«علاء الخطیب»، پژوهشگر، نویسنده و فعال رسانهای عراقی مقیم انگلیس، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) با بیان این مطلب و درباره اینکه برخی کارشناسان نسبت به قدمت نسخه قرآنی کشفشده در دانشگاه بیرمنگام انگلیس تردید دارند، گفت: بررسیهای انجام شده با استفاده از رادیوکربن نشان داد که نسخه قرآنی کشفشده در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس دارای قدمت تاریخی است و دانشمندان به این واقعیت اذعان دارند و همگی بر تاریخی بودن این نسخه تأکید دارند و به نظر نمیرسد که در این مورد غلو شده باشد.
وی تصریح کرد: البته رادیوکربن همیشه نتایج بررسیها را با احتمال 95 درصد اعلام میکند و نمیتواند 100 درصدی بودن نتایج را اعلام کند، لذا میتوان گفت به احتمال 95 درصد این نسخه تاریخی و متعلق به سال 645 میلادی است.
علاء الخطیب اظهار داشت: رادیوکربن یکی از شیوههای رایج و مورد اطمینان در تشخیص قدمت تاریخی کاغذ، پوست حیوان، چوب و غیره است.
وی گفت: کشف چند برگ از یک نسخه بسیار قدیمی قرآن در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس که ممکن است قدیمیترین نسخه خطی قرآن باشد، یک اکتشاف تاریخی مهم به شمار میآید و مسلمانان جهان را شاد کرد.
این نویسنده و پژوهشگر عراقی در ادامه این گفتوگو اظهار داشت: بررسی آزمایشگاههای دانشگاه «آکسفورد» انگلیس قدمت تاریخی این نسخه قرآنی را ثابت کرد و آن را متعلق به سال 645 میلادی دانست.
علاءالخطیب تصریح کرد: واکاویهای علمی در این نسخه قرآنی نشان میدهد که این نسخه متعلق به دوره بین سالهای 568 تا 645 میلادی است و این موضوع حاکی از این است که این نسخه اگر قدیمیترین نسخه قرآن کریم جهان نباشد، بدون شک یکی از قدیمیترین نسخههای خطی قرآن است.
علاء الخطیب اظهار داشت: آزمایشگاههای مختلف با استفاده از فنآوری رادیوکربن توانستند این نسخه قدیمی را تاریخگذاری کنند. آنها پس از انجام آزمایشهای علمی متعدد قدمت آن را 1370 سال تعیین کردند که این امر حاکی از این است که این نسخه قرآنی علاوه بر ارزش دینی، ارزش تاریخی نیز دارد.
این کارشناس عراقیالأصل مقیم انگلیس تصریح کرد: نسخه قرآنی کشفشده، از یک قرن پیش در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام انگلیس نگهداری میشد و زمانی که یک دانشجوی مقطع دکتری در حال جستوجو در بین اسناد تاریخی کتابخانه بود، به این نسخه قرآنی برخورد کرد که پس از انجام آزمایشهای علمی و ارسال آن به دانشگاه آکسفورد توانست قدمت و ارزش آن را کشف کند.
به گفته این متخصص مسائل اسلامی، تکنولوژی رادیوکربن نشان داد که این نسخه قدیمی قرآن کریم دارای قدمت تاریخی چند صد ساله و متعلق به صدر اسلام است.
وی در ادامه اظهار داشت: نسخه مورد نظر با خط حجازی و بر روی پوست گوسفند نوشته شده است که معمولاً نوشتههای روی این نوع پوست به مرور زمان حذف میشود، اما در این مورد به خصوص، دستخط نسخه کاملاً واضح و معلوم است و رادیوکربن نیز قدمت آن را ثابت کرد.
نسخه قرآن دانشگاه بیرمنگام توسط یک کشیش کلدانی به انگلیس منتقل شد
علاء الخطیب با اشاره به اینکه این نسخه قرآنی بخشی از نسخههای قدیمی است که توسط یک کشیش کلدانی اهل موصل عراق از مشرق زمین به انگلیس منتقل شده بود، گفت: این کشیش تعداد زیادی آثار تاریخی و دستنوشتههای ارزشمند دیگر را با خود به انگلستان برد که اکنون در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام نگهداری میشود.
وی تأکید کرد: نسخه قرآنی کشفشده میتواند به مطالعات علمی در رشتههای قرآنی و مطالعات تاریخ اسلام کمک شایانی بکند؛ زیرا در این دو حوزه اهمیت بسیار زیادی دارد.
نسخه قرآنی دانشگاه بیرمنگام شامل بخشهایی از قرآن است
نویسنده عراقی در ادامه گفتوگو توضیح داد: این نسخه قرآنی کامل نیست و شامل بخشهایی از قرآن کریم است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا کشورها و نهادهای اسلامی میتوانند درخواست پس گرفتن این نسخه قرآنی از دانشگاه بیرمنگام را داشته باشند؟ گفت: سازمان علوم، فرهنگ و آموزش اسلامی(آیسسکو) حق کشورها برای بازپسگیری آثار تاریخی خود را به رسمیت میشناسد، ولی نکتهای که درباره نسخه قرآنی کشفشده حائز اهمیت است اینکه این نسخه معلوم نیست متعلق به کدام کشور است و از کجا به انگلستان منتقل شده است.
نکته دیگر دراین باره مربوط به قوانین این سازمان است. این قوانین چنین نسخههای قدیمی را میراث بشری قلمداد میکنند و چنین تقسیمبندی باعث میشود مسئولیت آنها به سازمان ملل محول شود و دانشگاه بیرمنگام به همین دلیل تلاش میکند تا آن را بخشی از میراث تاریخ بشری معرفی کند تا کسی نتواند آن را مطالبه کند و دیگر متعلق به هیچ کشوری نباشد.
الخطیب افزود: علی رغم همه این مسائل اگر کشوری بتواند ثابت کند که این نسخه متعلق به آن است و از آنجا به انگلستان آورده شده است، میتواند بازپس گرفتن آن را مطالبه کند.
از سوی دیگر، دکتر «دیوید توماس»، استاد دانشگاه و متخصص در زمینه تاریخ اسلام و مسیحیت نیز درباره این نسخه تاریخی میگوید: این نسخه ما را به دوران صدر اسلام باز میگرداند و سیره پیامبر(ص) در کتابت را برای ما بازگو میکند.
وی با بیان اینکه وحی در میان سالهای 610 تا 632 میلادی بر پیامبر گرامی اسلام (ص) نازل شد، گفت: این نسخه در سالهای نزدیک به این دوره نوشته شده است و لذا از این لحاظ نیز اهمیت دارد.
تیرماه سال جاری خبری مبنی بر کشف چند برگ از یک نسخه بسیار قدیمی قرآن در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس که ممکن است قدیمیترین نسخه خطی قرآن باشد، منتشر شد.
بر اساس روش تاریخگذاری رادیوکربن، قدمت این نسخه حداقل 1370 سال تخمین زده شده که آن را در میان قدیمیترین نسخههای موجود قرآن قرار میدهد.
صفحات این کتاب مقدس حدود یک قرن است که به صورت ناشناخته در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام انگلستان باقی مانده بود.