خواست‌هایی که بعد از 14 دور برگزاری «تئاتر مقاومت» برآورده نشدند/ توجه به فعالان تئاتر شهرستانی
گروه هنر: از آنجا که با وجود برگزاری ۱۴ دوره جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» اهداف آرمانی و ارزشی انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس به طور کامل محقق نشد، لذا برای نیل به سوی هدف متعالی انجمن، یعنی تبیین و ترویج مؤثر فرهنگ مقاومت، مجبور به تغییر در شرایط و شیوه اجرایی جشنواره هستیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) نشست خبری پانزدهمین جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» پیش از ظهر امروز، 26 خرداد با حضور حفیظالله رفیعی، مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در سالن اجتماعات کوثر واقع در بنیاد فرهنگی روایت برگزار شد.
حفیظالله رفیعی در ابتدای این نشست در مورد فعالیت‌های انجمن در خلال یکی، دو سال گذشته گفت: در این مدت بر برگزاری برنامه‌های ویژه‌ای متمرکز شدیم، اینکه چگونه باید پانزدهمین جشنواره «تئاتر مقاومت» را برگزار کنیم، جشنواره‌های مشابهی که در این مورد هر ساله شاهد برگزاری آنها هستیم چه خاصیتی دارند که مطمئناً این مسئله نیاز به یک کار پژوهشی و مطالعاتی داشت و در مورد چشم‌انداز و افق تئاتر مقاومت، اقدام در مورد استخراج سوژه‌ها از میان رمان‌ها و خاطرات مکتوب دفاع مقدس کارهایی به انجام رسید.
تولید نمایش کوتاه قابل اجرا در مدارس، مساجد و محلات
وی ادامه داد: اقداماتی نیز در مورد تولید نمایش‌های کوتاه قابل اجرا در مدارس، مساجد و محلات انجام دادیم و روی این موضوع به شکل جدی کار و سرمایه‌گذاری صورت گرفت و به شکل متمرکز بر روی تولید متون نمایشی با موضوع دفاع مقدس کارهایی انجام شد، به این معنی که تولید این متون در قالب مشاوره مستقیم با کارشناسان تئاتری و نمایشنامه‌نویسان به انجام رسید که بر این اساس 5 متن فاخر نمایشی به نگارش درآمد که نگارندگان آنها اغلب از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بودند.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: تولید مجموعه 30 قسمتی تله‌تئاتر با مایه طنز و هجو استکبار جهانی از جمله برنامه‌هایی بود که برای آن تدارک ویژه‌ای دیده شد که البته به دلایلی از جمله ضعف در متن‌های نمایشی به نگارش درآمده و تولید این مجموعه به سال جاری موکول شد.
26 نمایشنامه در انتشارات ساقی زیر چاپ رفته‌اند
رفیعی در ادامه گفت: برنامه‌ای برای حمایت از جشنواره‌ها به ویژه جشنواره‌های دانشگاهی داشتیم و تعاملاتی با معاونان فرهنگی مستقر در مراکز آموزش عالی به این منظور برقرار شد که تداوم دارد و در سال 93 ، 30 اثر جامع در روند تولید قرار گرفت که شامل نگارش 26 نمایشنامه از سوی نمایشنامه‌نویسان جوان و تألیف 4 کتاب از سوی اساتید دانشگاهی است که نمایشنامه‌ها برای چاپ و انتشار در اختیار انتشارات ساقی قرار گرفته‌اند.
وی افزود: از تولیدات انجمن 7 اثر در جشنواره سی و دوم تئاتر فجر شرکت داده شدند که 7 جایزه را به خود اختصاص دادند و در جشنواره سی و سوم تئاتر فجر نیز با 5 اثر حضور داشتیم که حائز رتبه شدند؛ ضمن آنکه در جشنواره سال گذشته تئاتر فجر از سوی انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس اعلام شده بود که از 4 اثر نمایشی یا موضوعات مرتبط در این جشنواره حمایت به عمل خواهد آمد.
