۱۶۴ اثر ماندگار؛ دستاورد بیش از نیم قرن تلاش مرحوم عطاردی

حجت‌الاسلام محمدرضا نوراللهیان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) اظهار کرد: مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ عزیزالله عطاردی قوچانی بیش از نیم قرن در حوزه تالیف، تحقیق و تصحیح متون تلاش کرد و 164 اثر در حوزه‌های همچون حدیث‌پژوهی، تاریخ، رجال و فرهنگ از ایشان به جای مانده است.
شیخ عزیزالله عطاردی به ادبیات و علی‌الخصوص شاهنامه علاقمند بود
وی گفت: مرحوم عطاردی در خانواده‌ای اصیل و متعارف در قوچان زاده شد و پس فراگیری سواد خواندن و نوشتن در 5 سالگی، به شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی علاقمند شد.علاقه‌ای که تا پایان عمر همچنان باقی بود، به طوری که ایشان مطالبی در باب شاهنامه تالیف کرده است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
مرحوم عطاردی نگارش تاریخ خراسان را رسالت خویش می‌دانست
نوراللهیان در ادامه با بیان اینکه شیخ عطاردی عمده رسالت خویش را در تالیف تاریخ خراسان بزرگ می‌دانست، افزود: ایشان تالیف این تاریخ بزرگ را همواره با عشق و علاقه فراوان و متد خاص خویش انجام می‌داد.
وی افزود: مرحوم عطاردی در این اثر سترگ تاریخ 1400 ساله خراسان بزرگ را به رشته تحریر در آورد که تاکنون 7 جلد از این اثر گران‌بها توسط انتشارات عطاردی به چاپ رسیده است.
عالم همیشه در سفر / مرزهای پژوهش و تحقیق ایشان محدود به ایران نبود
نوراللهیان در خصوص سفرهای فراوان و تحقیقات میدانی مرحوم عطاردی گفت: محقق زنده و با نشاط هیچگاه آرام نمی‌گیرد و مرحوم عطاردی دارای این نشاط علمی بود، ایشان مرزهای تحقیق، مطالعه و پژوهش را محدود و منحصر به ایران نمی‌دانست.
وی گفت: پس از اتمام تاریخ قوچان در جوانی و به توصیه مرحوم حاج آقا تهرانی، کتاب شناس بزرگ جهان اسلام اقدام به تحقیق و بررسی برای نگارش تاریخ 1400 ساله خراسان بزرگ کردند و برای جمع آوری اطلاعات و دیدن نسخ خطی که حاوی اطلاعات ارزشمند بسیاری است به اقصی نقاط دنیا سفر کردند.
مرحوم عطاردی 73 مسند در باب ائمه اطهار تالیف کرد
حجت‌الاسلام و المسلمین نوراللهیان با اشاره به 73 مسند تالیف شده توسط شیخ عزیزالله عطاردی گفت: ایشان مسندنگاری را با تدوین مسند حضرت عبدالعظیم حسنی که بیش ازنیم قرن از تالیف آن می‌گذرد آغاز کرد و مورد تشویق علما قرار گرفت و از این مسند شریف استقبال فراوانی شد، به گونه‌ای که پس از آن علما به ایشان اجازه حدیث داد.
وی افزود: عطاردی در حین نگارش تاریخ خراسان بزرگ ایشان در باب احادیث، روایات، مواضع و نظریات امام رضا(ع) احساس خلا و کاستی کرد و این دلیلی بر نگارش مسند دو جلدی حضرت رضا(ع) گردید که قبل از انقلاب به چاپ رسید و مورد اقبال و توجه علمایی چون مرحوم آیت الله میلانی واقع شد و به درخواست این عالم گرانقدر نسبت به تالیف مسند 6 جلدی امام باقر(ع) و مسانید بعدی همت نمود.
شیخ عزیزالله عطاردی ساده زیست و دارای روحی بلند و همتی عالی بود
محمدرضا نوراللهیان با اشاره به آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُوا فَانشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ: اى کسانى که ایمان آورده‏اید چون به شما گفته شود در مجالس جاى باز کنید پس جاى باز کنید تا خدا براى شما گشایش حاصل کند و چون گفته شود برخیزید پس برخیزید خدا [رتبه] کسانى از شما را که گرویده و کسانى را که دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند و خدا به آنچه مى‏کنید آگاه است» (المجادلة، 11)، گفت: مرحوم عطاردی در علوم مختلف جامعیت داشتند و تحقیقات خود را با هنر و روش خود به پایان می‌رساند و در عین حال که با همت و پشتکاری عالی و مثال زدنی برای انجام تحقیق و پژوهش به نقاط مختلف دنیا سفر می‌کرد، اما ساده‌زیستی پیشه کرد به گونه‌ای که بیشتر سفرهای ایشان در نهایت تنگدستی صورت می‌گرفت.