» این گفته به لحاظ امکاناتی که در اختیار سینمای ایران قرار دارد کاملاً منطقی بود، چون برای این‌که بتوان دوران انقلاب را در سینما به تصویر کشید احتیاج به سرمایه‌ای کلان بود که فکر نمی‌کنم، تهیه‌کنندگان فیلم از عهده مخارج آن بر می‌آمدند. برای همین بهروز افخمی سعی کرد به کودکی حضرت امام بپردازد، تنها در بخش‌هایی از فیلم گریزی به جوانی و میانسالی حضرت امام زده می‌شد.

نمایش پرحاشیه فیلم «فرزند صبح» در جشنواره سال 89

این فیلم سینمایی بالاخره در سال 89 در سانسی ویژه برای اهالی مطبوعات در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که به شدت با مخالفت رسانه‌ها مواجه شد، چون معتقد بودند که این فیلم به هیچ وجه کاری نبوده تا بتواند شأن حضرت امام را تصویر بکند. بهروز افخمی نیز پس از نمایش فیلم در جمع خبرنگاران گفت که این فیلم به هیچ وجه به وی مرتبط نیست، چون تدوین کار را خود انجام نداده است. از آن نمایش تا به امروز  پنج سال می‌گذرد تا انتظار برای اکران عمومی فیلم 11 ساله شود، با این وجود هنوز هم هر از گاهی مصاحبه‌هایی از سوی تهیه‌کننده (محمدرضا شرف‌الدین) و کارگردان درباره فیلم صورت می‌گیرد که می‌گویند در صورت مهیا شدن شرایط فیلم به نمایش درخواهد آمد، اما آن گونه که از مصاحبه‌های آنها بر می‌آید این شرایط حداقل تا چند سال اخیر مهیا نخواهد شد!

تمام توضیحات ارائه شده یک افسوس بزرگ را برای سینما به وجود می‌آورد و آن هم این‌که چگونه است که سینمای کشور ما نمی‌تواند در بحث شخصیت‌نگاری تا به این حد ضعیف باشد. اتفاقی که درباره چند شخصیت معاصر دیگر هم روی داده و فیلم‌ها و سریال‌ها نتوانستند تصویرگر بزرگی افراد مورد نظر باشند. در این میان تنها فیلم «چ» بود که به مدد کارگردان خوش‌فکر و متعهدش توانست برداشتی درست و زیبا از زندگی شهید چمران داشته باشد.

حمایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام از تولیدات سینمایی با محوریت زندگی ایشان

در انتها باید گفت که متاسفانه در قبال موضوعاتی چون زندگی حضرت امام(ره) تنها یک نفر تصمیم گیرنده نیست، برای همین اگر فیلمی همچون «فرزند صبح» ساخته شود، هر فرد یا گروهی خود را متولی آن می‌داند. برای همین موسسه تنظیم و نشر آثار امام و همین طور بیت امام خمینی باید خود در این قضیه ورود کنند تا این امکان برای سینما پیش آید تا قادر باشد تصویرگر عظمت شخصیتی چون حضرت امام باشند. فردی که پیامش تنها برای ایران نجات‌بخش نبود، بلکه بسیاری از کشورهای مسلمان وی را به عنوان الگویی برای مبارزات ضد استعماری انتخاب کردند. در این میان سازمان سینمایی، دولت و مجلس شورای اسلامی هم باید امکاناتی را فراهم کنند تا فیلم‌هایی با محوریت بزرگان این سرزمین روی پرده نقره‌ای سینما جان بخشیده شود. به امید آن روز.