اختصاص سالن اسوه به تولید و اجرای نمایش کودک و نوجوان
رفیعی تأکید کرد: انجمن از بخش تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی نیز در این مدت غافل نماند؛ فعالان تئاتر کودک و نوجوان درخواست کردند که سالن نمایشی اسوه به شکل تخصصی و انحصاری برای اجرای آثاری برای این گروه سنی در اختیار آنها قرار گیرد که مورد موافقت مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت قرار گرفت که بر این اساس پیش‌بینی شده است تا پایان سال، 6 تا 8 نمایش ویژه کودک و نوجوان تولید کنیم که در این سالن نمایشی به اجرا درخواهند آمد.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در ادامه گفت: تلاش بسیار کردیم که در حوزه نمایشنانه به خودکفایی برسیم. همه می‌دانیم که مشکل و آفت اصلی تئاتر مقاومت کمبود نمایشنامه‌های باکیفیت در این حوزه است که البته علیرغم تلاش‌های صورت گرفته همچنان این معضل به قوت خود باقی است؛ برای خوانش متون نمایشی نیز برنامه مفصلی پیش‌بینی شده است که این آثار نمایشنامه‌خوانی شوند و سپس با حضور اساتید تئاتری مورد نقد و نظر در جمع علاقه‌مندان قرار گیرند.
اجرای طرح تجمیع به منظور تأمین بودجه کافی تولیدات نمایشی دفاع مقدس
رفیعی گفت: اجرای طرحی را در انجمن دنبال می‌کنیم تحت عنوان طرح تجمیع؛ این طرح پس از مطالعات عمیق میدانی حاصل شد به این معنا که بسیاری از متولیان تئاتر انقلاب و دفاع مقدس با بودجه‌هایی که به این امر اختصاص می‌دهند، اغلب موفق به تولید آثاری می‌شوند که قابلیت و کیفیت لازم و درخور موضوع ارزشی انقلاب و دفاع مقدس را ندارند. اینکه همه توقع این را نیز داشته باشند که انجمن همه امور را به دست بگیرد با توجه به بضاعت کم انجمن این امر میسر نیست.
وی ادامه داد: به این منظور بودجه‌های اختصاصی به تئاتر انقلاب و دفاع مقدس باید در قالب صندوقی تجمیع شده و زین پس انجمن با در اختیار قرار دادن بودجه کافی به گروه‌های نمایشی کیفیت آنها را ارتقاء ببخشد که این خود در جذب مخاطب نیز کمک شایان توجهی خواهد داشت؛ متأسفانه با وجود عزمی که انجمن در اجرای این طرح دارد و البته در ابتدا همه نیز اعلام آمادگی کردند، اما در مرحله عمل اکثر نهادها و سازمان‌ها با این توجیه که پولی در اختیار ندارند، پا پس کشیده و تنها وزارت دفاع پای کار ماند.
انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، متولی اصلی تئاتر مقاومت است
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس اذعان کرد: به هر حال تئاتر مقاومت باید متولی اجرایی قانونی داشته باشد که قطعاً انجمن این وظیفه را به عهده دارد. سایر سازمان‌ها و نهادها اگر خواهان آن هستند که در حوزه مقاومت اثر نمایشی تولید کنند باید این بودجه را به انجمن تزریق کنند تا کار تخصصی در زمینه تولید و اجرای آثار با این موضوعات از طریق انجمن به مرحله اجرا برسد.
