مستندات راویان دوران دفاع مقدس منبع اصلی پژوهش‌های امروز است
گروه جهاد و حماسه: یکی از راویان مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه ۲۰۴ راوی در دوران دفاع مقدس به ثبت و ضبط حوادث جنگ و گزارش وقایع عملیات‌ها می‌پرداختند، گفت: مستندات آن زمان هم اکنون منبع اصلی پژوهش‌های کاربردی است.
محسن رخصت‌طلب، از راویان مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه آرشیوی غنی از گزارش وقایع عملیات‌ها و جلسات فرماندهان جنگ در دست داریم که برای پژوهش‌های کاربردی مفید هستند، عنوان کرد: 204 راوی از سوی این مرکز که در آن زمان با عنوان «مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ» فعالیت می‌کردند هر یک در منطقه ماموریت خویش حضوری مداوم داشتند تا هم بر اساس طرح تعیین شده درباره آنچه واقع می‌شود به تحقیق و ثبت و ضبط بپردازند و هم در مورد آنچه از ابتدای جنگ تا زمان حضور محققان رخ داده از طریق مصاحبه با حاضران در صحنه‌های نبرد و جمع‌آوری اسناد لازم، اطلاعات دقیق کسب کنند و به جمع‌بندی مناسبی از چگونگی روند جنگ تا این زمان برسند.
رخصلت‌طلب با بیان اینکه پس از چند ماه از آغاز فعالیت مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ و در پی افزایش حضور نیروهای مردمی در جبهه‌ها، دامنه فعالیت این مرکز نیز گسترش یافت، افزود: تجربه‌ای که از صفر شروع شده بود مانند سایر فعالیت‌های خودجوش انقلابی به سرعت از جنبه‌های کمی و کیفی فزونی یافت و همپای تحولات جنگ در صحنه‌های نبرد، تثبیت و مقرر شد راویان اطلاعات، اخبار و اسناد رده‌های فرماندهی تا نیروهای رزمنده حاضر در صحنه‌های نبرد را در قرارگاه مرکزی و تابعه و یگان‌های تحت امر آنها جمع‌آوری کنند و ضمن نگارش و ثبت و ضبط روزانه وقایع، مستندات لازم را تهیه و فراهم کنند. به این ترتیب کار مهم و دشواری که از سال 1360 آغاز شده بود با حضور راویان ادامه یافت تا همه اخبار، گزارش‌ها، آمارها و اطلاعات معتبر و موثق از مراکز طرح‌ریزی، هدایت و فرماندهی عملیات‌ها و همچنین میدان‌های نبرد و صحنه‌های درگیری به صورت زنده و حقیقی جمع‌آوری شود.
این راوی دفاع مقدس یادآور شد: حضور تمام وقت راویان در کنار فرماندهان و ثبت و ضبط همه گفت‌وگوها و اقدامات آنها در شبانه‌روز، مصاحبه‌های متعدد با رده‌های مختلف، گردآوری اسناد مکتوب هر رده و یگان و ... موجب تخصص بالای آنان شده بود. همین سبب جمع‌آوری اسناد و منابعی غنی از جنگ شده که احتمال بروز خطا و اشتباه در آن به حداقل رسیده است.
اسناد موجود
وی همچنین گفت: 30 هزار ساعت نوار کاست و 1200 دفترچه و 600 گزارش از دوران دفاع مقدس توسط راویان تهیه شده که بعد از جنگ احیا شده‌اند و رسالت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس حفظ این اسناد برای استفاده در تولیدات پژوهشی است.
رخصت‌طلب توضیح داد: 30 هزار نوار کاست، 5/1 میلیون برگ سند و 12 هزار کالک و نقشه از مکالمات و مذاکرات جلسات فرماندهی جنگ تحمیلی و گزارش‌های عملیاتی کاتبان جمع‌آوری شده است.
از 1200 دفترچه‌ای که راویان در حین جنگ تحمیلی نوشتند، 750 جلد گزارش عملیات است و تاکنون 20 هزار از مجموع 30 هزار ساعت نوار کاست‌ها را توانسته‌ایم پیاده‌سازی کنیم. همچنین 30 هزار قطعه عکس و هزار ساعت فیلم از نتایج تلاش آن راویان در اختیار داریم.
17 راوی شهید در دوران دفاع مقدس داریم
راوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گفت: 17 نفر از راویان دفاع مقدس حین کار تهیه مستندات و یا در حال رزم در پوشش رزمندگان به شهادت رسیده‌اند که از جمله آنها می‌توان به شهید تقی رضوانی اشاره کرد که در کنار شهید حسن باقری و مجید بقایی از فرماندهان دفاع مقدس به شهادت رسید و نیز شهید سیدمحمد اسحاقی که راوی همراه حسین خرازی فرمانده لشکر 14 امام حسین(ع) بود و شهید علی فتحی که همراه عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس بود و زمانی که فرمانده مجروح شد این راوی به شهادت رسید.
وی همچنین با اشاره به پیچیدگی‌های عملیات‌های دفاع مقدس افزود: عملیات‌های والفجر 8 و کربلای 4 از عملیات‌های بسیار پیچیده دفاع مقدس بودند. متاسفانه پس از تفحص شهدای غواص، برخی رسانه‌ها بی‌دقتی‌هایی کردند که موجب برخی واکنش‌های نادرست از سوی رسانه‌های بیگانه شد.
رخصت‌طلب همچنین گفت: دشمن بعثی در عملیات والفجر 8 از ما شکست خورد و در کربلای چهار که 3 دی 1365 رخ داد، دست ما را خواند و توانست عملیات را پیش‌بینی کند. البته رزمندگان در کربلای 5 واکنش مناسبی نشان دادند و دوباره پیروز شدند.
