عباس تقویان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) گفت: تبلیغ اسلامی باید میتنی بر یک روش علمی که برآمده از منابع دینی است استوار باشد به عبارت دیگر باید از طریق اجتهاد در منابع دینی به روش صحیح تبلیغ دین دست بیابیم. زمانی که میگوییم تبلیغ فورا سخنرانی، موعظه و منبر رفتن به ذهن ما خطور میکند. اما نباید فراموش کنیم که تبلیغ اصیل دینی باید مبتنی بر یک سری معارف عمیق الهی و مبانی اصلی دینی قرآنی باشد ما باید یک سری آموزههای عمیق از منابع اولیه دین به دست بیاوریم.
وحدت علمی در بین علمای اسلام
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: امروزه متاسفانه ما در بعد گفتگوی بین مذاهب ضعیف عمل میکنیم و بیشتر در جهت تفرقه بین مذاهب گام برداشتهایم. دشمنان دین کار را به جایی رساندهاند که مذاهب الهی از هم فاصله گرفتهاند. به نظر میرسد تبلیغ صحیح ادیان میتواند بسیاری از این تفرقه را بکاهد و ادیان الهی را بیشتر به هم نزدیک کند ادیان باید مشترکات بین خود را در جهت وحدت تقویت کنند.
تقویان گفت: تبلیغ اسلامی در حقیقت مبتنی بر یک سلسله اصول و مبانی است که از قرآن و سنت برآمدهاست. به نظر من جهان اسلام بیشتر نیاز به وحدت سیاسی و وحدت علمی دارد اگر کشورهای اسلامی وحدت سیاسی داشته باشند، از این تشتت نجات پیدا میکنند. طبعا باید از نظر فکری و علمی هم به وحدت برسیم چرا که به نظر من وحدت علمی از وحدت سیاسی هم ارجعیت بیشتری دارد.
وی اظهار کرد: علمای کشورهای مختلف جهان اسلام باید قدم بلندی برای ایجاد وحدت علمی بردارند اگر این اتفاق نیفتد و علمای دینی میدان را خالی کنند و حرکت علمی را متوقف کنند ما هر روز شاهد تشتت بیشتر بین مذاهب اسلامی خواهیم بود و روز به روز ادیان و فرقه های مختلف ظهور میکنند و عناصر ناباب در درون دینی مانند طالبان، داعش و گروه های تکفیری پررنگ تر میشوند.
ویژگیهای مبلغ دین خدا
تقویان در ادامه افزود: این آیه از سوره مبارکه احزاب «الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَات اللَّه وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّه وَکَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا» رسالتهای مبلغان دینی را تشریح میکند بنا بر این آیه مبلغان دینی باید در بیان گفتار خود صراحت داشته باشند و این صراحت را در بیان حق نیز حفظ کنند از دیگر ویژگی مبلغ دینی که بسیار اهمیت دارد این است که مبلغ دین خدا نباید از کسی غیر خدا ترس و واهمهی داشته باشد.
پیامدهای انحراف از روش صحیح تبلغ دین
در قرون اول تا سوم(ه ق) ما شاهد برداشت ها وتفسیرهای متفاوتی از دین بودیم. معتزله، اشاعره، خوارج و سایر فرق از اسلام قرائتهای متفاوت و متعارضی ارائه میدادند و هریک از این فرق خود را نماینده دین اسلام معرفی میکردند. ولی باید این برداشتها را از اصل دین مجزا کنیم. برداشتها از دین باید مبتنی بر یک اصول و ضوابط عقلانی که از کتاب و سنت آمده اند باشند. اگر منطبق به آنها بود میتوان به آنها مراجعه کرد متاسفانه در روزگار ما نیز این برداشتهای شخصی از دین نیز رواج بسیاری پیدا کردهاند.
وی افزود: نباید فراموش کنیم که جریان انحرافی از فهم دین دور هستند اگر به ریشههای تفکر داعش و طالبان رجوع کنیم، میبینیم که متاسفانه این گروهها از معرفت شناسی عقلانی منطقی تبعیت نمیکنند و در فهم معارف دین، روایات و سنت دچار جمود شدهاند. جمود در ظواهر آیات قرآن باعث انحراف بسیاری از فرقه های قدیم و جدید شده است. متاسفانه فرقههای افراطی و تکفیری آن سنت قطعی و مسلمی که پیامبر اکرم مروج آن بود را مورد توجه قرار نمیدهند و از کسانی که برداشت خشک و جمودی از دین دارند مانند «ابن تیمیه» و «محمد بن عبدالوهاب» تبعیت میکنند فرقههای افراطی و تکفیری داعش و طالبان که در عراق و سوریه شکل گرفته است، نماد همان دگماتیستی هستند که از تعالیم و معارف اسلامی اصیل دینی دور شدهاند.