رفیعی تصریح کرد: در قالب و شیوه جدید اجرایی جشنواره «تئاتر مقاومت» توجه زیادی به ظرفیت و قابلیت‌های موجود در نزد فعالان تئاتر شهرستانی داشتیم؛ درست است که نام این تولیدات شهرستانی است، اما باید گفت که ظرفیت‌هایی در آنها وجود دارد و فضاهای بکر نمایشی را رقم می‌زنند که شاید در گروه‌های فعال و حرفه‌ای تئاتر شاهد این ویژگی نباشیم، من با کمال شرمندگی با پرداخت مبالغ 5 تا 7 میلیونی به گروه‌های شهرستانی شاهد بودم که آنها با جان و دل به تولید تئاتر پرداختند و در شهر خود اجرای عمومی داشتند که کار با استقبال چشمگیر مخاطبان مواجه شد و حال سؤال من اینجاست که آیا با این مبالغ کم هر یک از گروه‌های حرفه‌ای تئاتر که داعیه کار در زمینه دفاع مقدس را دارند و نسبت به وضعیت تئاتر مقاومت ابراز نگرانی می‌کنند، حاضر هستند با این بودجه‌های کم و به شکل خودجوش تئاتر تولید کنند؟
تقسیم عادلانه بودجه تولید به گروه‌های شهرستانی
وی ادامه داد: با این فرض در قالب جدید جشنواره تصمیم بر آن داریم تا به جای صرف هزینه‌های هنگفت در قالب سنتی جشنواره و دعوت از گروه‌های نمایشی که مبالغ زیادی نیز باید هزینه اسکان و ایاب و ذهاب آنها شود، این بودجه را در میان گروه‌های متعهد و دغدغه‌مند تئاتری قرار دهیم تا در شهرهای خود به تولید و اجرای تئاتر بپردازند که خوشبختانه در طول یک سال گذشته 30 نمایش تولید و در اقصی نقاط ایران با حمایت انجمن به اجرای عموم رسید که البته از سوی مخاطبان نیز استقبال خوبی از آنها به عمل آمد.
مدیرعامل انجمن انقلاب و دفاع مقدس گفت: در برگزاری پانزدهمین جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» رسیدن به سه اصل و هدف را پیگیری می‌کنیم که عبارتند از تولید باکیفیت، رضایت مخاطب و انعکاس خوب اثر نمایش در جامعه و تأثیری که می‌تواند داشته باشد که به این منظور فضاسازی خوبی را در دستور کار خواهیم داشت.
رفیعی تأکید کرد: شاید این ایراد از شیوه جدید برگزاری جشنواره گرفته شود که برگزاری به این شکل عرف جشنواره‌ای را رعایت نخواهد کرد و جشنواره باید در مقطع زمانی خاص و با شیوه‌ای رایج همچون سایر جشنواره‌ها برگزار شود که باید در جواب بگویم هدف برگزاری صرف جشنواره نبوده و قرار نیست ما از مدل رایج جشنواره تقلید کنیم، بلکه هدف از برگزاری جشنواره سراسری «تئاتر مقاومت» تبیین و ترویج فرهنگ ارزشی مقاومت در میان مخاطبان و مردم جامعه است. حال فرقی نمی‌کند که نام این جریان را جشنواره بگذاریم، دوسالانه و یا هر نام دیگر.
وی افزود: علت هم این است که تجربه 14 سال برگزاری جشنواره «تئاتر مقاومت» این نتیجه را به دنبال داشت که ما به خواست‌های مطلوب خود به طور کامل با آن مدل اجرایی نرسیدیم و حال وقت آن رسیده است که شیوه اجرایی جشنواره را برای بهبود شرایط تغییر دهیم، البته دلیل برگزاری دوسالانه جشنواره نیز به این دلیل است که فرصت کافی در اختیار گروه‌ها قرار گیرد که فارغ از هر گونه شتابزدگی رایج جشنواره‌ای هم در زمینه تولید محتوا و هم تمرین و تولید نمایش به کاری باکیفیت متمایل شوند.
شاهد تحول در زمینه داوری و ارزیابی آثار جشنواره پانزدهم خواهیم بود
رفیعی ادامه داد: ما زمانبندی نگارش نمایشنامه، تولید، تمرین و آماده‌سازی نمایش برای شرکت در جشنواره را به عهده خود گروه‌ها قرار دادیم، تحولی هم در نظام داوری و قضاوت آثار به وجود آورده‌ایم که هیئت داوران در شرایطی کاملاً مطلوب به دور از هر گونه شتابزدگی، آثار را در دو مرحله، یکی به شکل حضوری و در مرحله دوم با تماشای لوح فشرده اجرا و مورد ارزیابی قرار دهند.
وی در پایان با اشاره به اینکه دبیر جشنواره به زودی معرفی خواهد شد، گفت: انجمن تا سال گذشته مأموریتی در زمینه آموزش نداشته است، اما از امسال با برگزاری کارگاه‌های نمایشنامه‌نویسی و نشست‌های نقد و تحلیل سعی در ارتقای کیفی آثار نمایشی با موضوع دفاع مقدس دارد.
