حجتالاسلام والمسلمین امین کثیری، پژوهشگر حوزه دینی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، به بیان نکاتی درباره ابعاد اقتصادی ماه مبارک رمضان پرداخت و اظهار کرد: ماه مبارک رمضان یکی از فرصتهای گرانقدری است که خداوند متعال در اختیار بندگان در دنیا قرار داده است و در مورد این ماه شریف و مسئله روزهداری میتوان مکرر صحبت کرد اما یکی از ابعادی که درباره این ماه مبارک میتوان پیگیری کرد، موضوع اقتصادی ماه رمضان است.
لزوم توجه به فقرا در ماه مبارک رمضان
وی افزود: در احادیث از ائمه معصومین(ع) هم آمده است که یکی از علل روزهداری را همدردی و همدلی با فقرای جامعه برشمردهاند؛ بدین معنی که افرادی که در طول سال شکمهایشان سیر است و مشکل اقتصادی ندارند، یک ماه را به عنوان همدردی با کسانی که وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند تجربه میکنند و میدانیم که در آخر ماه این مبارک هم زکات فطره واجب میشود.
حجتالاسلام کثیری اظهار کرد: براساس این قانون، افراد روزهدار موظفند بخشی از دارایی خود را به عنوان زکات فطره در اختیار فقرا و نیازمندان جامعه قرار دهند و همه این موارد به این معنا است که یکی از ابعاد مهم روزهداری و ماه مبارک رمضان توجه به قشر ضعیف جامعه است؛ قشری از جامعه که ممکن است از لحاظ ایمانی ضعیف نباشد اما از لحاظ مادی در وضعیت نامناسبی به سر ببرند.
تأکید روایات بر افطاری دادن به فقرا و نیازمندان
وی با اشاره به وجود برخی ولخرجیها در ماه مبارک رمضان اظهار کرد: در روایات بر افطاری دادن به فقرا و نیازمندان تأکید شده است اما گاهی مشاهده میکنیم که نقض غرضهایی هم اتفاق میافتد و عملا زمانی که سفرههای افطاری پهن میشود به جای اینکه این سفرهها جایی برای نشاندن فقرا باشد به سفرههایی افطاری برای چشم و همچشمی و اسراف و تبذیرهایی تبدیل میشود که از لحاظ شرعی حرام است.
کثیری اظهار کرد: ما نمیتوانیم برای انجام یک عمل مستحب و کاری که در روایات به انجام آن تشویق شدهایم مرتکب حرام شویم. برخی از سفرههای افطاری که در جامعه پهن میشود اسراف است و اسراف هم از حرامها و عواملی است که میتواند مشکلات عدیدهای برای یک قوم ایجاد کند و ممکن است عذاب الهی را بر آن جامعه نازل کند.
ولخرجی برخی نهادهای دولتی در ماه مبارک رمضان
این پژوهشگر حوزه دینی ادامه داد: در این سفرهها، چه شخصی و چه دولتی باشد اسراف رخ میدهد و ما برای انجام یک کار مستحب مرتکب یک کار حرام شدهایم و به همین دلیل است که خداوند در قرآن میفرماید:« أَجَعَلْتُمْ سِقَایَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَجَاهَدَ فِی سَبِیلِ اللّهِ لاَ یَسْتَوُونَ عِندَ اللّهِ وَاللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ؛ آیا سیراب ساختن حاجیان و آباد کردن مسجد الحرام را همانند [کار] کسى پنداشتهاید که به خدا و روز بازپسین ایمان آورده و در راه خدا جهاد مىکند [نه این دو] نزد خدا یکسان نیستند و خدا بیدادگران را هدایت نخواهد کرد» (التوبه/ 19)
کثیری با اشاره به اسرافگرایی از جانب برخی نهادهای دولتی در ماه مبارک رمضان اظهار کرد: در ماه مبارک رمضان مشاهده میکنیم که برخی از ارگانهای دولتی، خود را به پهن کردن سفرههای افطاری پرهزینه مقید میدانند که متأسفانه بر سر این سفرهها فقرا هم حضور ندارند و عمدتا افرادی خاص و همگی برخوردار از موهبتهای مادی هستند که بر سر این سفرهها مینشینند و متأسفانه مشاهده میکنیم بر سر این سفرهها، همدلی با فقرا هم به چشم نمیخورد.
زکات فطره باید در اولین فرصت به دست فقرا برسد
وی افزود: لذا باید اولا مبادرت به اسراف نکنیم که از حرامهای الهی است و دوم اینکه سفره ما سفره خاص نباشد؛ چراکه ماه مبارک رمضان، ماه همراهی با فقرای جامعه و ماه شاد کردن دل فقرا و ماهی است که باید فقرا در آن احساس رضایت و شادی کنند. همچنین باید دانست که در عید فطر حتما باید به فقرا رسیدگی کنیم؛ چراکه زکات فطره، یک واجب فوری است که باید خود را مقید بدانیم در اولین فرصت آن را به دست فقرا برسانیم و علتش این است که فقرا هم در این روز باید با دیگران شریک و سهیم باشند.
این پژوهشگر حوزه دینی در پایان تأکید کرد: بنابراین باید دقت کنیم سفرهها و افطاری دادنها همگی به گونهای باشد که با روح ما مبارک رمضان که از بعد اقتصادی، هدف آن رسیدگی به فقرا و کمک به افراد ضعیف و کمتوان جامعه است همخوانی داشته باشیم و اگر این کار را انجام ندهیم قطعا از بعد معنوی ماه مبارک رمضان فاصله گرفتهایم.