«ملیحه تپاریچ»، بانوی هنرمند اهل بوسنی و هرزگوین و استادیار دانشگاه بینالمللی سارایوو، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) با اظهار خرسندی از ارائه آثار نقاشی و خطاطی خود در بخش بینالملل نمایشگاه، به پرسشهای ایکنا درباره فعالیت هنری خود و حضورش در نمایشگاه پاسخ داد.
ایکنا: به عنوان نماینده کشور بوسنی، در ابتدا خود را برای مخاطبان معرفی و از سوابق تحصیلی و حرفهای خود به اختصار صحبت کنید؟
اینجانب ملیحه تپاریچ متولد کشور بوسنی و هرزگوین هستم. حرفه من نقاشی است. من تحصیلات خود را در سال 2002 میلادی در مقطع کارشناسی و در رشته نقاشی به پایان رساندم. سپس به ادامه تحصیل در رشته خود با گرایش خطاطی اسلامی پرداختم و در سال 2007 میلادی موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد شدم. موضوع پایاننامه من بررسی تاریخ هنر خطاطی اسلامی از ابتدا تا عصر معاصر است. در حال حاضر دانشجوی مقطع دکتری هستم و درباره خطاطان بوسنیایی تحقیق میکنم. همزمان نیز در دانشگاه بینالمللی سارایوو به عنوان استادیار مشغول به تدریس هستم.
ایکنا: درباره آثار هنری خود و انگیزهتان از آفرینش آنها توضیح دهید؟
همان گونه که اشاره کردم با وجود این که عمده آثار من مربوط به خطاطی اسلامی است، اما در اصل خود را یک نقاش میدانم. در واقع من خطاطی اسلامی را سوژه کارهای هنری خود قرار دادهام که در این میان سبک کوفی بخش عمده آن را تشکیل میدهد، زیرا این سبک بسیار مستحکم و بیانگر است و همین توجه من را به خود معطوف نموده است. در برخی از آثارم نوشتهها کاملاً قابل خواندن هستند و در برخی دیگر صورت انتزاعی به خود گرفتهاند. بنابراین درعین حال که تلاش میکنم پیام نوشتاری در آثارم توسط مخاطب قابل رمزگشایی باشد، آنها را تا جایی که میتوانم به سمت تصویری انتزاعی سوق میهم. در نتیجه آثارم صرفا محدود به فرم و قالب نمیشوند، بلکه همواره معنای دینی و نمادین نیز در آنها موج میزند.
ایکنا: چه عاملی موجب میشود تا شما در آثار هنری خود به معنا توجه خاصی داشته باشید؟
در حقیقت اگر در یک اثر هنری تنها به شکل و فرم توجه شود طبعاً از معنا تهی میشود. از آنجا که من در باب عرفان اسلامی مطالعاتی داشتهام و با نمادها نیز آشنایی نسبی دارم، سمبل و نشانه نیز در آثارم نهفته است.
ایکنا: آیا خود را یک هنرمند متعهد میدانید که در صدد است پیام و مفهوم خاصی را به مخاطب ارائه دهد یا از هدف و ارزشی دفاع کند؟
من در خانوادهای مسلمان به دنیا آمدهام اما هرگز به مدرسه دینی نرفتهام. سنت اسلامی در بوسنی به 500 سال قبل بازمیگردد و در میان جامعه مسلمان بوسنی عمیقاً جای دارد. اسلام دینی الهی است که در همه زمانها و مکانها معتبر است. اما برای پاسخ به سؤال شما باید بگویم که به عنوان یک مسلمان در زندگی متعهد به دین خود هستم اما در ارتباط با فعالیت حرفهای خود من بیش از هرچیز یک هنرمندم و خوشحالم از این که با خلق اثر و قرار دادن آن در برابر دیدگان مخاطب میتوانم به گسترش زیبایی مادی و معنوی موجود درهنر اسلامی کمکی کنم. هنر همواره در خدمت چیزی بوده است. در طی قرون گذشته، بشر شاهد به خدمت گرفتهشدن هنر در راه ترویج ارزشهای دینی بوده است. امروزه هنر علاوه بر دین، به موضوعات بسیار دیگری نیز پرداخته است و به عنوان ابزاری متعالی برای بیان اندیشه، عواطف و رفتار انسانی به کار میرود.
ایکنا: پیام اصلی آثار شما چیست؟
از طریق نقاشی تلاش کردهام نشان دهم که اسلام خود زیبایی است. از دریچه نگاه من، اسلام بیانگرعشق، زیبایی و معنویت است.
ایکنا: سبک زندگی و آداب و رسوم جامعه مسلمان در بوسنی و هرزگوین را چگونه توصیف میکنید؟
ما جمعیت مسلمان در بوسنی و هرزگوین، همانند دیگر مسلمانان در دنیا، در مناسک و مناسبتهای دینی شرکت میکنیم، در مساجد حضور داریم و اعیاد اسلامی را جشن میگیریم. در ماه مبارک رمضان حالوهوای ویژهای در کشورم وجود دارد به گونهای که در هر گوشه و کنار از کشور نشانههای رمضان مشهود است.
ایکنا: به عنوان آخرین سوال، نمایشگاه قرآن امسال را چگونه ارزیابی میکنید؟ ایران و ایرانیان را چطور دیدهاید؟
این بار دوم است که به دعوت مقامات ایرانی برای شرکت در نمایشگاه بینالمللی قرآن به تهران سفر میکنم. از این که میبینم برگزارکنندگان این رویداد قرآنی هنرمندانی را از کشورهای مختلف در یک جا جمع کردهاند بسیار خرسندم. آن چه من به شخصه در این نمایشگاه بیشتر ازهر چیز دیگری به آن علاقهمندم، تلاش ستودنی ایران در صیانت از قرآن و اهل بیت(ع) است، دو گوهر گرانبهایی که پیامبر اکرم(ص) در میان ما به امانت گذاشتهاند و از ما خواستهاند برای همیشه از آنها محافظت کنیم. برگزاری این نمایشگاه توسط جمهوری اسلامی ایران گامی حقیقی در راستای فرموده پیامبر(ص) است.